Społeczność żydowska na Dolnym Śląsku w świetle działalności Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w latach 1950-1989

Książka Pamiętali... Pamiętamy... Pamiętajcie... Wspomnienia Żydów polskich zawiera relacje, czy raczej zapis rozmów przeprowadzonych przez ówczesnych pracowników Archiwum IPN w Krakowie Michała Zajdę i Pawła Skoruta. Rozmowy były prowadzone od jesieni 2011 r. do zimy 2103 r. Pierwszym rozmówcą był Władysław Bartoszewski, zaangażowany w działalność na rzecz pomocy ludności żydowskiej w czasie okupacji. Następnie autorzy książki rozmawiali z Tadeuszem Jakubowiczem, obecnym przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, z wieloletnim pracownikiem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego Zofią Radzikowską, a także z Emanuelem Elbingerem, Karolem Galińskim i Henrykiem Mellerem oraz z dwojgiem rozmówców, którzy postanowili zachować anonimowo...

Przedstawiamy błyskotliwą opowieść o losach domów, cmentarzy i rzeczy, od szaf po oleodruki. Karolina Kuszyk – sama „wychowana na poniemieckim” – tropi ślady, wczytuje się we wspomnienia osadników i przesiedleńców, a przede wszystkim rozmawia – z przedstawicielami trzech pokoleń ludzi mieszkających w poniemieckich domach i korzystających z poniemieckich przedmiotów, ze zbieraczami i kolekcjonerami, z poszukiwaczami niemieckich skarbów, z regionalistami z ziem zachodnich i północnych odkrywającymi przedwojenną historię swoich małych ojczyzn. I zadaje pytania. Czym są dla nas poniemieckie rzeczy? Wdzięcznymi, lecz niewiele mówiącymi gadżetami w rodzaju obrazka z Aniołem Stróżem przeprowadzającym dzieci przez kładkę nad przepaścią? Obcymi śmieciam...

Problematyka związana z funkcjonowaniem mniejszości narodowych w okresie Polski Ludowej stanowiła przez wiele lat jeden z wyodrębnionych kierunków badań prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej. Podsumowaniem tych badań jest synteza działań aparatu bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych w latach 1944-1957. Rozpoczyna ją tekst Jarosława Syrnyka, w którym autor przypomniał główne elementy realizowanej po II wojnie światowej polityki narodowościowej. Kolejne artykuły dotyczą działań aparatu bezpieczeństwa wobec poszczególnych grup narodowościowych Żydów (autorstwa Bożeny Szaynok z Uniwersytetu Wrocławskiego i Magdaleny Semczyszyn z OBBH IPN w Szczecinie), Niemców (autorstwa Sebastiana Rosenbauma z Oddziałowego Biura Badań Naukowych IPN w Katowicach...

Przewodnik poprowadzi Ciebie do miejsc, których się nie zwiedza i się nie opisuje. Zrujnowane pałace, zamki i dwory, budynki fabryczne, opuszczone kościoły, cmentarze ewangelickie, fortyfikacje, bunkry Armii Radzieckiej, dziwne pomniki, zabytki techniki.

Prezentujemy pierwszy z przewodników po pałacach i dworach Dolnego Śląska. Obejmuje on sąsiadujące ze sobą gminy Trzebnica i Zawonia. Gminy te mają razem prawie 320 km2 powierzchni, z czego niemal dwie trzecie zajmuje pierwsza z nich. Na omawianym obszarze znajdują się 73 sołectwa oraz należące do nich przysiółki. Do naszych czasów przetrwało w nich 17 pałaców i dworów. Ta niemała liczba na niedużym obszarze, oznacza siedzibę szlachecką mniej więcej w co czwartej miejscowości. Po dokładnych analizach niemieckich map i źródeł niespodziewanie okazało się, że do naszych czasów przetrwała zaledwie połowa rezydencji, a na terenie opisywanych gmin było ich w sumie aż 38 w 36 miejscowościach. Pierwotnie więc dwór czy pałac zlokalizowany był w co drugiej...

Tego przewodnika nie trzeba reklamować. Wystarczy napisać, że opisano w nim 157 opuszczonych miejsc na Dolnym Śląsku między Świdnicą a Głogowem. Jest to już 3. tom poświęcony zrujnowanym zabytkom Dolnego Śląska (planowane są jeszcze 2). Obejmuje północno-zachodni obszar województwa dolnośląskiego. Przewodnik poprowadzi Cię do miejsc, których „się nie zwiedza” i „się nie opisuje”. Zrujnowane pałace, zamki i dwory, budynki fabryczne, opuszczone kościoły, cmentarze żydowskie, fortyfikacje, bunkry Armii Radzieckiej, dziwne pomniki, zabytki techniki.

Książka Austina Jersilda, profesora Wydziału Historii w Old Dominion University, jest bodaj pierwszą monografią o XIX-wiecznym podboju Kaukazu Północnego przez Rosję. Stanowi przy tym skuteczną odtrutkę na kłamliwą propagandę historyczną, posługującą się twierdzeniami, że ?ciągła ekspansja Rosji na południe wynikała z konieczności obrony, ale także ze zwykłego pragmatyzmu?. Dokumentując proces narodzin i zmierzchu ?orientalistycznej? narracji Imperium Rosyjskiego na Kaukazie, autor wykonał gigantyczną pracę archiwalną i - jak pisze dr Jerzy Rohoziński - ?przynosi nam na tacy świeżutkie frykasy z archiwów Moskwy, Petersburga i Tbilisi?, łącząc solidny warsztat historyka z narracyjną swadą. Polski przekład uzupełnia obszerna przedmowa sytuująca prac...

