Historia myśli politycznej i prawnej

Podręcznik w przejrzysty sposób przedstawia zagadnienia prawa konstytucyjnego w Polsce. Nowością w 11. wydaniu jest rozszerzony wykład na temat podstaw konstytucji, jej obowiązywania i stosowania. Najważniejsze kwestie prawa konstytucyjnego są uzupełnione o analizę zmian legislacyjnych, które zaszły w latach 2020?2022. Wskazano m.in. zmiany: - w zakresie ustroju sądów i statusu sędziów, w tym najnowsze orzecznictwo sądów międzynarodowych dotyczące sądów i sędziów; - w obszarze prawa parlamentarnego; - dotyczące organizacji i działania Rady Ministrów i administracji rządowej. Książka zawiera pytania do omawianych zagadnień, a także odpowiedzi na nie. Materiał wzbogacają liczne tabele, które ? wraz z pytaniami i odpowiedziami ? porządkują wiedzę i ułatw...

Platon (427 p.n.e.-347 p.n.e.) uczeń Sokratesa, którego śmierć uważał za niewyobrażalną zbrodnię ateńskiej republiki napisał 35 dialogów. Platońskie (w klasycznym przekładzie wraz z posłowiem, objaśnieniami i ilustracjami Władysława Witwickiego) Państwo należy do dialogów najważniejszych i jest dialogiem najdłuższym, dialogiem z pogranicza filozofii i nauki o państwie (mówiąc współczesnym językiem – politologii). Zalicza się Państwo do dialogów z okresu wczesnego (pierwsza księga) i średniego (pozostałe księgi). Rozważa w nim Platon pojęcie sprawiedliwości, porządku, etyki, idealnego ustroju, analizuje 4 formy ustrojowe – timokrację, oligarchię, demokrację i tyranię, wyliczając i analizując wady i zalety każdej z nich, a jednocześnie opi...

W drugiej części słynnego cyklu esejów historycznych Paweł Jasienica kreśli dzieje dynastii Jagiellonów, która stworzyła w drugiej połowie XV wieku potężne imperium, obejmujące Polskę, Litwę, Czechy i Węgry. Było to pierwsze w dziejach Europy państwo wielu narodów, wiar i kultur. I był to prawdziwy Złoty Wiek Rzeczypospolitej – czas wielkich przemian, kształtowania się nowych form życia państwowego, rozwoju nauki i kultury. Esej – napisany w latach 1959-1960 i opublikowany w 1963 roku – zabarwia „nie naukowa beznamiętność, lecz jej przeciwieństwo – ton osobisty, bezpośrednie, jak najmocniejsze zaangażowanie się autora, przemawiającego wprost i na własną odpowiedzialność”. Paweł Jasienica – Leon Lech Beynar, ps. Jasienica (ur. 10 listopada...

Najciekawsza podróż to podróż przez historię. Azerbejdżan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuala Lumpur, Singapur, Mauritius, Tasmania, Nowa Zelandia, Teksas, Nowy Jork, Madera i Frankfurt. Co łączy te wszystkie miejsca? Oczywiście podróż. I to nie byle jaka, ale dookoła świata. Nie byle jaki jest też podróżnik – wybitny historyk i pisarz, Norman Davies. Na globie oglądanym przez Normana Daviesa znajdują się kontynenty fascynujących historii. Na kartach książki poznajemy urzędniczkę paszportową z Azerbejdżanu i teksańskich ranczerów; dzieje pirackiego wybrzeża, a dziś jednego z najbogatszych krajów świata, i losy hinduskich maharadżów; popłyniemy w rejs na Tasmanię i przejedziemy się rikszą ulicami Delhi. Efekt zapiera dech w piersiach. To nowy spos...

Napoleon, jakiego nie znacie. Nowatorska biografia bezlitosnego geniusza, cynicznego boga wojny i namiętnego kochanka. Zapewne tylko trzech obcych władców nie trzeba przedstawiać żadnemu Polakowi: Hitlera, Stalina i Napoleona. O dwóch pierwszych napisano w ostatnich latach wszystko, ostatni – mimo że upamiętniony w Mazurku Dąbrowskiego – wciąż pozostaje pociągającą tajemnicą. Napoleon to najwybitniejsza postać w nowożytnej historii ludzkości: jego imieniem nazwano całą epokę w dziejach świata, hołd oddawały mu pokolenia naszych przodków, od niego strategicznego geniuszu uczyli się najwięksi z polskich dowódców, z Józefem Piłsudskim na czele. Skomplikowane dzieciństwo, trudny charakter i mocarna osobowość, które zaprowadziły go na szczyty, były...

