Czarna piosenka

Życie jest sztuką, do której nie sposób się przygotować. „Tylko co ludzkie potrafi być prawdziwie obce.” W ogromnej przestrzeni świata, absolutnie niemożliwej do ogarnięcia, wciąż podążamy utartymi ścieżkami. Wisława Szymborska w pozornie lekki sposób demaskuje schematy i stereotypy naszego pojmowania rzeczywistości. Jej wiersze nigdy nie były bardziej aktualne: „Życie na poczekaniu”, „Portret kobiecy”, „Pokój samobójcy” to tylko niektóre utwory tego tomu, stawiające pytania, które dziś nurtują każdego z nas. Wielka liczba to dziesiąty tom prestiżowej kolekcji poezji Wisławy Szymborskiej, wzbogaconej o skany rękopisów i maszynopisów wierszy Noblistki.

Zdumiewające, ile światów pomieścić można w dziewiętnastu wierszach!Wiersze Szymborskiej uderzają nagromadzeniem szczegółów widzialnego i niewidzialnego świata, który jest źródłem nieustannego zdumienia. W każdym niemal wierszu kryje się bogactwo niespodzianek i odkryć.

Nieustannie doświadczają nas miłość i sympatia. Czy to poważne? Czy pożyteczne? Wisława Szymborska dziwi się przypadkom rządzącym światem. Kwestionuje, co zdarzyć się mogło, a co musiało. Podaje w wątpliwość uczucia i myśli, porządki rzeczywistości. W liczącym dwadzieścia siedem wierszy zbiorze znalazły się ukochane przez czytelników wiersze poetki, takie jak "Fotografia tłumu", "Przemówienie w biurze znalezionych rzeczy" i "Wywiad z dzieckiem". "Wszelki wypadek" to szósty w twórczości Noblistki tom poezji. Niniejsze wydanie jest jego pierwszym po niemal 50 latach wznowieniem, ukazującym się w prestiżowej kolekcji poezji Wisławy Szymborskiej. Edycję ilustrują maszynopisy i rękopisy wierszy noblistki.

„To zaledwie 13 utworów, a jednocześnie tom spełniony, pełen sensów i maestrii, dający nam znów - jak to przed laty nazwał Marian Stała - „radość czytania Szymborskiej". Nie są to wiersze wydobyte z notatek, rekonstruowane z urywków, ale domknięte i przeznaczone do druku przez samą pisarkę. Także w tym jest, rzec można, pewien gest elegancji, dyskrecji, tak charakterystycznych i dla tej poezji, i dla jej autorki. Podobnie jak w ironicznym, zaproponowanym jeszcze przez Szymborską tytule: Wystarczy" – pisał o ostatnim tomie Noblistki Andrzej Franaszek. W nowym wydaniu czytać Szymborską można w dwóch językach – autorką znakomitego przekładu na angielski jest Clare Cavanagh. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5 pod redakcją Ryszarda Krynickiego. Tom 81.

„Tyle punktów widzenia” Ulotność, przemijanie, niestabilność. Zaplątanie człowieka w historii i niejednoznaczność dziejów. Poetka patrzy na świat uważnie, wychwytując paradoksy codzienności i podkreślając ich wyjątkowość i uniwersalność. Każde słowo, każdy znak przestankowy – jak tytułowy dwukropek – mogą mieć podwójne znaczenie. W liczącym dwadzieścia siedem wierszy zbiorze znalazły się m.in. wiersze Pociecha, Stary profesor, Monolog psa zaplątanego w dzieje – zaskakująco dziś aktualne. Dwukropek to drugi tom wydany przez Poetkę po otrzymaniu Literackiej Nagrody Nobla. W 2006 roku nominowany był do Nagrody Literackiej NIKE. Edycję ilustrują maszynopisy i rękopisy wierszy noblistki.

Pierwsze po ponad 50 latach wznowienie zbioru wierszy noblistki. Piąty w twórczości Wisławy Szymborskiej tom rozpoczyna jeden z najbardziej znanych liryków poetki: Radość pisania. W liczącym dwadzieścia siedem wierszy zbiorze znalazły się również takie utwory, jak: Spis ludności, Tomasz Mann i tytułowe Sto pociech. Szymborska snuje refleksję nad aktem artystycznej kreacji, pochyla się nad złożonością ludzkiej egzystencji. Sto pociech jest ósmym tomem ukazującym się w prestiżowej kolekcji poezji Wisławy Szymborskiej. Edycję wzbogaca sześć rękopisów noblistki.

Każdy z utworów zgromadzonych w tomie Chwila to krystalicznie czysty, precyzyjny i zwarty minitraktat: filozoficzny, metafizyczny, egzystencjalny. Szymborska mówi o sprawach najważniejszych w sposób skłaniający do odkrywczych medytacji i przemyśleń. Edycja specjalna tomu ilustrowana jest skanami rękopisów i maszynopisów poetki.

