Narodziny Rzeczpospolitej Krakowskiej: relacje, obrazy, wspomnienia

Augusto Del Noce należał do znawców XIX- i XX-wiecznej historii włoskiej filozofii. W swoich tekstach starał się pokazać, jak doniosłe były skutki intelektualnych sporów toczonych na Półwyspie Apenińskim nie tylko dla Włoch, ale i całej zachodniej Europy. Doświadczywszy wstrząsów 1968 roku, Del Noce skonfrontował się z myślą Antonia Gramsciego – niegdysiejszego intelektualnego lidera włoskiego komunizmu. Zmarły w 1937 roku w następstwie faszystowskich represji Gramsci należy współcześnie do najczęściej przywoływanych marksistów, zarówno przez apologetów, jak i krytyków. Odwołaniom towarzyszy jednak zwykle tylko pobieżna lektura jego dzieł. W zebranych w książce tekstach Del Noce przeprowadza wnikliwą analizę pism Gramsciego, formułując czasem...

Wojna krymska była okrutnym konfliktem i kluczowym wydarzeniem połowy XIX wieku. W jej wyniku zginęło co najmniej milion ludzi, a Rosja została zmuszona do walki z potężną koalicją Wielkiej Brytanii, Francji i Imperium Osmańskiego. Była to wojna o terytorium, toczona ze strachu, iż ewentualny upadek państwa Osmanów pozwoli Rosji opanować ogromne obszary rozciągające się od Bałkanów do Zatoki Perskiej. Równocześnie konflikt miał charakter religijny. Podsycał go żarliwy, populistyczny i bardzo niebezpieczny pogląd, podzielany przez cara i jego ministrów, jakoby przeznaczeniem Rosji było sprawowanie władzy nad wszystkimi prawosławnymi chrześcijanami i panowanie w Ziemi Świętej. Książka Orlando Figesa ukazuje świeże oblicze tej niezwykłej wojny, którą to...

„Obraz był wspaniały. Przy łunie pożaru, z czarnemi od prochu twarzami, okopceni, oberwani, rozpaleni przepysznie wyglądali! Niech żyje major! niech żyje naczelnik! niech żyje Polska! niech żyje wolność! huczało jak grom. Wreszcie cała partja jednym głosem zaśpiewała: »Jeszcze Polska nie zginęła«. Następnie, odmówiwszy wspólnie modlitwy za poległych, ruszyliśmy lekko, nie czując zmęczenia, w dalszą drogę i, odszedłszy parę mil, w gęstych lasach, już w biały dzień zalegliśmy na odpoczynek.”

Fragment: Jesteśmy już w ostatniej stacyi etapowej w Rosyi. Stąd wyruszamy rano i przychodzimy do słupa granicznego między Europą i Azyą. Słup ten, murowany, czworograniasty, 56 metrów wysoki, z jednej strony herbem gubernii permskiej europejskiej a z drugiej tobolskiej azjatyckiej oznaczony. Tu pogranicze Syberyi. Sybir. To wyraz nam nie obcy z krwawych liter złożony! A ten słup? to świadek przesuwających się obok niego tylu istot nieszczęśliwych z szarpiącym ich bólem tym towarzyszem im nieodstępnym. On jest świadkiem łez z oczu tu płynących skazańcom za tem, co ukochali a daleko zostawili a niejednemu słabszemu męskością i nad dolą swą nieszczęsną ronionych I dziwne! dlaczego właśnie tu te ciężkie, rzewne i smutne myśli do mózgu i serca tłoczą si...

Wydawnictwo Miles wznawia przełomową pracę płk. prof. Wacława Tokarza, historyka wojskowości powstań narodowych, na temat powstania listopadowego i wojny polsko-rosyjskiej z lat 1830–1831. Autor w publikacji podjął polemikę z ówczesnym stanem wiedzy na temat tamtych wydarzeń, przede wszystkim sformułowanym przez rosyjskich historyków. Książka stanowi syntezę wiedzy na temat powstania listopadowego.

Książka jest spojrzeniem na dzieje polityczne i militarne Księstwa Warszawskiego, dokonujące się w nim procesy gospodarcze i społeczne oraz przemiany mentalności. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy państwo to było czymś więcej niż dramatycznym i barwnym, lecz pozbawionym większego znaczenia epizodem polskiej historii. Włącza się tym samym w wieloletnią debatę historyków. Przywołuje dotychczasowe ustalenia, niekiedy je uzupełniając bądź weryfikując na podstawie różnorodnych źródeł z epoki. Jednocześnie proponuje nowe interpretacje i sporządza bilans dziejów państwa, które niektórzy traktowali jako pograniczną marchię napoleońskiego cesarstwa, wielu innych – jako pierwszy krok na drodze do odbudowy polskiego państwa – bilans dodatni,...