Część pierwsza trylogii „Rzeczpospolita Obojga Narodów” (opublikowana w 1967 roku) obejmuje niespełna 80 lat naszych dziejów, w tym pełną dramatyzmu historię kolejnych elekcji Srebrny wiek zaczyna opis okresu bezkrólewia po bezpotomnej śmierci Zygmunta II Augusta (1572), kończącej rządy Jagiellonów. Po krótkim epizodzie Henryka III Walezego (1573-1574), dziesięciolecie panowania Stefana Batorego (1576-1586) wypełniły próby naprawy i umocnienia władzy królewskiej oraz wojny z Moskwą o Inflanty. Jego następca, Zygmunt III Waza (1587-1632) – mecenas sztuki, gorliwy katolik, zwalczający reformację – swymi pretensjami do tronu szwedzkiego doprowadził Rzeczpospolitą do długotrwałego konfliktu zbrojnego ze Szwecją; bez sukcesu zakończyła się próba osią...

Prof. Piotr Sztompka po raz kolejny udowadnia, że każdy z nas potrzebuje języka socjologii, by lepiej rozumieć swój los, trafniej wyrażać nasze życiowe potrzeby i kształtować nasz sposób postrzegania świata. Jak sam pisze, „życie w społeczeństwie wymaga znacznie więcej subtelnych rozróżnień i pojęć na ich oznaczenie. Co najmniej owe tysiąc”. • Autorskie definicje najważniejszych terminów socjologicznych, których nie znajdziesz nigdzie indziej. • Książka niezbędna nie tylko socjologom i studentom, ale też politykom, dziennikarzom, menedżerom, samorządowcom. Słowem - każdemu światłemu obywatelowi, który świadomie i racjonalnie chce przeżyć swoje życie. • Przy pisaniu niniejszej książki autor kierował się zasadą Wittgensteina: "Wszystko,...

Egzaminy z historii doktryn politycznych i prawnych coraz częściej mają formę testów lub mieszaną: egzamin ustny plus test. Proponujemy zatem zbiór testów, który może być pomocny przy przygotowaniu się do takiego egzaminu.Niniejszy zestaw może przysłużyć się weryfikacji poprawności procesu uczenia się na podstawie materiału zawartego w podręczniku, czyli samodzielnej pracy studenta. Oswaja także z tą formą egzaminu, która jest zdecydowanie inna niż w przypadku egzaminu ustnego lub pisemnego.Zagadnienia objęte testami są powiązane z konkretnym podręcznikiem autorstwa Lecha Dubela Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby prezentowany zestaw służył także do pracy z podręcznikami dotyczącymi tego przedm...

Opracowanie ukazuje ewolucję ustrojową państwa polskiego oraz następujące kolejno przekształcenia jego instytucji politycznych i prawnych. Polska jako państwo powstała w X wieku. Pod koniec wieku XVIII – w wyniku rozbiorów dokonanych przez Austrię, Prusy i Rosję – utraciła niepodległość, aby w 1918 roku odrodzić się jako wolna Rzeczpospolita. W tym czasie zmieniały się jej terytorium, struktury społeczne, formy rządu, instytucje władzy i prawo. Zmiany te były wymuszane okolicznościami obiektywnymi, a zarazem wpływ na nie mieli konkretni ludzie odgrywający rolę liderów, w szczególności panujący książęta i królowie oraz osoby przynależące do elity społecznej i narodowej. Podręcznik ten wyróżnia się nowatorskim ujęciem tematu, lekkością języka...

W 6. wydaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ze schematami uwzględniono wpływ ostatniej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym zmieniającej strukturę organizacyjną Sądu Najwyższego poprzez utworzenie Izby Odpowiedzialności Zawodowej i zniesienie Izby Dyscyplinarnej. Schematy przedstawiają wybrane instytucje i procedury konstytucyjne oraz powiązania między poszczególnymi unormowaniami. Artykuły Konstytucji zostały zaopatrzone w tytuły. W książce umieszczono także skorowidz ułatwiający wyszukiwanie zagadnień.

