Naród. Idee polskie

Fragment: Faktem jest, że nowa Litwa nie rozumie Polski współczesnej, gdyż nie zna dawnej; a więc nie zna też dawnej Litwy, bo jedno z drugim łączy się nierozdzielnie. Cała ich zapalczywość nieprzyjazna względem polskości wypływa konsekwentnie z nieznajomości własnej historii

Gdybyśmy weszli w szczegóły, dlaczego mianowicie nie można było dotychczas zwycięstw wyzyskiwać, okazałoby się, że przysposabianie się do odzyskania Pomorza trwało stosunkowo niedługo i że ta przerwa 19-letnia nie mogła być krótszą. Jest ona zapełniona pracą usilną u obydwóch stron walczących, pomnych dobrze, że je czeka w niedalekiej przyszłości ponowna ciężka rozprawa. Lata te nie rozrywają bynajmniej perspektywy dziejowej dwóch wojen, lecz owszem, łączą je z sobą w jeden obraz niezmordowanej, nieprzerwalnej, systematycznej, celowej pracy dwóch pokoleń polskich 1396-1466. Wyrwany z tej całości epizod roku 1410, rozpatrywany luźnie, musi być mniej zrozumiałym i pod niejednym względem zagadkowym, bo z dziejów jednego roku nie da się oświetlić w...

Sprawa ukraińska jako problem międzynarodowy to krótka broszura składająca się z 5 części. W pierwszej części poruszane są kwestie ukraińskie na tle przyszłości stosunków polsko-niemieckich i polsko-rosyjskich. W drugiej, autorzy omawiają stosunek polskiej racji stanu do rozbioru wschodniego sąsiada. W trzeciej części poruszany jest wątek problemu ukraińskiego. W czwartej, możliwości rozwiązania sprawy ukraińskiej w płaszczyźnie międzynarodowej. A w piątej, ich wpływ na ukształtowanie się stosunków wewnątrz Polski.

Imię Sobieskiego znane było całemu światu chrześcijańskiemu i muzułmańskiemu. Nie tylko było, lecz i jest znane; rozgłos był tu istotnie gońcem prawdziwej sławy historycznej, rosnącej z wiekami, przechodzącej wciąż do nowych ludów, obejmującej całą ziemię. Nawet na niebo nie można spojrzeć, by się z nim nie spotkać, bo tam błyszczy gwiazdozbiór, nazwany przez Heveliusa tarczą Sobieskiego. Wyszczególniany nieraz łaską królewską wielki gdańszczanin czuł się synem Polski i otwarcie się przyznawał do narodu i do społeczeństwa polskiego. Towarzyszy Janowi III blask wielki i dziwny, jedyny niemal w historii, iż pochodzi z wdzięczności. To za ocalenie chrześcijaństwa i cywilizacji!

To niewielka broszurka autorstwa wybitnego krakowskiego historyka i filozofa dziejów, która po raz pierwszy została wydana w 1938 r. W 1985 r. ukazała się w podziemnym wydaniu Instytutu Narodowego im. R. Dmowskiego. Opracowanie porusza kwestię roli Kościoła katolickiego w formowaniu się cywilizacji łacińskiej i jego wpływu na kształtowanie się narodów Europy. Na szczególną uwagę zasługują fragmenty dotyczące różnic pomiędzy Uniwersalizmem a Ideą Narodową, której powstanie Koneczny najwcześniej dostrzega nie w Anglii i Francji, lecz w Polsce w 2 poł. XIII wieku, na dworach Przemysła II i Władysława Niezłomnego (Łokietka).

Fragment książki: „Minęło blisko tysiąc lat naszej politycznej historii. Na wielkich połaciach polskich granic, które ongiś przez całe wieki pławiły się we krwi, zawitał spokój. Nie obawiamy się już dzisiaj najazdu Węgrów na Ruś Czerwoną, ani pretensji Czechów do rządów w Warszawie; nie niepokoją nas Turcy i Tatarzy, a miasta wielkopolskie nie potrzebują drżeć na myśl o łupieżczych wyprawach litewskich… Zmieniło się bardzo dużo na naszych granicach – nie zmieniło się tylko jedno: podobnie, jak przed setkami lat, nie możemy dziś spokojnie odwrócić oczu od granicy wschodniej i zachodniej. Te bowiem są nadal niepewne.” Wojciech Kwasieborski – ur. 1914 r., absolwent prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas studiów był członkiem Oddziału...

