Historiografia XX wieku

Wyjątkowy dokument dotyczący działania cenzury PRL uzmysławia, jak wielkie i nieodwracalne spustoszenia w polskiej świadomości narodowej, nauce i kulturze dokonała po II wojnie światowej cenzura komunistyczna podczas okupacji sowieckiej w Polsce. Cenzura objęła wszystkie obszary polskiej nauki i kultury, nie oszczędzając nawet książek dla dzieci.

Kontynuując swą podróż przez stulecia, Jerzy Besala przygląda się tym razem uczuciowości i obyczajowości właściwej dla XVI, XVII i XVIII wieku. To epoka odkryć geograficznych, wielkich przemian związanych z rozwojem handlu, wytwórczością, urbanizacją, szczególnie we Włoszech, gdzie już w XVI wieku połowa ludności mieszkała w miastach. To także okres reformacji, zmian teologicznych i przeobrażeń w podejściu do płciowości, edukacji kobiet z elit, rozwoju druku. Nadchodziły nowe czasy dla obu płci, średniowieczny wzorzec załamywał się. Mężczyźni przestawali być dominantami w realizowaniu „miłości” jako pożądania. Wykształcone królowe, jak osławiona francuska Margot de Valois, potrafiły gardzić „prostackimi” mężczyznami w stopniu dotąd...

Czy konkordaty należy w jakikolwiek sposób łączyć ze sferą religii? Otóż nie. Autor tej książki przekonywująco dowodzi, iż wszystkie konkordaty w historii Europy miały świecki charakter i były wynikiem ostrych sporów politycznych, w których normy etyczne stały na drugim planie. Konieczność tworzenia tego rodzaju aktów prawnych pomiędzy Kurią Rzymską a państwem pojawiała się z reguły w czasach gwałtownych przeobrażeń polityczno-społecznych w Europie i - jak dowodzi ta książka - wynikała z chęci utrwalania przez Kurię Rzymską jej dotychczasowych praw i przywilejów.

Wczoraj Ukraina, a jutro? Możliwy scenariusz podpowiada historia, gdyż współcześni ludzie Kremla kierują się tymi samymi intencjami co Iwan Groźny, Katarzyna Wielka czy Józef Stalin. Ta książka to odważna i mocna opowieść o mocarstwowych dążeniach Rosji. Autor prześwietla kilkaset lat historii Imperium Rosyjskiego, obfitujących w nieustanne zażarte wojny i podboje, dzięki którym niewielkie księstwo moskiewskie rozrosło się do potęgi obejmującej znaczną część Europy i Azji. Często oddaje głos uczestnikom wydarzeń, które ukształtowały współczesnych Rosjan. Ekspansyjna polityka Kremla była dobrze widoczna gołym okiem w XX wieku, choć często realizowana przez inne kraje podczas trwania zimnej wojny. Dziś, korzystając z potężnych rezerw energetyczny...

Władysław Konopczyński (1880-1952) należy do najwybitniejszych polskich historyków. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiej Akademii Umiejętności, poseł na sejm I kadencji w II RP. Zajmował się głównie historią Polski XVIII wieku oraz problematyką prawno-ustrojową Rzeczypospolitej. W swej pracy przedstawił fenomen polskiego liberum veto na tle porównawczym – Anglii, Francji, Niemiec, Węgier, Czech i krajów skandynawskich. Omówił genezę, rozkwit i upadek instytucji prawnej liberum veto. Pozycja ważna dla badaczy dziejów Polski oraz dla studentów historii, zarówno studiów magisterskich, jak i doktorskich. „Pisałem te książkę dla ludzi myślących i pragnących myśleć. Przy tym dla ludzi, którzy nie...

„Inspiracją do powstania publikacji były przede wszystkim zainteresowania autora i prowadzone przez niego od dłuższego już czasu badania nad problematyką tatarską. Chodzi o zagrożenie ze strony koczowników krajów Europy Środkowej i Wschodniej, zarówno w średniowieczu, jak i w epoce nowożytnej, a także wynikające z tego faktu polityczne i społeczne skutki. […] Cezurę czasową prezentowanych wydarzeń stanowi okres od połowy XV do początku XVI wieku, a konkretnie czasy od rozpadu Złotej Ordy do likwidacji jej naturalnego sukcesora Wielkiej Ordy. […] Dla pełniejszego zrozumienia poruszanych spraw, zdecydowano się przedstawić środowisko naturalne, specyficzny styl życia stepowców i sposoby prowadzenia przez nich działań militarnych. Usiłowano także pokrótc...

