Granice względności

"Sądzę, że mimo wszystko o rzeczywistości można dziś powiedzieć na sposób filozoficzny kilka rzeczy, które nie byłyby ani powtarzaniem dawnych doktryn, ani rozwodnioną wersją rozważań Einsteina i Bohra" (M. Poręba). "Co to jest rzeczywistość?" to zapis wykładu wygłoszonego 11.10.2014 w trakcie gali kończącej II edycję Konkursu o Nagrodę im. Barbary Skargi. ?

Prawda żałoby jest całkiem prosta: teraz, gdy mama nie żyje, jestem przyparty do śmierci (nie oddziela mnie już od niej nic prócz czasu).

Czym jest świadomość? Jak wyewoluowała? Czym jest doświadczenie zmysłowe? Wielu współczesnych myślicieli powiela błędne przekonania naszych przodków sądząc, że odpowiedzi na te pytania są tajemnicą, której odkrycie nie jest ludziom pisane. Jednak dzięki przenikliwości Daniela C. Dennetta możemy się przekonać, że nawet najgłębsze zakątki naszego umysłu nie muszą pozostawać zagadką. Autor wykorzystuje swoją zdumiewającą wiedzę z zakresu filozofii, psychologii, neurobiologii i sztucznej inteligencji, przedstawia Teorię Wielokrotnych Szkiców, która skrupulatnie wyjaśnia działanie świadomości i znakomicie tłumaczy dlaczego mózg czasem płata nam figle. W błyskotliwy i dowcipny sposób pokazuje, że umysł jest całkowicie zakorzeniony w mózgu, a do...

Niniejsza książka to usystematyzowany trening umiejętności dla osób cierpiących na zaburzenia dysocjacyjne będące skutkiem przebytej traumy. Autorzy nie tylko dokonują przeglądu zaburzeń i ich objawów, lecz także szczegółowo opisują praktyczne umiejętności, dzięki którym można nad nimi zapanować. Boon, Steele i van der Hart uczą, jak rozumieć i regulować emocje, kwestionować dysfunkcyjne myśli oraz radzić sobie z gniewem, strachem, wstydem i poczuciem winy. Ponadto książka zawiera przydatne strategie panowania nad wyzwalaczami emocji i radzenia sobie z pragnieniem samookaleczania, by krok po kroku zmierzać ku poprawie samopoczucia i relacji z innymi osobami. Zaburzenia dysocjacyjne po traumie to także znakomity poradnik dla terapeutów pracujących z pacjen...

Martin Heidegger (1889–1976), klasyk XX-wiecznej filozofii niemieckiej, wygłosił te wykłady o myśleniu na freiburskim uniwersytecie w roku akademickim 1951/1952. Reprezentują one filozofię z późnego okresu twórczości Heideggera, który po politycznych wyzwaniach lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku powrócił do życia akademickiego: objęty po wojnie zakazem nauczania z powodu wcześniejszych związków z nazizmem, uzyskał możliwość prowadzenia działalności dydaktycznej w momencie przejścia na emeryturę, co nastąpiło właśnie we wrześniu 1951 roku. Cały sens (i trudność) niniejszych rozważań zawiera się już w tytule: „Was heißt Denken?” można rozumieć na kilka sposobów jako pytanie, co zwie (nazywa) się myśleniem lub co wzywa myślenie, a to...

Minimia moralia Andreia Pleşu to traktat etyczny w najlepszym znaczeniu tego słowa. Pisany z żarliwością, utrzymany w stylu eseistycznym, daleki od suchej, spekulatywnej etyki uniwersyteckiej, korzystający zarówno z filozoficznej tradycji zachodniej – od Platona po Heideggera i Noikę – jak i z sapiencjalnego pisarstwa wschodnich ojców Kościoła, zarówno z filozofii, jak i z wielkich dzieł literatury, jest, zgodnie ze słowami autora, „poradnikiem dla syna marnotrawnego, nieaktualnym dla niepoprawnego grzesznika, a bez użytku dla porządnego syna, który pozostał w domu”. Tytułowe pojęcie odstępu, bliskie ponowoczesnej różnicy, oznacza tu obszar pośredni, rozciągający się pomiędzy absolutem a przygodnością, instynktem a świętością, immanencją a transc...

„Wolność i metafizyka” Marcina Poręby to zbiór tekstów, które powstawały na przestrzeni ponad dwudziestu lat. Zebrane przez Autora prace dotyczą niekiedy dość odległych od siebie zagadnień z zakresu historii filozofii oraz takich dziedzin filozofii jak epistemologia, metafizyka i filozofia umysłu. Racją współistnienia tak różnych tematycznie tekstów w jednym tomie jest zaprezentowanie pewnego sposobu rozumienia filozofii jako dziedziny, która może i powinna podlegać ciągłej interpretacji i reinterpretacji, ponieważ jej naturą jest dialog, a racją bytu wkład we współcześnie toczone dyskusje filozoficzne. To właśnie one są dla Marcina Poręby najważniejszym układem odniesienia dla interpretacji zakurzonych już niekiedy koncepcji i sporów, co pozwala...

Cięcia to zbiór wspomnień pracowników i pracownic przedsiębiorstw, które zostały sprywatyzowane w latach 90. XX wieku i stały się własnością międzynarodowych korporacji. Tworzą one wielowątkową opowieść o socjalistycznej i kapitalistycznej modernizacji, o prywatyzacji i restrukturyzacji, a także o kształtowaniu się świadomości na temat tych procesów i zmieniającej się w czasie ich ocenie. Książka Leyk i Wawrzyniak jest fascynująca i bardzo potrzebna. Jest najlepszym, jaki znam w literaturze socjologicznej, zapisem społecznego doświadczenia polskiej transformacji i przedsięwzięciem o znaczeniu porównywalnym z Prywatyzując Polskę Elizabeth Dunn. Adam Leszczyński. Przede wszystkim jest to książka ciekawa. Czytelnika wciąga różnorodność przemawiaj�...