W sondażu przeprowadzonym niedawno w Stanach Zjednoczonych poproszono respondentów, by znaleźli słowo, które ich zdaniem najlepiej opisuje obecne czasy. Wśród ośmiu najczęściej wymienianych określeń znalazły się: „niepokojące”, „chaotyczne”, „wyczerpujące” i „nerwowe”. Jak to możliwe, że Amerykanie stracili wiarę w przyszłość? Co sprawiło, że w jednym z najbogatszych krajów świata nierówności społeczne są porównywalne do tych, z którymi mierzono się w XIX wieku? I dlaczego „amerykański sen” coraz częściej staje się „amerykańskim mirażem”? By to zrozumieć, dziennikarskie małżeństwo – Nicholas Kristof i Sheryl WuDunn – prowadzi nas przez kolejne kręgi amerykańskiego piekła: bezrobocie, uzależnienia, problemy z edukacj...

Reforma rolna, czyli wywłaszczenie wielkich właścicieli ziemskich i przekazanie części ziemi chłopom, przeprowadzona latach 1944–1945 to jedno z najsłabiej zbadanych wydarzeń w powojennej historii Polski. W czasach PRL próbowano przede wszystkim udowodnić, jak bardzo polepszyła sytuację chłopów i robotników rolnych. Po 1989 roku ukazały się liczne wspomnienia ziemian, opisujące proces wywłaszczenia, a publikacje dotyczące wsi skupiły się na okresie późniejszym, zwłaszcza na chłopskim oporze wobec kolektywizacji i na społecznych konsekwencjach funkcjonowania PGR-ów. Książka Anny Wylegały wypełnia tę lukę i wpisuje się w obecny trend szerszego zainteresowania historią przez pryzmat losów zwykłych ludzi. Odpowiada na pytanie, jakim doświadczeniem by�...

II wojnę światową przetrwało w Polsce ledwie kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Wszyscy przeżyli niewyobrażalny koszmar, a ich drogi ku ocaleniu były różne. Uldze wyzwolenia towarzyszyła silna potrzeba rozliczeń i wymierzenia sprawiedliwości. Zaraz po zakończeniu wojny rozpoczął działalność Sąd Społeczny przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce. Odbywały się przed nim procesy oskarżonych o kolaborację i działanie na szkodę narodu żydowskiego. Był to sąd niezwykły – nie mógł skazać na więzienie ani grzywnę, mógł potępić, wydalić ze społeczności żydowskiej. Wyroki nie dotyczyły przestępstw, lecz spraw zasadniczych, dobra i zła, granicy walki o przetrwanie. Dlatego dla niektórych były druzgoczące. Jakub Szymczak odtwarza procesy Szapsela Roth...

Bestseller „New York Timesa” W Natchez, niewielkim mieście nad rzeką Missisipi, czas jakby się zatrzymał. We wspaniałych rezydencjach wzniesionych przed wojną secesyjną matrony w krynolinach opowiadają gościom o historii tego miejsca, a potem oprowadzają ich po imponujących posiadłościach. Uważny słuchacz będzie jednak zdezorientowany – a co z niewolnikami? Dlaczego prawie zniknęli z tych opowieści? Czy to nie tu mieścił się drugi co do wielkości na Południu targ, na którym kupowano i sprzedawano ludzi? Nie chodzi o wojnę, rasizm, niewolnictwo – odpowiedzą mu – chodzi o piękno naszych domów, celebrowanie naszej spuścizny! Dumni ze swojej ekscentryczności, mieszkańcy miasta pielęgnują stare rytuały – coroczne przedstawienia w dość wybiórczy s...

Lato 1946 roku, Świdnica. W atmosferze sensacji do miasta przybywa transport więźniów - byłych esesmanów, obozowych katów. Wśród nich jest sześciu wartowników KL Gross-Rosen, zatrzymanych przez aliantów i sowietów w roku 1945. Rozpoczyna się żmudne śledztwo, w którym polska prokuratura próbuje im udowodnić winę. Tysiące stron dokumentów, setki świadków, godziny rozpraw i miesiące oczekiwań na wyrok. Współcześni zaczynają nazywać ten proces polską Norymbergą. Sześć spraw i sześć życiorysów pokazuje nieznany koszmar obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Homoseksualni kapo, którzy wykorzystywali nieletnich więźniów, żydowscy kapo okrutniejsi od esesmanów, sadyści pokroju Wilhelma Kunzego, którzy gotowi byli zatłuc więźnia na śmierć choćby �...

Książka dotyczy sekurytyzacji polityki zagranicznej Izraela ? od układów w Oslo do czasów współczesnych. Kontekstualizacji problemu badawczego służy teoria regionalnych kompleksów bezpieczeństwa. Dała ona możliwość zaprezentowania problemów bezpieczeństwa Izraela w czterech podstawowych wymiarach: globalnym, międzyregionalnym, regionalnym i wewnętrznym. Autor kieruje się przekonaniem, że Izrael sekurytyzuje przede wszystkim zagrożenia w regionie i jest gotowy do użycia środków nadzwyczajnych, starając się przekonać do nich własne społeczeństwo oraz szeroko rozumianą społeczność międzynarodową. Analizuje oficjalne wystąpienia izraelskich polityków i dyplomatów, wywiady oraz informacje prasowe z ich spotkań z politykami innych krajów. W badaniach wyk...