Nauka logiki Tom 2

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831), jeden z kilku najsłynniejszych niemieckich filozofów nowożytnych, niewątpliwie górujący nad nimi trudnością swoich dzieł, Fenomenologią ducha (1807) zaczyna swoją właściwą drogę filozoficzną. Zamysłem tego stosunkowo wczesnego dzieła jest przygotowanie do poznania naukowego, lecz przygotowanie to wiedzie drogą badania spekulatywnego, z dala od psychologii, a także, zdaniem Hegla, z dala od rozważań „abstrakcyjnych”. Przedmiotem badania jest „duch” w jego wędrówce do siebie. Marszrutę wyznaczają stacje poszczególnych postaci ducha opisane w ośmiu rozdziałach. Droga ducha nie jest oczywiście czasowa ani historyczna, lecz ma postać fenomenologicznych „odsłon”. W pierwszej odsłonie duch występuje jako ś...

W latach dwudziestych XIX wieku Hegel osiada w Berlinie, gdzie wykłada swoją teorię sztuki. Wykłady szybko nabierają rozgłosu, a w dłuższej perspektywie przedstawione w nich idee uczynią z Hegla fundatora nowoczesnej estetyki filozoficznej. Znakomita transkrypcja Friedricha von Kehlera utrwala oryginalny wykład ontologii trzech form sztuki jako całościowych historycznych koncepcji świata – symbolicznej, klasycznej i romantycznej – zwieńczonych sztuką najwyższą, dramatem. Według Hegla, architektura i rzeźba, malarstwo i muzyka osiągają kulminację w poezji i „postaciach w działaniu”.

Bodaj najdziwniejsza z książek Helga, a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które autor określa jako nauki o bycie, istocie i pojęciu. Po z górą 50. latach przedstawiamy czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na jasności i ożywa. Formy myślenia przejawiają się i utrwalają przede wszystkim w języku ludzkim. W naszych czasach nie można za często przypominać, że tym, co różni człowieka od zwierzęcia, jest myślenie. Język przeniknął we wszystko, co staje się stroną wewnętrzną człowieka, wyobrażeniem w ogóle, we wszystko...

Bodaj najdziwniejsza z książek Helga, a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które autor określa jako nauki o bycie, istocie i pojęciu. Po z górą 50. latach przedstawiamy czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na jasności i ożywa. Formy myślenia przejawiają się i utrwalają przede wszystkim w języku ludzkim. W naszych czasach nie można za często przypominać, że tym, co różni człowieka od zwierzęcia, jest myślenie. Język przeniknął we wszystko, co staje się stroną wewnętrzną człowieka, wyobrażeniem w ogóle, we wszystko...

Encyklopedia nauk filozoficznych stanowi systemowe przedstawienie całej myśli Hegla, obejmujące najważniejsze elementy jego filozofii: naukę logiki, filozofię przyrody oraz filozofię ducha. Dzięki temu czytelnik może lepiej zrozumieć wewnętrzny związek tych działów i prześledzić logiczne powiązanie spekulatywnej nauki o bycie z analizami zagadnień przyrodniczych oraz nauką o rozwoju ducha, od jego form subiektywnych aż po sztukę, religię i filozofię. Ze wszystkich dzieł Hegla to właśnie Encyklopedia najlepiej ukazuje największą ambicję Heglowskiego systemu: myślowe ujęcie całości rzeczywistości w formie nauki.

Tom 3 jest poświęcony filozofii średniowiecznej, w tym filozofii arabskiej, oraz wykształceniu się ducha filozofii nowożytnej. Od początków nowej epoki, której korzeni autor dopatruje się w dziełach Bacona i Bohmego, przez takich klasyków filozofii jak Kartezjusz, Spinoza, Licke, Leibniz i Hume, Hegel dochodzi aż do Kantowskiej filozofii transcendentalnej i wyrosłego z niej niemieckiego idealizmu.

W tomie 2 Hegel omawia historię filozofii starożytnej - od wielkich systemów Platona i Arystotelesa, przez wykształcenie się stanowisk dogmatycznych i sceptycznych po zwieńczenie greckiej filozofii w neoplatońskiej myśli Proklosa.

Być może najważniejsze dzieło Hegla, a z pewnością to, które najdłużej przygotowywał. Opracowane przez jego uczniów na podstawie wykładów, które prowadził z przerwami od roku 1805 aż do swojej śmierci, zawierają myśli filozofa na temat historii filozofii o jej początku w Chinach i Indiach, aż po współczesną Heglowi filozofię w Niemczech. Przy czym historia filozofii jest dla autora czymś więcej, niż tylko opowieścią o kolejnych filozofach i ich myślach – jest stawaniem się samej filozofii, jej rozwojem od pierwszych intuicji aż po rozwinięcie się filozoficznej samoświadomości historii myślenia. Tom I zawiera słynny „Wstęp”, w którym filozof rozwija samo pojęcie historii filozofii oraz omówienie historycznych początków filozofii na Wschodzi...