Przystępnie i interesująco opisane współczesne nacjonalizmy rosyjskie. Autor w skrócie przedstawił historię i przyczyny powstawania ideologii nacjonalistycznej w Rosji. Prezentuje głównych ideologów i liderów ruchów nacjonalistycznych, ich zależność od władzy, działalność i zasięg oddziaływania. Pomimo osłabienia Rosji po rozpadzie Związku Sowieckiego nie należy zapominać, że wciąż jest to największe państwo świata. Można dyskutować, czy pozostało mocarstwem, ale nie można go lekceważyć, a ostatnie poczynania Władimira Putina dowodzą, że Rosja nie zapomniała o aspiracjach imperialnych.

„W swoich szkicach o XIX wieku starałem się jak najbardziej o rozbudowanie anegdoty i ilustracji. Sugerowałem raczej, niż wypowiadałem swoje poglądy filozoficzne. Nie mogę pisać nierozwodnionej anegdotami książki filozoficznej nie dlatego, że mnie na taką nie stać, lecz dlatego, że jej nikt czytać nie zechce. Owszem, są książki tak napisane, że ich nikt przeczytać nie może, i to zapewne stanowi podstawę ich wielkiego autorytetu, ale autorzy tego rodzaju książek mieli zwykle bardzo dużo wyznawców, a ja wyznawców nie miałem nigdy i teraz ich już nie mam na pewno.” – Stanisław Cat-Mackiewicz

Wybór tekstów klasyków polskiej myśli – m.in. Piotra Skargi, Stanisława Staszica, Michała Bobrzyńskiego, kard. Stefana Wyszyńskiego, Ignacego Czumy, Zygmunta Balickiego, Pawła Popiela, Bronisława Trentowskiego, Edwarda Abramowskiego, Jana Ostroroga – rozważających różne aspekty władzy politycznej, jej teorię i praktykę. Ich analizy i koncepcje ukazują kluczowy w polskiej tradycji politycznej dylemat: jak pogodzić pragnienie zapewnienia możliwie największej wolności jednostkom z potrzebą silnych, skutecznych rządów. Pozwalają również zrozumieć, dlaczego w dziejach Polski próby znalezienia równowagi między tymi dążeniami kończyły się często niepowodzeniem.

"Dziennikarz polski ma dwie drogi przed sobą: albo, schlebiać polskiemu wishful thinking i powtarzać androny, którymi karmi się polska wyobraźnia, i na których opiera swe plany polityczne, które wobec tego wykorzystywane są przez różne prowokacje obce, albo przeciwstawić się mylnym założeniom, iluzjom i frazesom, wykorzystywanym przez obcą prowokację i tłumaczyć rzeczywisty, realny bieg wypadków politycznych. W pierwszym wypadku, gdy się gada bezsensowne frazesy, ma się w społeczeństwie polskim mir i autorytet, w wypadku drugim słyszy się oskarżenia o brak patriotyzmu." Stanisław Cat-Mackiewicz

Każdy krok praktyczny i każdy pogląd publiczny trzeba zawczasu mierzyć i ważyć, oceniać i prześwietlać. Jeśli chcemy wnieść do polityki więcej odpowiedzialności, rzeczowości i rozumu, bardziej powinniśmy dbać o opinię publiczną jako strukturę dyskusji – stałej, ciągłej, wyczerpującej, w miarę możliwości zimnej – niż troszczyć się o konsensus lub taką czy inną poprawność polityczną. (…) Opinia publiczna powinna oświecać władzę, ale jej nie krępować, nie narzucać rozwiązań, jednym słowem: nie pozbawiać warunków odpowiedzialnego decydowania. Bronisław Łagowski Dzięki przenikliwemu rozumowaniu Bronisław Łagowski zyskał szacunek zarówno liberałów jak i tradycjonalistów, zarówno państwowotwórczych socjalistów, jak i rewolucyjnych...

