Delficki trójnóg. Sentencje delfickie

Przywołanie w rozmowie mądrości starożytnych Greków nie jest tylko popisem pustej erudycji. Stanowi odwołanie się do rzeczywistego fundamentu naszej kultury, nauki i sztuki we wszystkich jej przejawach. Jest świadectwem świadomego lub nie uczestnictwa w dziedzictwie, które ukształtowało zręby naszego rozumienia świata, nasz język i naszą literaturę.Grecka mądrość jest rozproszona w dziełach filozofów, tragików, poetów, historyków i mówców. Rzadko bywa skondensowana; wielką karierę zrobiły wyjęte z kontekstu bon moty, powtarzane cierpliwie przez kolejne pokolenia, a będące niejednokrotnie złotą igłą w stogu siana obszernego dialogu czy mowy. Wśród nich najbardziej znane: Poznaj samego siebie i Nic nad miarę. Przetrwał wszak jeden zbiór tekstów, w k...

Wśród starożytnych religii misteryjnych szczególne miejsce zajmował kult Demeter i Persefony, Matki i Córki, którego manifestacją były coroczne misteria w attyckiej miejscowości Eleusis. Udziałem inicjowanych, którzy doświadczyli błogosławionej wizji, miała stawać się szczęśliwość zarówno na tym, jak i na drugim świecie. Mówiąc słowami Cycerona, w Eleusis objawiano, jak żyć w radości oraz umierać z nadzieją. Misteria eleuzyjskie przetrwały niemal dwa tysiące lat – ich kres nastąpił dopiero w czasach bizantyjskich, z rozpowszechnieniem chrześcijaństwa. Słyszał o nich każdy, kto mówił po grecku, choć istoty obrzędów pilnie strzeżono przed profanami. Co zdecydowało o tak wielkim znaczeniu Eleusis dla duchowych potrzeb Greków? Odpowiedzi szuka...

Tragiczny bunt i równie tragiczne pojednanie – wiek XIX i wiek XX – oto dwie twarze epoki mieszczaństwa. Nic się nie zmieniło, wciąż żyjemy na przełomie tych świato-wieków. Bunt przeciw mieszczańskiej małej stabilizacji ma w niniejszym numerze twarze Györgya Lukácsa i Sorena Kierkegaarda, pojednanie – twarze Tomasza Manna i Ágnes Heller. Polem boju między pojednaniem a buntem okazuje się w szczególny sposób estetyka. Spór wieku XIX z XX jest również sporem o status dzieła sztuki. W numerze prezentujemy pierwsze polskie przekłady fragmentów dwóch klasycznych prac estetycznych Lukácsa, znaczących początek i koniec jego drogi intelektualnej: Heidelberskiej filozofii sztuki z lat 1912–1914 oraz Swoistości estetyki z lat 60., której najsłynniejszy i najcz...

Prof. Eric Robertson Dodds (1893-1979) nie wydał bardzo wielu książek. Jego naukowy autorytet nie był jednak nigdy podawany w wątpliwość. W pewnym sensie wszystkie jego publikacje charakteryzuje ta sama powaga, kompetencja i swoisty ciężar gatunkowy. Wszystkie też wywierały silny wpływ na świat myśli filologicznej. Dość przypomnieć, że Eric Dodds przez 34 lata piastował w Oksfordzie stanowisko Regius Professor of Greek – koordynatora i dyrektora studiów greckich – i to z namaszczenia samego Gilberta Murraya. Jednak to Grecy i irracjonalność stanowią najpoważniejsze i zarazem najbardziej poczytne jego dzieło. Książka została przetłumaczona na niemal wszystkie języki europejskie, nieustannie podlega wznowieniom i nadal jest cennym źródłem inspiracji nie t...

Dionizos Otta to bez wątpienia jedna z najważniejszych książek w humanistyce XX wieku. Popularność, jaką się obecnie cieszy, można zaś chyba tłumaczyć podobnym czynnikiem, jak ten, o którym pisał Kerényi: badania starożytnicze, jak i może cała współczesna humanistyka, znajdują się obecnie w stanie głębokiego kryzysu spowodowanego dezintegracją i atomizacją badań, ograniczonych zresztą do jakoby wyłącznie naukowego poszukiwania „materialnej prawdy”, co jest rzekomo możliwe tylko dzięki wyłączeniu ze spojrzenia badacza fantazji, wyobraźni i wrażliwości. Dionizos Otta jest dowodem, że możliwe jest inne spojrzenia i inne uprawianie nauki. Wierzący w greckich bogów Otto krytykowany był za swój irracjonalizm i subiektywizm, uznawane za naganne w...