Zdumiewające, ile światów pomieścić można w dziewiętnastu wierszach! Wiersze Szymborskiej uderzają nagromadzeniem szczegółów widzialnego i niewidzialnego świata, który jest źródłem nieustannego zdumienia. W każdym niemal wierszu kryje się bogactwo niespodzianek i odkryć.

Koniec i początek to jeden z najważniejszych tomików Wisławy Szymborskiej, który – wydany w roku 1993 – być może ostatecznie przesądził o przyznaniu poetce w trzy lata później Nagrody Nobla. Stosująca wobec swoich wierszy najwyższe wymagania i surową selekcję autorka kazała czytelnikom czekać na tę książkę aż siedem lat. Znalazły się tu głośne, najbardziej znane i najchętniej omawiane przez krytyków wiersze, takie jak Niektórzy lubią poezję, Nienawiść czy Kot w pustym mieszkaniu. „Coraz lepiej słyszalna staje się [tu] wewnętrzna metafizyczna tonacja tej poezji. Szymborskiej – mówiącej o własnej radości pisania, z taką nutą cienkiej i wieloznacznej autoironii, pogodnej goryczy nawet; Szymborskiej – od lat tak radośnie smutnej, poważnie...

Intymny portret noblistki „Czasami jestem podobna do siebie, a czasami nie” – powtarzała. Od zawsze budziła emocje. Była bliska także tym, którzy nigdy wcześniej nie czytali poezji. Czytelnicy myśleli o niej jak o przyjaciółce, sąsiadce i doradczyni. To może dziwić, tym bardziej że tak mało pisała i mówiła o sobie. Łączyła cechy nie do pogodzenia: czułość i ironię, surowość i serdeczność, dojrzałość i dziewczęcy urok. Nie bez powodu jeden z bliskich pisał do niej: „Wisełko, jesteś taka wieloraka”. Nie dało się jej zaszufladkować. Na jednej ze słynnych kartek wysyłanych do przyjaciół umieściła swój adres: „pokój z osobnym wejściem”. Jaka była naprawdę Wisława Szymborska? „Interesowało mnie nie tyle życie zewnętrzne, co psy...

Piętnaście lat sekretarzowania takiej osobie? Doprawdy, nie było w tym nic zwyczajnego. Ona – świeżo upieczona Noblistka, On – magister filologii polskiej. Miał jej pomagać przez trzy miesiące, między przyznaniem a wręczeniem nagrody w 1996 roku. Został dłużej. Poetka i jej Pierwszy Sekretarz. W tej książce spotykamy Wisławę Szymborską, której do tej pory nie znaliśmy. To portret osoby nieprzeciętnej, damy o niezwykłym poczuciu humoru, a zarazem umiejętności mówienia o sprawach najistotniejszych. Portret, który pozwala zbliżyć się do niej i istoty jej poezji. Ekscentryczna starsza pani. Rozchichotana, czasami frywolna, lubiąca językowe zabawy i „practical jokes”. Wolała rozmowy ze zwykłymi ludźmi niż kongresy poetów i dyskusje z intelektualistam...

Po staroświecku uważam, że czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła. Niepoprawna czytelniczka. Uzależniona od książek. Zachłanna pożeraczka słowa drukowanego, najbardziej nieoczekiwanych dzieł, prac popularnonaukowych, antologii, poradników i literackich kuriozów. Filuterna krytyczka pisarskich talentów i grafomańskich pasji, obdarzona niebywałym nosem do geniuszu i wspaniałym poczuciem humoru. Najmądrzejsze prawdy mówiąca mimochodem, zarażająca ciekawością świata i olśniewająca rozległością zainteresowań. Wisława Szymborska zachwyca się książkami, a czasem i naśmiewa z tych, które przeczytała, i tych, których wolałaby nigdy nie czytać. Błyskotliwe, zabawne i niekiedy uszczypliwe teksty o literackich perłach...

W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Wisławy Szymborskiej. Wydawnictwo Ryszarda i Krystyny Krynickich, związane z Noblistką nie tylko poprzez wydawanie kolejnych tomów poezji ( i mniej poważnych książek) ale również długoletnią przyjaźnią, zaplanowało na rok jubileuszowy publikację prywatnej korespondencji z Wisławą Szymborską - listów i wyklejanek - a także korespondujących z nimi przekładów wierszy oraz rozproszonych tekstów okolicznościowych ( takich jak m.in. mowa noblowska). Zapowiada się więc książka o Wisławie Szymborskiej mniej lub wcale nieznanej. Bogato ilustrowana, edytorsko pieczołowicie przygotowana przez Ryszarda Krynickiego. Formatem i szatą graficzną tom nawiązuje do wydanej przez Wydawnictwo a5 korespondencji Wisławy Szymborskiej i...

