Śpiąca Królewna

Trzymam w rękach dwie klasyczne baśnie napisane wierszem przez Gabrielę Mistral, chilijską poetkę, laureatkę literackiej Nagrody Nobla. Zainspirowały ją do tego XVII-wieczne Bajki Charlesa Perraulta. Czerwony kapturek, Śpiąca królewna oraz Kopciuszek, który u nas jeszcze nie został wydany, ujrzały światło dzienne w latach 1924-1928. Na podstawie baśni ludowej Braci Grimm poetka stworzyła też swoją wersję Królewny Śnieżki.

Poetyckość, baśniowość, groza, sielanka, czerpanie garściami z folkloru, egzotyka, utrzymywanie piękna właściwego tradycyjnym baśniom i klasyka ośmiozgłoskowca (w polskim przekładzie Krystyny Rodowskiej dominuje dziewięciozgłoskowiec). Wszystko to dostaniecie ubrane w oryginalne i bardzo odważne ilustracje Carmen Cardemil (Śpiąca Królewna) i Palomy Valdivia.

Przeczytałam w posłowiu przygotowanym do obu baśnie przez Manuela Peña Muñoz, że G. Mistral wraca też do słów zapomnianych, archaicznych, tym sposobem zaprasza czytelnika do poszukiwań, a nie tylko biernej lektury. Poetka wychowana na wsi bardzo chętnie czerpała z folkloru. Szczególnie mocno widać to w Śpiącej królewnie. Już sam początek wprowadza nas w nastrój wieczornego baśniowania przy kominku. Dzieci, a może i dorośli są zmęczeni po całym dniu pracy tkwią już w półśnie, a stan takie pozwala przeżywać takie opowieści najlepiej. Nie przeszkadza poetyckość, a magia bijąca z każdego wersu sprawia, że oto widzimy tę sielską krainę, czarny las, czar zlej wróżki i śpiący od setek lat dwór. I nic nie wydaje się dziwne, nawet egzotyka w postaci pawi królewskich Śpiącej Królewnie dodaje jeszcze więcej baśniowego klimatu. Czytelnik przez całą lekturę, a pewnie jeszcze chwilę później balansuje na granicy realności i snu, tak jakby i na nas spadało nieco złego zaklęcia. Obserwujemy świat toczący się nadal tuż przy uśpionym królestwie spod półprzymkniętych powiek. Baśń jest piękna. Blask złota, diamentów i ogonów pawi, które lśnią milionami płomiennych oczek kontrastuje z budzącym niepokój czarnym, czarnym, czarnym lasem. Zaskakuje sam moment przebudzenia, kiedy królewna zamiast rzucić się w ramiona księcia z okrzykiem „mój wybawco” pyta: Dlaczego tak późno, mój książę, przybywasz? Nie wiem, czy G. Mistral powtórzyła ten zabieg za Perraultem czy też sama dodała tę szczyptę ironii, ale daje to zaskakujący efekt. To taki pstryknięcie palcami, które wybija ze snu.

Ilustracje Carmen Cardemil doskonale oddają sielskość utworu. Wszystko jakby lekko przydymione, potargane, bez przepychu królewskiego dworu. Tych ilustracji Tymek nie docenił pytając mnie, kto tak nabazgrał w tej książce. Zdecydowanie woli wyrazistego, choć brutalnego Czerwonego Kapturka. Znudziła go poetyckość Śpiącej Królewny, której zwyczajnie jeszcze nie zrozumiał.

A ja? Wpadłam w zachwyt. Po każdej lekturze odkrywam nowe słowa, smaczki, dumam nad talentem G. Mistral, ale i doskonałym tłumaczeniem Krystyny Rodowskiej, która bez wątpienia nie miała łatwego zadania. Takie teksty musiały zostać opakowane w odpowiedni sposób. Tu wielkie ukłony w stronę NK. Piękny papier (ciągle mam ochotę go gładzić), gruba tekturowa oprawa w surowym kolorze symbolizuje dla mnie powrót do korzeni, czyli klasycznych, pierwotnych wersji.

To nie są książki dla każdego. Nie każde dziecko będzie chciało czytać o łamaniu kości Czerwonego Kapturka, a i pewnie gro rodziców z obawy przed nocnymi koszmarami nawet nie spróbuje wspólnej lektury. Specyficzne ilustracje też nie każde oko ucieszą. Trzeba chcieć wrócić do źródeł, poznać tradycyjną baśń. Ja zrobiłam to pisząc przed laty swoją pracę magisterską. Musiałam zagłębić się w grubaśnym tomie baśni niderlandzkich, które w swej okrutności biły Czerwonego Kapturka na głowę. Nie były tak poetyckie jak Śpiąca Królewna, raczej surowe i oszczędne w słowach, ale otworzyły mnie i przygotowały na dzisiejsze doznania z utworami Gabrieli Mistral.

Mam nadzieję, że NK pokusi się o wydanie wszystkich baśni poetki, bo mieć taką kolekcję w swojej biblioteczce to wielki skarb!

Przepiękna historia opisana jest w formie wiersza, dzięki czemu przyjemnie czyta się ją od początku do samego końca. Dodatkowo okraszona akwarelowymi ilustracjami wygląda niesamowicie, więc jestem pewna, że każdemu przypadnie do gustu.