Książka jest próbą wprowadzenia w najważniejsze problemy filozoficzne, a choć są to zagadnienia często bardzo trudne, przedstawia ona w sposób możliwie przystępny różnorodne szkoły i kierunki myśli filozoficznej Indii, Chin, a także Tybetu i Japonii, pozwalając czytelnikowi na zorientowanie się w całym zakresie różnorodnych pytań, problemów i ich rozwiązań.

Niniejsza książka terapeutyczna ma za zadanie pomóc dorosłemu człowiekowi uwolnić się od przeszkadzających mu w dorosłym życiu: emocji, blokad i napięć pochodzących z okresu dzieciństwa. Przy okazji uczy umiejętnie, zdrowo i świadomie wychowywać własne potomstwo, by prawidłowo się rozwijało i mogło pozwolić sobie na szczęśliwe życie.

Ta książka poprowadzi was od afroamerykańskich korzeni jazzu aż do światowej mieszanki stylów i wykonawców na współczesnej scenie muzycznej. Napisane z pazurem, wciągające hasła umożliwią poznanie podstaw w zaledwie 30 sekund, co czyni z książki najlepszy przewodnik dla nowicjuszy w niezwykle różnorodnym świecie jazzu.

Subiektywizm (łac. subiectivus) wiąże się z podmiotowym widzeniem świata, a zatem z takimi pojęciami, utrwalonymi w naukach kognitywnych, jak: wizja świata, punkt widzenia, profilowanie. Młodzi adepci nauk humanistycznych podjęli się niełatwego zadania, rozpatrując temat subiektywizmu w języku oraz ukazując różne jego oblicza, sposoby wyrażania, przejawy funkcjonowania, Szczególne miejsce w tomie zajmują zagadnienia związane z idiolektem, który z jednej strony wykazuje cechy wspólne z językiem danej wspólnoty komunikatywnej, z drugiej zaś jest wyrazem indywidualnych wyborów leksykalnych, składniowych itp. oraz subiektywnego postrzegania świata. Wiąże się także z zagadnieniem tożsamości jednostkowej i zbiorowej. Autorzy zamieszczonych w książce artykułó...

Liber monstrorum de diversis generibus to niewielkie encyklopedyczne dziełko powstałe, jak wszystko na to wskazuje, w VII albo VIII w. Jego autorem był nieznany z imienia (najprawdopodobniej anglosaski) zakonnik, który zebrał tu pochodzące z różnych źródeł przyrodnicze i etnograficzne rewelacje, często wyrażając zresztą przy tej okazji swój sceptycyzm wobec treści przekazanych przez starożytnych pisarzy. Całość dzieli się na trzy księgi, z których pierwsza traktuje o ludzkich monstrach, druga o egzotycznych bestiach, trzecia wreszcie, najkrótsza, o wężach.

Wybrała i wstępem opatrzyła: Autorka Na okładce: Pelargonia, Akwarela Cypriana Kamila Norwida Fotografie wewnątrz tomu: prywatne archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego. (...) Tych wierszy nie ominął ból ani historia, ale ja szukałam w nich wsparcia i pociechy, choć często to, co przeżywamy, wydaje nam się niesprawiedliwe lub nawet pozbawione sensu. Nie przeszkadza to jednak wierzyć, że poszukiwanie tego sensu jest nieodłączne od naszego istnienia. (...) Julia Hartwig (do czytelnika).

Historia niszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce prześledzona przez Krzysztofa Bielawskiego ukazuje swoje niepokojące karty. Jeszcze do niedawna powszechne było przypisywanie dewastacji nekropolii żydowskich jedynie lub głównie Niemcom podczas drugiej wojny światowej. W rzeczywistości istotny udział w tych działaniach ma także miejscowa ludność oraz powojenne państwo polskie. Przytoczone i udokumentowane zdjęciami przykłady nowych zastosowań, jakie wymyślono dla macew, np. przerobienie ich na płyty chodnikowe lub tarczę szlifierską, mają w sobie wstrząsającą moc.