"Teoria a historia" to książka, którą uważa się za ostatnie z czterech najważniejszych dzieł Misesa - obok "Ludzkiego działania", "Socjalizmu", "Theorie des Geldes und der Umlaufsmittel". [...] Znaczenie tej książki najłatwiej zrozumieć wtedy, gdy zestawi się ją z innymi dziełami Misesa. W pracach z zakresu epistemologicznych podstaw ekonomii Mises zwracał uwagę na aprioryczny charakter nauk ekonomicznych. Uważał, że elementów systemu teoretycznego nie buduje się za pomocą metody eksperymentalnej i gromadzenia danych statystycznych. Takie zagadnienia ekonomiczne, jak: wartościowanie czasu (teoria preferencji czasowej), prawo malejącej użyteczności marginalnej, teoria kosztów komparatywnych, niemożliwość rachunku ekonomicznego w socjalizmie, nieskuteczno�...

„W książce ukazano różne oblicza współczesnych konfliktów, wskazując ich źródła i przewidywane następstwa. Nie ulega wątpliwości, że konflikty zagrażają bezpieczeństwu w jego wymiarach lokalnym i globalnym. Są w nich zwycięzcy i przegrani, ofiary, którymi najczęściej stają się tzw. zwyczajni ludzie. Zastanawiająca jest łatwość, z jaką wybuchają i rozprzestrzeniają się konflikty, a także bezradność świata wobec nich, brak skutecznych działań zapobiegawczych i rozwiązań pozwalających na opanowanie sytuacji konfliktowych w zarodku. Zamieszczone w poszczególnych rozdziałach informacje, dotyczące źródeł omawianych konfliktów, pozwalają zrozumieć współcześnie występujące zjawiska i ich korzenie, sięgające niekiedy w głąb wieków. Konf...

Wyniki badań prowadzonych w ramach projektów naukowych zajmujących się konfliktami etnicznymi (np. Uppsala Conflict Data Program, Heidelberger Institut für Internationale Konfliktforschung), nie pozostawiają żadnych złudzeń. Świat, w tym Europa oraz jej bezpośrednie otoczenie stają się w coraz większym stopniu areną krwawych konfliktów. Zarówno tych inicjowanych i prowadzonych z zewnątrz, jak i tych wewnętrznych, które wydają się być najbardziej nieobliczalne i niebezpieczne. W ramach badań współczesnych konfliktów etnicznych lista obiekcji i pytań pozostaje długa - w niniejszej publikacji autorzy próbują odpowiedzieć przynajmniej na kilka z nich: - Jakie są główne uwarunkowania i kierunki konfliktów w Europie Środkowo-Wschodniej? - W jaki sposób histo...

Pierwsza w Polsce tak pełna monografia poświęcona Słowianom nadbałtyckim, zamieszkującym w czasach ich rozkwitu (przypadającego na drugą połowę wczesnego średniowiecza) ziemie od dolnej Wisły po dolną Łabę – od Gdańska po Lubekę. Autor – nadając tym Słowianom miano „Słowian północnych” – w pierwszej części książki zajmuje się ich etnogenezą i najdawniejszymi dziejami, stawiając tezę, mocno osadzoną w źródłach, o ich starożytności na kontynencie północnoeuropejskim. Konkluduje: „Słowianie północni stanowili w Europie jakby forpocztę, awangardę, która o wiele stuleci wyprzedziła wielką słowiańską falę migracji z przełomu V/VI w. n.e. Można powiedzieć, że dla pozostałych Słowian byli i są jak gdyby starszymi braćmi”. Dr...

Fragment: „Niniejsze opracowanie jest oddaniem głosu jeszcze raz, pośmiertnie, zmarłemu Koledze w kwestii tego, jaka była, jest i będzie historiografia polska. W kwestii pożądanej sylwetki historyka, formowania historyków oraz nauczania historii. Po śmierci Jerzego Jedlickiego przeczytałem jego listy, zachowane w spuściźnie mego Ojca, i zobaczyłem, że zawodowe cechy, oceniane przeze mnie jako pozytywne, można dostrzec nie tylko w jego pracach, ale nieraz pojawiają się także w jego korespondencji. Wyłowiłem je stamtąd...”.

„Pomysł wydania tomu Regionalne środowiska literackie i oficyny wydawnicze w polityce władz Polski Ludowej w latach 1956–1989 zrodził się z potrzeby naukowej refleksji i dyskusji nad polityką wydawniczą Polski Ludowej oraz rolą środowisk regionalnych w kształtowaniu kultury książki i prasy. Jako redaktor zdaję sobie sprawę z jego nieznacznej objętości (zaledwie osiem tekstów wykazanych w spisie treści) i niedoskonałości ale jednocześnie żywię nadzieję, że zostanie życzliwie przyjęty przez Czytelników. W zamierzeniu stanowi bowiem próbę uzupełnienia dotychczasowych badań regionalnych oraz ma służyć przede wszystkim inspiracji do prowadzenia dalszych dociekań naukowych. Badania nad regionalizmem w Polsce ze względu na znaczenie, dysproporcję analiz m...