Modlitwa Kościoła. Szczyt i źródło życia Kościoła. O recepcji soborowej reformy liturgii Kościoła w Polsce

Wspominanie – rozumiane jako sakramentalne uobecnienie – wydarzeń zbawczych Chrystusa od pierwszych wieków chrześcijaństwa stanowiło fundament celebracji liturgicznej i wpłynęło znacząco na proces kształtowania się roku liturgicznego. Liturgia była wówczas w centrum życia chrześcijańskiego i duchowości Kościoła. Szczególnym nawiązaniem do tego pierwotnego i życiodajnego nurtu była wizja teologiczna przedstawicieli ruchu liturgicznego na przełomie XIX i XX wieku. Byli oni przekonani, że liturgia, tak jak w początkach Kościoła, jest szkołą modlitwy i życia. Pionier tego ruchu, Prosper Guéranger OSB (1805–1875), wiedział, że liturgia wpływa na nasze życie, kiedy ją rozumiemy, dlatego między innymi pragnął dać do rąk szerokich rzesz wiernych dzie...

Karolińska reforma życia monastycznego kojarzona jest zwykle z osobami Benedykta z Aniane oraz jego protektora i zarazem ucznia, cesarza Ludwika Pobożnego. Jest to jednak daleko idące uproszczenie. Działalność Benedykta z Aniane oraz innych wybitnych przedstawicieli dziewiątowiecznego ruchu odnowy życia wspólnotowego stanowi bowiem etap znacznie dłuższego i złożonego procesu. Jego umownych początków można poszukiwać w latach 40. VIII w., kiedy to św. Bonifacy nawoływał do uporządkowania zasad organizacji galijskich wspólnot monastycznych wedle Reguły św. Benedykta z Nursji. W kolejnych dzisięcioleciach VIII w. postulat ten wielokrotnie powracał, aby wreszcie za panowania Karola Wielkiego znaleźć ostateczny wyraz tak w legislacji synodalnej i królewskiej, jak...

Zebrane przez Piotra Czcigodnego i odpowiednio zredagowane w De miraculis opowieści dotyczą dwóch generalnych kwestii: Eucharystii – co stanowi swego rodzaju podsumowanie i zamknięcie kontrowersji eucharystycznych wybuchających parokrotnie w XI stuleciu, a dotyczących realnej obecności Chrystusa w hostii, oraz wizji osób zmarłych, zaświatów i nieziemskich istot – co z pewnością związane jest z promowanym przez Cluny już od ponad stulecia przekonaniem o mocy modlitwy wstawienniczej za zmarłych w ogóle, a zwłaszcza tej w wykonaniu kluniackich mnichów. Jedynie dwie z podanych przez Piotra Czcigodnego opowieści odbiegają od powyższego schematu, obie znajdują się pod koniec księgi II dzieła i sprawiają wrażanie umieszczonych tam poza przyświecającą dziełu sys...

Tyle już napisano o Ewagriuszu! Czy jest sens coś dodawać? Wydaje się, że wielka myśl żyje w rozlicznych jej interpretacjach i komentarzach. Tak jest niewątpliwie z ośmioma logismoi Pontyjczyka... Nowa interpretacja, jeśli tak można określić niniejszą refleksję, w pierwszym rzędzie chce być pozytywna, czyli uniknąć powielania klasycznej już lektury ośmiu logismoi jako opowieści o grzechach, wadach czy pokusach. Nie znaczy to, że neguje takie odczytanie. Chce jednak zobaczyć je nie tyle, jako główny przedmiot zainteresowania, wręcz cel refleksji i analiz, lecz jako sposobność do doświadczenia czegoś dobrego: własnego rozwoju, nade wszystko zaś spotkania z Panem Jezusem. Ta pozytywność wiąże się z jeszcze innym charakterystycznym rysem myśli i tekstów...

Obecna praca dotyczy dziejów liturgii – a szerzej: religijności w średniowiecznej Polsce. W zasadzie tytuł starannie dobrany oraz podtytuł miał adekwatnie odpowiedzieć tematowi, wymaga jednak dodatkowych objaśnień i komentarzy. Ujęcie go ułatwi przykład z dziedziny sztuki. Zauważono, że w wielkich stylach jakiejś epoki uczestniczy zarówno architektura, jak i rzeczy zupełnie drobne. Odręczne pismo potrafi nadążać za rozwojem sztuki tak dalece, że ma udział w jej ewolucji. Toteż inaczej wygląda pismo dojrzałego gotyku, niż gotyku płomienistego. W analogiczny sposób przyczynek już należy do większej całości, włącza się w nią, a także jej służy. Przedmiotem badań historyka jest człowiek lub proces dokonujących się zmian w czasie i przestrzeni. Rel...

Żywot św. Geralda po raz pierwszy w polskim przekładzie. Przede wszystkim jest on związany z miejscem, które wywarło wpływ na pierwsze wieki nowego tysiąclecia – klasztorem, a potem kongregacją w Cluny. Nazwa ta z czasem stała się też określeniem zespołu pewnych idei. Klasztor ufundowany w 909/910 roku przez Wilhelma Pobożnego był wytworem mentalności X wieku i walki o niezależność ruchu monastycznego – szybko stał się symbolem walki kleru o niezależność względem władzy świeckiej i biskupiej. Gerald, syn hrabiego Limoges, Poitiers i Bourges, urodzony w Aurillac, należał do wybitnego rodu arystokratycznego południowej Francji. Hagiograf nie wspomina o dacie jego narodzin, informując tylko o miejscu narodzin. Zdania badaczy na temat prawdziwości geneal...