This second volume of the proceedings is a collection of papers on the subject of sacrifice in the ancient world. It shifts the attention from Ancient Greek sacrifices (that was the topic in the first volume) to those in the whole of Antiquity. Such a perspective seems justified especially taking into account the fact that the sacrificial ritual is a common feature of ancient cultures, and studying it in such a broad, interdisciplinary approach brings us closer to understanding the essence of this phenomenon. We hope that this endeavor of investigating this common anthropological aspect of culture will be continued on the basis of subsequent meetings of researchers from around the world in various scientific disciplines, from philological, historical and religious studies to anthropologi...

Przywołanie w rozmowie mądrości starożytnych Greków nie jest tylko popisem pustej erudycji. Stanowi odwołanie się do rzeczywistego fundamentu naszej kultury, nauki i sztuki we wszystkich jej przejawach. Jest świadectwem świadomego lub nie uczestnictwa w dziedzictwie, które ukształtowało zręby naszego rozumienia świata, nasz język i naszą literaturę.Grecka mądrość jest rozproszona w dziełach filozofów, tragików, poetów, historyków i mówców. Rzadko bywa skondensowana; wielką karierę zrobiły wyjęte z kontekstu bon moty, powtarzane cierpliwie przez kolejne pokolenia, a będące niejednokrotnie złotą igłą w stogu siana obszernego dialogu czy mowy. Wśród nich najbardziej znane: Poznaj samego siebie i Nic nad miarę. Przetrwał wszak jeden zbiór tekstów, w k...

Niniejsza monografia ma na celu uzupełnienie poważnej luki, jaką jest brak całościowego studium źródłowego z pełnym zestawieniem rzeczywistych nawiązań do ofiary krwawej w zachowanych tekstach tragicznych piątego wieku. Celem publikacji jest stworzenie źródłowej podstawy do ewentualnego krytycznego przeglądu dotychczasowych interpretacji zjawiska ofiary, które dominują w nauce od lat sześćdziesiątych. Stanowi ona filologiczną fenomenologię ofiary w greckiej tragedii, obejmując wszystkie nawiązania do rytu ofiarnego w zachowanych tekstach dramatycznych – podaje ich tekst oryginalny, nowy autorski przekład, uwzględniający techniczną terminologię religijną w sensie ścisłym, oraz szeroki kontekstowy komentarz – filologiczny, kulturowy, religioznawczy i –...

Table of Contents: • Robert Parker (University of Oxford), Introductory Remarks • Scott Scullion (University of Oxford), Penal Sacrifice • Włodzimierz Lengauer (University of Warsaw), Piety and Sacrifice in Greek Religion • Gunnel Ekroth (Uppsala University), Holocaustic sacrifices in ancient Greek religion: Some comments on practice and theory • Vinciane Pirenne-Delforge (University of Liège), Pure and Impure Ancestors at Selinous: a note on Greek theology • Richard Seaford (University of Exeter), On Vedic Sacrifice, and its Differences from Greek Sacrifice • Krzysztof Bielawski (Jagiellonian University), Animal Sacrifice in Eleusinian Inscriptions of the Classical Period • Bartłomiej Bednarek (University of Warsaw), Whole and ground: krithai and alphita. Pro...

`Książka ma pionierski charakter nie tylko w polskim, ale i międzynarodowym wymiarze. Uwaga uczonych koncentrowała się bowiem do tej pory na muzycznej stronie zachowanych hymnów delfickich Atenajosa i Limeniosa, peanu berlińskiego anonimowego autora, hymnów Mesomedesa czy epitafium Sejkilosa. I choć wydawano teksty tych wszystkich autorów, to jednak wciąż umykał uwadze badaczy aspekt literacki. Tu i ówdzie pojawiały się wprawdzie refleksje krytyczne, ale wynikały one z potrzeby uzasadnienia wprowadzonych koniektur i ograniczały się do zwięzłego komentarza albo miały charakter incydentalny, a ich rozproszenie i brak metodologicznej spójności zamazywały przejrzystość interpretacyjną. Z punktu widzenia środowisk artystycznych, które zajmują się rekonstrukcją s...