To kolejna, publikowana przez nas praca poświęcona dziejom unii rosyjsko-polskiej zainicjowanej w roku 1815 objęciem władzy królewskiej w Polsce przez cara Aleksandra I. Tym razem autorzy omawiają polityczne, prawne i społeczne dzieje Królestwa Polskiego rozpoczęte w noc listopadową 1830 roku a zakończone klęską na polu bitwy, czyli oblężeniem i zdobyciem Warszawy przez wojska Iwana Paskiewicza. Dzieje te, uporządkowane w pięciu częściach książkach, opisują: I. U progu przemian ustrojowych Królestwa Polskiego Lech Mażewski (Olsztyn), Ustrojowopolityczne stanowisko księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i środowiska skupionego wokół niego przed wybuchem wojny z Rosją w 1831r. Tomasz Matlęgiewicz (Kraków, Gdańsk), Lojaliści wobec konstytucji Królestwa Polskieg...

Recenzowana praca jest pierwszą kompletną monografią Szkoły Polskiej w Batignolles, do której napisania wykorzystano wszystkie istniejące źródła i opracowania. Należy wskazać na pionierskość i nowoczesność pracy [?] Do tej pory nikt z Polaków zajmujących się jakimś zagadnieniem nie przeprowadził tak szeroko zakrojonej kwerendy we Francji [?]. Kompletność dzieła polega także na omówieniu i wyczerpaniu wszystkich problemów edukacji szkolnej, które w takim ujęciu nie zawsze znajdują się w książkach polskich historyków wychowania. Książka wypełnia lukę w pamięci historycznej, gdyż tak ważnego hasła nie ma w polskiej Encyklopedii pedagogicznej XXI w. [?] Autorka wniosła nowe i świeże spojrzenie, pokazując, jak idea wychowania narodowego może być r�...

To monumentalne dzieło opisuje wybrany przez autora kanon utworów zachodniej literatury, który obejmuje 26 autorów skupionych wokół Szekspira i innych z Dantem i Chaucerem na czele, a ponadto zawiera słynną listę kilkuset kanonicznych tytułów, głównie europejskich, z podziałem na kraje i epoki (arystokratyczną, demokratyczną i naszą, chaotyczną). Niezależnie od swoich „rankingów” książka niezwykle pouczająco wprowadza w świat tych dzieł i relacje między nimi. Harold Bloom (1930-2019) był amerykańskim literaturoznawcą wykładającym do późnych lat w Yale, twórcą słynnej i kontrowersyjnej koncepcji „lęku przed wpływem”, lęku, który paraliżuje „słabych” autorów, a motywuje do oryginalności „silnych”. Za najsilniejszego uważał Szeksp...

Historia karier politycznych Polaków pod austriackim zaborem jest częścią historii Austrii i Austro-Węgier oraz częścią historii Polski. Jest to jednocześnie historia niespecjalnie nadająca się na dydaktyczną, patriotyczną ani żadną inną legendę. Większość bohaterów tego dramatu, jeśli nawet miała w życiorysie powstańczy epizod, to romantyzmu się wyrzekła. Niektórzy zwalczali go przez całe życie. Budowali coś w rodzaju alternatywnego patriotyzmu w warunkach braku własnego państwa. Niektórzy uchodzili za antybohaterów. Obrazoburcze teorie łączyli z zadziwiająco nieraz skuteczną praktyką polityczną. Oswajali się z zaborcą, robili kariery polityczne i wykorzystywali instytucje liberalizującego się państwa Habsburgów lepiej niż przedstawiciele k...

Maurice Halbwachs (1877-1945), jeden z pionierów francuskiej socjologii ze szkoły Émile`a Durkheima, profesor Sorbony, w ostatnim roku II wojny światowej trafił do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie zmarł na krótko przed jej końcem. Zyskał światową sławę badaniami nad „pamięcią zbiorową”. Każde ugrupowanie społeczne, twierdził, ma własną pamięć stanowiącą o jego tożsamości i służącą członkom w jego „społecznych ramach”. Zbiorowe pamięci poszczególnych grup, takich jak zbiorowości religijne czy klasy społeczne różnią się między sobą, są selektywne, a każda taka pamięć jest fundamentem odnośnej tradycji. Żadna jednostka nie jest izolowana w społeczeństwie, a jej światoobraz i tożsamość determinują zasoby społecznej...