Święty Diadoch z Fotyki (ur. ok. 400 r., zm. ok. 486 r.) był biskupem z Epiru. O jego życiu niewiele wiadomo. Zapewne brał udział w Soborze w Chalcedonie (451 r.). Zmarł prawdopodobnie w Afryce Północnej. Jest pierwszym znanym nam autorem, który wprost zachęcał do modlenia się imieniem Zbawiciela, co czyni go jednym z prekursorów Modlitwy Jezusowej. Gdy zacznie ktoś doświadczać obficie miłości Boga, wtedy zaczyna w duszy świadomie kochać także bliźniego. To bowiem jest miłość, o której mówią wszystkie pisma. Przyjaźń według ciała łatwo może zostać zniszczona z błahej przyczyny, ponieważ nie jest związana duchową świadomością. Dlatego nawet jeśli zdarzyłoby się, że pobudzona przez Boga dusza odczułaby jakieś rozdrażnienie, węzeł miłości...

Konstytucja o liturgii, koncelebra, modlitwy eucharystyczne i wreszcie problematyka sakramentów i sakramentaliów – to tylko niektóre z elementów zaangażowania Cipriano Vagagginiego w Sobór Watykański II i związaną z nim Odnowę liturgiczną. Właściwe zrozumienie Vagagginiego jest szczególnie istotne w trwającej dyskusji nad stanem Kościoła i liturgii, która jest źródłem i szczytem jego życia. Studium Vagagginiego pozwala zrozumieć sens i znaczenie tego wszystkiego co stanowi reformę liturgiczną. Książka ta jest próbą zmierzenia się z geniuszem teologii XX wieku, spotkaniem z mistrzem i ojcem teologii liturgicznej. Ks. Bartłomiej Matczak, ur. 1978 roku, kapłan Archidiecezji Warmińskiej. Odbył studia na Papieskim Instytucie Liturgicznym św. Anzelma w Rzymi...

Mimo wielu lat, jakie upłynęły od wydania oryginału, myśli zawarte w konferencjach Casela nie tracą na aktualności. Wciąż zbyt mało jest ludzi Kościoła, którzy z taką pasją potrafiliby dzielić się swym odkryciem liturgicznego misterium, prowadzić uczestniczących w nim ku prawdziwemu spotkaniu z Chrystusem-Arcykapłanem i odważnie podnosić ich duchowy wzrok ku kontemplacji Jego tajemnic.

„Książka ta powstała jako owoc bardzo żywego zainteresowania ważnymi i silnymi zależnościami pomiędzy starożytną filozofią pogańską, a chrześcijaństwem pierwszych wieków. Te dwa „światy” jedynie z pozoru nie mają ze sobą nic wspólnego. Kryją bowiem w sobie wiele podobieństw, lecz także – i co chyba wydaje się nawet ważniejsze – różnic, które na tle licznych zbieżnych elementów wydają się być niezwykle istotne. Niniejsze studium jest owocem wieloletnich prac nad zagadnieniem wspomnianych relacji, a rozważania na podstawie tych badań zawężone zostały do odniesień pomiędzy wybranymi filozofami pogańskimi i mnichami wczesnego chrześcijaństwa. Sposób życia filozofa i mnicha wręcz sam narzucił potrzebę głębszego i szerszego zbadania teg...

Jaki jest katolicki sens Pisma Świętego? Odkryj na nowo Słowo Boże z papieżem Benedyktem XVI, a sam się przekonasz. Scott Hahn, wybitny amerykański teolog katolicki, przedstawia najważniejsze tematy teologii biblijnej Benedykta XVI. Udowadnia, że papież doskonale odczytuje Słowo Boże zarówno w duchu Tradycji, jak i w oparciu o odkrycia współczesnej nauki. Poznawanie biblijnej myśli Benedykta XVI pozwala zobaczyć w nowym świetle nie tylko samo Pismo Święte, lecz także liturgie, życie Kościoła i powołanie chrześcijanina we współczesnym świecie. „W niebie ponoć mają obawę, że gdy dotrze tam Joseph Ratzinger, urządzi wszystkim egzamin z teologii. Tymczasem skrupulatnemu egzaminowi ze znajomości Pisma Świętego postanowił poddać papieża Benedykta wytrawn...

Prowokująca, oryginalna opowieść o tym, czym jest prawdziwa miłość. C.S. Lewis (1893-1963) – pisarz, filozof, oksfordzki wykładowca uniwersytecki, autor słynnych Opowieści z Narnii. W tomie esejów Cztery miłości Clive Staples Lewis, wyróżnia cztery rodzaje miłości: przywiązanie, przyjaźń, miłość erotyczną i caritas. Ta ostatnia, jako miłość Boga i bliźniego, jest z nich najważniejsza. Lewis pokazuje jak płynne są granice między poszczególnymi rodzajami miłości. Bowiem jedna może przechodzić w drugą tak, abyśmy w rezultacie lepiej mogli zrozumieć, kim i po co jesteśmy.