Kronos 1/2020

Obrazkowa Biblia dla maluszków, jakiej jeszcze nie było! Na blisko 100 kartonowych stronach wesołe ilustracje ukazują najważniejsze biblijne motywy, sceny i postaci – od stworzenia świata do wniebowstąpienia Jezusa. Prostota, lekkość i wdzięk tej książeczki sprawią, że pierwsze spotkanie twojego dziecka z historią biblijną stanie się radosną zabawą.

Powieść, która stała się wydarzeniem, zanim trafiła do księgarń, a wkrótce po premierze została uhonorowana prestiżową Nagrodą Goncourtów oraz otrzymała wyróżnienie „Lista Goncourtów: polski wybór”. Jed Martin, debiutujący artysta, odnosi olbrzymi sukces za sprawą zdjęć przedstawiających mapy, po czym powraca do swojej pierwotnej twórczości, czyli do malarstwa. Wstęp do katalogu wystawy jego obrazów ma napisać światowej sławy pisarz, Michel Houellebecq – typ niezbyt przystępny, zdecydowanie za dużo pijący i strasznie zaniedbany. Między artystami zawiązuje się nić przyjaźni. Gdy kilka lat później pisarz zostaje zamordowany, Martin decyduje się pomóc w wyjaśnieniu przerażającej zbrodni.

Dlaczego ból głowy nie ustępuje po zażyciu aspiryny o wartości jednego centa, ale znika bez śladu, kiedy weźmiemy aspirynę, która kosztuje pięćdziesiąt centów? Dlaczego przepuszczamy pieniądze na wystawny posiłek, ale wycinamy kupony, aby zaoszczędzić dwadzieścia pięć centów na puszce zupy? Jeśli chodzi o podejmowanie decyzji życiowych, wydaje nam się, że dokonujemy mądrych, racjonalnych wyborów. Czy naprawdę tak jest? W nowym, poprawionym i rozszerzonym wydaniu przełomowego bestsellera Dan Ariely obala popularne przekonanie, że my, ludzie, zachowujemy się racjonalnie. Od picia kawy po odchudzanie się, od zakupu samochodu po wybór partnera życiowego – nieustannie przepłacamy, nie doceniamy i odwlekamy decyzję. Takie zachowania nie są jednak przypadkow...

Kryzys kultury europejskiej, z jakim mamy do czynienia (mowa o pierwszej dekadzie XX stulecia), jest kryzysem samego rozumu pojętego jako Verstand, a więc bardziej jako pragmatyczny rozsądek niż jako Logos, którego rzekomo bronią okcydentaliści. Logos pojmowany jako Słowo to Rozum pojednany z naturą i Bogiem. Stanowi on rzeczywiste przezwyciężenie niszczącego w skutkach rozdwojenia na podmiot i przedmiot poznania, charakterystycznego dla epistemologii Kanta. O powrót do tak określonego Rozumu, strzegącego wartości Osoby, warto się strzelać, powiada Ern. Nie stanowienie podmiotowej autonomii moralnej, tylko zestrojenie ludzkiej duszy z duszą wszechświata może przynieść człowiekowi wolność, której on nie odrzuci ani też nie zechce poprawiać w imię wolności inne...

Religie Dalekiego Wschodu, buddyzm i hinduizm, można studiować na dwa sposoby. Pierwszy ma charakter (tak go nazwijmy) obiektywny. Można studiować religijne pisma Hindusów, uczyć się starożytnych języków i alfabetów, żeby w ten sposób odrywając się od siebie dotrzeć do wiedzy, która nadal, choć minęły tysiąclecia, głęboko do nas przemawia. Sposób drugi zarysowuje kształt przeciwny i ma charakter subiektywny. Zaczyna od współczesności, od świata, który nas otacza i który w sobie nosimy, żeby następnie cofnąć się do europejskich tradycji czytania Hindusów. Odwrotny jest tu porządek zadawanych pytań. Najpierw pytamy o powody naszej podróży na Wschód i pojęcia oraz wyobrażenia, które pomogą nam albo przeszkodzą w zrozumieniu Azjatów. Także i w...