Patriotyzm w Pierwszej Rzeczypospolitej... Wizje patriotyzmu konserwatystów, liberałów, narodowych demokratów i piłsudczyków... "Patriotyczna" propaganda komunistów... Patriotyzm powojennej emigracji i opozycji w PRL... Patriotyzm a modernizacja... Patriotyzm a realizm i idealizm w polityce... Patriotyzm a gospodarka..."Polski patriotyzm widziany w krzywym zwierciadle jest spektaklem pełnym pustych gestów i nieznośnie egzaltowanym. Jego zdeklarowani przeciwnicy dostrzegają w nim z kolei ziejące nienawiścią szowinistyczne monstrum. Nawet wielu spośród tych, którzy mówią o nim z sympatią, traktuje go z pewnym pobłażaniem przede wszystkim jako poryw serca. Tymczasem skomplikowane losy Polski sprawiły, że patriotyzm stał się szkołą praktycznego myślenia o polityce....

Książka o najważniejszych sporach ideowo-politycznych w polskiej historii. Spis treści: - Marek A. Cichocki, Problem sukcesji jako problem ustrojowy w refleksji politycznej Mistrza Wincentego - Monika Wasilewska, Gaude Mater Polonia - o żywotach i poglądach Stanisława ze Skarbimierza i Pawła Włodkowica - Dorota Pietrzyk-Reeves, Spór o źródła i piastuna najwyższej władzy w polskim dyskursie politycznym XVI wieku - Jan Maciejewski, Tożsamość czy trwanie - Tomasz Gąsowski, Wokół narodu, państwa i niepodległości: dylematy dziewiętnastowiecznych Polaków - Andrzej Waśko, Romantyzm polityczny Adama Mickiewicza w latach 1832-1833 - Michał Łuczewski, Prawdziwy koniec powstania krakowskiego - Krzysztof Kawalec, Mity założycielskie II RP - Bogdan Szlachta, Debata intele...

Jakie miejsce zajmują stańczycy w polskiej tradycji politycznej? Czy ich idee odcisnęły znaczące piętno na myśleniu politycznym Polaków, a jeśli tak, czy był to wpływ pozytywny? Jakie były słabe strony myśli stańczyków, a co można uznać za ich największe osiągnięcia? Kiedy i po co sięgano po dorobek stańczyków w II RP, Polsce ludowej i III RP? Co z ich dziedzictwa warto przypominać jako inspirację bądź przestrogę?Warto odpowiadać na te pytania 150 lat po ukazaniu się pierwszego numeru Przeglądu Polskiego. Analiza dorobku stańczyków to bowiem ważny wątek dyskusji o tym, jakimi drogami zmierzali Polacy do odzyskania niepodległości w 1918 roku i jakie spory wówczas toczyli. Dyskusji, bez której obchody stulecia tego wielkiego wydarzenia byłyby jedynie...

Studia z dziejów polskiej refleksji o polityce międzynarodowej, ukazujące najważniejsze koncepcje geopolityczne formułowane przez myślicieli i polityków od czasów I RP po wiek XX, m.in. Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Adama Czartoryskiego, Juliana Klaczki, Adolfa Bocheńskiego, Stanisława Stommy, Jerzego Giedroycia i Juliusza Mieroszewskiego.Pokusa, aby większość niepowodzeń Polski na arenie międzynarodowej w minionych stuleciach tłumaczyć jej położeniem geopolitycznym, jest silna i w znacznej mierze usprawiedliwiona. W istocie, trudno było o bardziej niefortunną konfigurację na Starym Kontynencie niż ta, w której centrum się znaleźliśmy. W analizie dziejów polskiej geopolityki można więc zwracać uwagę głównie na trudności, na jakie napotykaliśm...

Patriotyzm w Pierwszej Rzeczypospolitej... Wizje patriotyzmu konserwatystów, liberałów, narodowych demokratów i piłsudczyków... "Patriotyczna" propaganda komunistów... Patriotyzm powojennej emigracji i opozycji w PRL... Patriotyzm a modernizacja... Patriotyzm a realizm i idealizm w polityce... Patriotyzm a gospodarka..."Polski patriotyzm widziany w krzywym zwierciadle jest spektaklem pełnym pustych gestów i nieznośnie egzaltowanym. Jego zdeklarowani przeciwnicy dostrzegają w nim z kolei ziejące nienawiścią szowinistyczne monstrum. Nawet wielu spośród tych, którzy mówią o nim z sympatią, traktuje go z pewnym pobłażaniem przede wszystkim jako poryw serca. Tymczasem skomplikowane losy Polski sprawiły, że patriotyzm stał się szkołą praktycznego myślenia o polityce....