Michel Wieviorka jest w Polsce dobrze znany jako jeden z bardziej rozpoznawalnych współczesnych francuskich intelektualistów. Od ponad 40 lat jego postać i jego refleksje są w Polsce stale obecne. Dał się poznać jako członek francusko-polskiej ekipy socjologów, która w 1981 roku przeprowadziła badania nad ruchem Solidarność. W ich wyniku powstała książka, przetłumaczona i wydana w wielu krajach, która przyczyniła się do upowszechnienia się międzynarodowej legendy Solidarności jako pokojowego, wolnościowego i demokratycznego ruchu społecznego. Michel Wieviorka jest jednak przede wszystkim uznanym na świecie socjologiem. Był prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego, zasiadał w Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych, kierował Centrum Badań i I...

Kim jest Hugo Chávez – postępowym i wojowniczym liderem politycznym, twórcą „socjalizmu XXI wieku”, czy może typowym dyktatorem i populistą? Czym jest Wenezuela – swoistym laboratorium pierwszej rewolucji nowego tysiąclecia czy krajem zmierzającym, nie bez oporu obywateli, ku autorytarnemu reżimowi? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w książce Enrique Krauzego, który obala najnowszy mit latynoamerykańskiej lewicy. Autor jest mistrzem eseju, ale w tej pracy wykorzystał też artykuły prasowe, wywiady, rozmowy, nie stroniąc od refleksji historycznej czy analizy politycznej. Krauze opisuje historię Wenezueli i jednoznacznie wyraża przy tym swoje stanowisko w aktualnej debacie politycznej, zawsze opowiadając się za wartościami demokratycznymi i sprzeciwiając si�...

Komentarz do Konstytucji RP art. 218 Prezentowany tom zawiera komentarz do art. 218 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustawa określa organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania jego majątkiem. Określenie „Skarb Państwa” występuje ponadto w czterech innych przepisach ustawy zasadniczej (w kontekście majątkowym w art. 61 ust. 1, art. 107 ust. 1 i art. 216 ust. 1; w art. 146 ust. 4 pkt 4, wymieniającym wśród zadań Rady Ministrów ochronę interesów Skarbu Państwa). Pozwala to na twierdzenie o konstytucjonalizacji Skarbu Państwa, aczkolwiek Skarb Państwa już wcześniej wystąpił w niektórych konstytucjach. Ustrojodawca nie jest konsekwentny co do rozumienia Skarbu Państwa i rozumienia jego majątku. Ramowy przepis art. 218 ustawy zasadniczej jest refleksem po...

Prezentowany tom obejmuje jedynie część przepisów Konstytucji RP dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, na które łącznie składa się 10 artykułów. Komentarz do pozostałych przepisów, i to tak podstawowych jak art. 188 (wyliczenie spraw należących do zasadniczej właściwości Trybunału) oraz art. 190 dotyczący orzeczeń tego organu, będzie przedmiotem odrębnego tomu. Koncentrując się na należących do właściwości Trybunału Konstytucyjnego sprawach niewymienionych w art. 188 Konstytucji RP, lecz przypadających na ogół w skali europejskiej i światowej sądom konstytucyjnym: rozstrzyganiu sporów kompetencyjnych (art. 189 i 192) oraz udzielaniu odpowiedzi na pytania prawne przedstawiane przez sądy (art. 193), można dojść do wniosku o degeneracji Trybunału p...

Tom zawiera kolejny komentarz autora do przepisów rozdziału VI „Rada Ministrów i administracja rządowa” Konstytucji RP. Przedstawione jest, po opublikowanym komentarzu do artykułów 146,147,150 i 151, dotyczących Rady Ministrów i jej członków, konstytucyjne unormowanie materii podstawowych dla administracji rządowej – kluczowej, oprócz samorządu terytorialnego, części struktur administracji publicznej jako aparatu zapewniającego należyte funkcjonowanie władzy wykonawczej. Art. 149 odnosi się przede wszystkim do pozycji ministrów kierujących poszczególnymi działami administracji rządowej (ministrów resortowych, ministrów działowych). Art. 152 ustawy zasadniczej poświęcony jest wojewodzie – podstawowemu organowi terenowej administracji rządowej, jedynemu...