W filozofii coś właśnie się zmieniło albo zmienia. Nastał jakiś nowy duch, zapanował nowy klimat – żeby użyć z rozmysłem nieprecyzyjnych, poetyckich sformułowań. Najwyraźniejszym znakiem tej zmiany jest grupa „spekulatywnych realistów”, których uczyniliśmy bohaterami dwudziestego tomu naszego kwartalnika. Na czym ta zmiana polega? Jaka jest najważniejsza z nowości?

W dialogu Zarys kabały chrześcijańskiej, którego fragmenty drukujemy w tym tomie, znajdujemy wizję ewoluującego kosmosu połączoną z mesjańską Obietnicą. Idealizm niemiecki, filozofie Hegla i Schellinga były duchowym potomstwem kabały chrześcijańskiej. Seminarzyści z Tybingi znali ją za pośrednictwem Friedricha Christopha Oetingera i tradycji pietystycznej. Stąd prowadzi pierwsza droga (zgodnie z którą ułożyliśmy dział Eseje) do filozofii żydowskiej, a w szczególności do syjonizmu, który – dzieło zlaicyzowanych niemieckich Żydów, wykształconych na filozofii niemieckiej – położył u swoich podstaw rewolucyjny projekt ożywienia języka martwego, uczynienia z hebrajskiego żywej mowy historii. I droga druga – do polskiego romantyzmu, który w tym nume...

Alexis de Tocqueville (1805-1859) to kluczowa postać dla głównej fazy kształtowania się myśli socjopolitycznej w Europie. Jego wczesne dzieło O demokracji w Ameryce (1835-1840) zabiera głos w dyskusji nad optymalnym kształtem społeczeństwa, „dyskusji” na śmierć i życie, jaka wówczas przetaczała się burzliwie przez Francję i w gabinetach, i na barykadach. Autor, arystokrata z prastarego rodu, wieloletni deputowany w czasie monarchii lipcowej, minister spraw zagranicznych Napoleona III (1849), na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki rozważa za i przeciw demokracji w stosunku do ustroju arystokratycznego, zakładając przy tym z góry, że demokratyzacja jest procesem nieuchronnym dla wszystkich państw. W nadzwyczaj wnikliwej, czasem proroczej („Rosja i Ameryka...

Bohme jest jednym z najbardziej tajemniczych myślicieli świata, a jego książki są, być może, najbardziej fatalnie w świecie napisane. Bohme pisał, jak mówił, mówił, jak myślał, żeby wyrazić siebie. Słowo, mowa nigdy nie stanowiły dla niego narzędzia służącego do formowania konceptów; mowa wyrażała żywe życie, tworzące się i określane w procesie wypowiadania, dlatego wszystkie składniki wypowiedzi (wypowiedzi wypowiadanej) zbiegały się i uczestniczyły w wypowiadanym: dźwięk, melodia frazy, nieuchronne jej powtórzenia, rytm zmienny i zmieniający obrazowanie, z konieczności niespójne. Mowa Bohmego jest mową poetycką i jako poezję należy ją traktować. Nie sposób przykładać do tej mowy gotowych reguł stylistycznych, on nie chce podawać czyteln...

Wkrótce czeka cię egzamin z logiki? A może zdajesz egzamin z innego przedmiotu i chciałbyś sprawdzić swoje umiejętności w zakresie logicznego myślenia i rozumowania? Czy wiesz: – jakie twierdzenia można wysnuć z faktu obowiązywania normy zakazującej wykonywania zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta, – jaki wniosek wynika logicznie z przesłanek mówiących, że „każdy funkcjonariusz publiczny jest zobligowany do wierności krajowi” i „każdy parlamentarzysta jest funkcjonariuszem publicznym”, – dlaczego właściwą odpowiedzią na pytanie „jaką nazwę nosi obecnie stolica Polski?” jest „stolica Polski nosi nazwę Kraków”? Testy, które trzymasz w ręku, pomogą ci znaleźć odpowiedź na te i inne pytania. Szczegółowe rozwiązania zamieszczonych za...