„Kiedy poetka W. Szymborska płynęła do Magnitogorska to na jej widok nawet ryby w wodzie skręcały się jak gdyby dręczyła je choroba morska”. Frywolność, finezja i wdzięk. Literackie wyrafinowanie i stylistyczna wymyślność. Subtelne prztyczki w nos władzy i żartobliwe uwagi pod adresem przyjaciół. Brawurowe trawestacje i nonsensowne dystychy. Bogactwo zabaw literackich uprawianych przez Wisławę Szymborską niezmiennie zachwyca, zadziwia i śmieszy. Twórczość mniej poważna Wisławy Szymborskiej po raz pierwszy w jednym tomie Pisywała je w różnych miejscach – w Domu Literatów na Krupniczej, w podróży samochodem lub pociągiem, podczas wakacyjnego odpoczynku w Lubomierzu. Część z nich miała już od dawna swoje nazwy – jak limeryki czy epitafia, częś�...

„Homo Ludens z Książką jest wolny. Przynajmniej na tyle, na ile wolnym być można. Sam sobie ustanawia reguły gry, posłuszny własnej tylko ciekawości”. Wolno nam czytać, co tylko zapragniemy. Wolno porzucić lekturę, ale i wracać ciągle do tych samych fragmentów. Wolno śmiać się i rozmyślać, i wyruszyć za sprawą książki, dokądkolwiek się zechce. Takimi prawami rządzi się zdaniem Wisławy Szymborskiej najpiękniejsza zabawa wymyślona przez ludzkość: czytanie książek. Wszystkie Lektury nadobowiązkowe – błyskotliwe, zabawne i przenikliwe felietony - w jednym tomie Rubryka, która od 1967 roku ukazywała się w „Życiu Literackim” pod tytułem Lektury nadobowiązkowe, szybko zyskała sympatię czytelników. I to tak dużą, że cykl ten kontynuowano p...

Rymowanki dla dużych dzieci to książkowe wydanie żartobliwych wierszy poetki, których część znana była dotąd jedynie z prasy literackiej i dwóch antologii. Zawiera ono, oprócz dobrze już zadomowionych w polskiej tradycji poetyckiej limeryków, także inne zabawy słowne, między innymi nowe rodzaje poezji nonsensu: moskaliki, lepieje, odwódki i altruitki. Osobne cykle stanowią: „Galeria pisarzy krakowskich” oraz „Podsłuchańce (prozy podsłuchane z życia)”.

Miłość szczęśliwa to pierwszy w Polsce wybór wierszy miłosnych Wisławy Szymborskiej. Ten niejako podskórny, ale jakże istotny wątek w twórczości Poetki, oparty jest na uważnej obserwacji, nierzadko gorzkiej czy ironicznej refleksji, ale też wierze w potęgę uczucia. Miłość szczęśliwa pokazuje różne oblicza miłości: codziennej, przelotnej, wiecznej, radosnej, cierpkiej i wymagającej, tej przeżywanej i tej podglądanej, ale za każdym razem opowiedzianej z mistrzowską precyzją. Ta kolekcja wierszy miłosnych jest w istocie kolekcją wierszy metafizycznych, więcej nawet: tło miłosne, też tło miłości cielesnej – bo i takie – mocne w ich powściągliwości i na odwrót – są tu utwory – metafizyczność uwyraźnia. Jakby autor układu i wydawca Ryszar...

Wiersze, które na stałe weszły do kanonu polskiej poezji. Wisława Szymborska długo kazała wyczekiwać czytelnikom na następną książkę - każda stawała się wydarzeniem, na które warto było czekać. Tomik Ludzie na moście ukazał się w dziesięć lat po Wielkiej liczbie (1976). Mimo że – jak prawie zawsze – wierszy było niewiele (tu zaledwie 22), większość z nich weszła na stałe do kanonu polskiej poezji (O śmierci bez przesady, Do arki, Jarmark cudów, Głos w sprawie pornografii). Powstawały one w okresie szczególnym – narastania w Polsce ducha oporu wobec zniewolenia przez totalitarne państwo, stanu wojennego i ponurych lat 80. – czasu „normalizacji” i znijaczenia życia zbiorowego. W wierszach Szymborskiej (uhonorowanej za Ludzi na moście nagrod�...

Tomik, który miał być debiutem Poetki Czarna piosenka to tomik, który miał być debiutem Wisławy Szymborskiej, ale nigdy nie został wydany. Prawdopodobnie wstrzymała go cenzura, bo w takim kształcie nie mógł się wówczas ukazać. Niektóre z wierszy publikowane były w czasopismach literackich, zaledwie kilka z nich poetka włączyła później do wydań książkowych. W roku 1970 Adam Włodek podarował jej na urodziny niezwykły prezent – zebrał wszystkie jej wiersze z lat 1944–1948, przepisał na maszynie i opatrzył komentarzami, a następnie wręczył wraz z listem: „Kochana Wisełko…”. Prezent ten przechowywany był przez całe lata i dopiero w roku 2014, opatrzony wstępem Joanny Szczęsnej, trafił do rąk czytelników poezji Wisławy Szymborskiej.