W komentarzu w ujęciu praktycznym przedstawiono najważniejsze zagadnienia uregulowane ustawą o własności lokali. Dokładnej analizie poddano najczęściej występujące problemy związane z takimi kwestiami, jak: ustanowienie własności lokalu, prawa i obowiązki właścicieli lokali czy zarząd nieruchomością wspólną. Autorzy omówili problemy istotne dla praktyki stosowania przepisów i w tym celu szeroko wykorzystali nie tylko najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz sądów administracyjnych, lecz także własne doświadczenia zawodowe w tej dziedzinie. W drugim wydaniu szczególną uwagę zwrócono na nowelizację z 10.12.2020 r. (ustawa o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa) zmieniającą sytuację części wspólnot m...

Prezentowany tom zawiera komentarz do czterech artykułów Konstytucji RP z rozdziału VI „Rada Ministrów i administracja rządowa”. Określają one kolejno: zadania i kompetencje Rady Ministrów, skład Rady Ministrów, szczególne wymogi dotyczące działalności członków Rady Ministrów oraz rotę przysięgi składanej przez członków tego organu. Komentarz nie obejmuje wszystkich przepisów ustawy zasadniczej odnoszących się do Rady Ministrów i jej członków. Innym opracowaniom komentarzowym w ramach niniejszej serii pozostawione zostały nie tylko przepisy zawarte w innych (jest ich w tym zakresie sześć) rozdziałach Konstytucji, ale i w pozostałych przepisach rozdziału VI; te stanowią przedmiot odrębnych komentarzy – przygotowywanych przez innych autorów do przep...

Prezentowany tom zawiera komentarz do artykułu dotyczącego mieszkania – szczególnego dobra, z którego możliwość korzystania ma szczególne znaczenie z punktu widzenia zaspokajania podstawowych potrzeb człowieka, a tym samym realizowania jego praw podstawowych. Od ponad 70 lat w aktach prawa międzynarodowego, a od ponad 50 lat w coraz liczniejszych konstytucjach, znajdują się sformułowania dotyczące prawa do mieszkania – prawa socjalnego zaliczanego do drugiej generacji praw człowieka. W art. 75 Konstytucji RP występuje określenie „prawa lokatorów”, nie ma jednak w tym artykule określenia „prawo do mieszkania”. Art. 75 zalicza się na ogół do przepisów ustawy zasadniczej ustanawiających zasady polityki władz publicznych w danej dziedzinie życia społeczne...

Niniejszy tom zawiera komentarz do trzech artykułów Konstytucji RP, które mają podstawowe znaczenie dla określenia gospodarczego ustroju Państwa. W art. 20 jako podstawę ustroju gospodarczego wskazuje się społeczną gospodarkę rynkową, opartą na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. W art. 21 sformułowana została gwarancja ochrony własności i prawa dziedziczenia, jak również określone przesłanki konstytucyjnie dopuszczalnego pozbawienia własności, czyli wywłaszczenia. Z kolei art. 22 zawiera przesłanki dopuszczalnego ograniczenia drugiego ze wskazanych w art. 20 filarów społecznej gospodarki rynkowej - wolności działalności gospodarczej. W komentarzu, w którym podjęta z...

Niniejsze opracowanie w sposób usystematyzowany definiuje, czym jest dysertacja doktorska, oraz dokonuje analizy naukowej pracy badawczej nad doktoratem, a także metodologicznych, etycznych i prawnych podstaw takiej pracy, których efektem i wynikiem jest rozprawa doktorska. Zainteresowanie różnymi formami kształcenia doktorantów jest coraz większe, a uzyskanie stopnia doktora jest szczególnie pożądane wśród absolwentów wydziałów prawa. Z myślą o nich powstała ta publikacja napisana przez praktyków zajmujących się od wielu lat kształceniem doktorantów. Unikalną jej wartością jest dobór współautorów – wieloletnich dydaktyków zajmujących się nauką, wybitnych specjalistów w swoich dziedzinach promujących setki doktorantów. Książka jest przeznaczona dla...