Bakhita – niewolnica, która została świętą. Literackie wydarzenie. Ścisły finał Nagrody Goncourtów. Ponad 100 000 egzemplarzy sprzedanych we Francji. Z czarną jak heban skórą i oczami jak migdały była prawdziwą pięknością. A przy tym cennym łupem. Porwana w 1877 roku jako kilkuletnia dziewczynka z rodzinnej wioski w Darfurze na zachodzie Sudanu zaznała wszelkich możliwych okrucieństw niewoli. Zapomniała, jak brzmiało jej imię, więc arabscy handlarze ludźmi nazwali ją przekornie Bakhita – Szczęściara. Wykupiona przez włoskiego konsula opuściła Afrykę, ale nie od razu stała się prawdziwie wolna. Dopiero wyrok weneckiego sądu w 1889 roku przyznał jej prawo do pełnego decydowania o sobie. Przyjęła chrzest i jako Józefina resztę życia spędziła...

Francuski filozof Jean-Paul Sartre (1905–1980) napisał „Wyobrażenie” dość wcześnie (1936–1939) z przeznaczeniem na pracę doktorską. Choć wydawałoby się, że takie przeznaczenie nie zapowiada zajmującej lektury, rozprawa jest frapująca, pełna odważnych tez i nowoczesna, bo fenomenologiczna. W tym okresie Sartre zapoznawał się z pracami Husserla oraz Heideggera i łącząc ich z Bergsonem, mógł zaproponować nową „fenomenologiczną psychologię wyobraźni”. W książce chodzi przede wszystkim o obraz, którego jedną z postaci, obrazem myślowym, jest tak zwane wyobrażenie. Obraz jest świadomością, głosi podstawowa teza Sartre’a – nie rzeczą, nie przedmiotem, lecz aktem „obrazowania”. Bez tej aktywności umysłu obraz malarski byłby tylko nagroma...

Oryginalna reinterpretacja najważniejszych filozoficznych aspektów filozofii Hegla, przede wszystkim jego Nauki logiki. Sięgając po liczne narzędzia konceptualne współczesnej filozofii, Pańków pokazuje, że Hegel nie jest w żadnym razie „klasykiem” filozofii, nie będącym już w stanie nic powiedzieć o jej obecnej kondycji. Książka Pańkowa może być zatem traktowana zarówno jako wprowadzenie do współczesnej lektury Hegla, jak i jako całościowa interpretacja najważniejszych wątków Heglowskiej dialektyki i logiki. Jest to jedna z najważniejszych ostatnich polskich publikacji poświęconych myśli wielkiego niemieckiego filozofa.

Wydana w roku 1994 książka to jedna z najważniejszych pozycji w dorobku Gabriela Liiceanu. Jak napisał w przedmowie sam autor, nie jest to książka trudna, lecz ambitna – nie specjalistyczna rozprawa z dziedziny filozofii, ale autentyczny filozoficzny traktat, w którym rumuński myśliciel, nie rezygnując z profesjonalnej perspektywy filozofa, czyni gest nieczęsto spotykany w dzisiejszej literaturze filozoficznej. Porusza, w niebanalny sposób, fundamentalne problemy egzystencji, przede wszystkim wolności jej granic, a także odpowiedzialności, lęku, ludzkich projektów i ich ograniczeń. W roku 1997 książka ukazała się w przekładzie na język francuski pod tytułem De la limite. Petit traité a l'usage des orgueilleux.

Publikacja jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jackowi Migasińskiemu zawiera teksty jego przyjaciół, współpracowników i uczniów nawiązujące bezpośrednio do twórczości filozoficznej i działalności akademickiej jubilata, a także do bliskiej mu problematyki, mieszczące się w spektrum zagadnień od metafizyki po fenomenologię. Tym dwóm wielkim kręgom problemów Profesor poświęcił większość swoich badań. Rozumienie zarówno metafizyki, jak i fenomenologii prezentowane w jego pracach wywarło znaczący wpływ na sposób podejścia do tematów, które zawierają się w przestrzeni badawczej zarysowanej między tymi pojęciami.

„Wolność i metafizyka” Marcina Poręby to zbiór tekstów, które powstawały na przestrzeni ponad dwudziestu lat. Zebrane przez Autora prace dotyczą niekiedy dość odległych od siebie zagadnień z zakresu historii filozofii oraz takich dziedzin filozofii jak epistemologia, metafizyka i filozofia umysłu. Racją współistnienia tak różnych tematycznie tekstów w jednym tomie jest zaprezentowanie pewnego sposobu rozumienia filozofii jako dziedziny, która może i powinna podlegać ciągłej interpretacji i reinterpretacji, ponieważ jej naturą jest dialog, a racją bytu wkład we współcześnie toczone dyskusje filozoficzne. To właśnie one są dla Marcina Poręby najważniejszym układem odniesienia dla interpretacji zakurzonych już niekiedy koncepcji i sporów, co pozwala...

"Sądzę, że mimo wszystko o rzeczywistości można dziś powiedzieć na sposób filozoficzny kilka rzeczy, które nie byłyby ani powtarzaniem dawnych doktryn, ani rozwodnioną wersją rozważań Einsteina i Bohra" (M. Poręba). "Co to jest rzeczywistość?" to zapis wykładu wygłoszonego 11.10.2014 w trakcie gali kończącej II edycję Konkursu o Nagrodę im. Barbary Skargi. ?