Budziszyn 1029. Mieszko II i oblężenie połabskiego grodu

Bitwa nad Trutiną, stoczona 8 października 1110 roku, w której Bolesław Krzywousty pokonał Czechów i Niemców, nie jest dobrze znana w polskiej historii. Była wynikiem inicjatyw politycznych podejmowanych przez Bolesława III w Czechach. Będąc, tak samo jak Chrobry, pół-Czechem, Krzywousty dążył do realnego związku Polski i Czech. Nad Trutiną walczył w obronie praw do tronu księcia Sobiesława Przemyślidy, przeciw jego bratu Władysławowi I. Obaj byli jego krewnymi. W tej bitwie polska lekka jazda zwyciężyła, używając samych tylko łuków. Dane archeologiczne i źródła pisane z XI i XII wieku potwierdzają, że konne łucznictwo było efektywnie stosowane w tamtym czasie przez piastowską konnicę. Było to możliwe dzięki wysokiemu poziomowi polskiego jeździec...

Krosno (Crosno), obok Cedyni i Iławy (obecnie część Szprotawy), jestjedną z najstarszych nazw miejscowych wzmiankowanych przez biskupa merseburskiego Thietmara (975-1018), najważniejszego zkronikarzy niemieckich, opisujących czasy panowania Mieszka I i jego syna Bolesława Chrobrego. Rządy drugiego z wymienionych władców obfitowały w wiele toczonych między Piastami aLiudolfingami wojen. Zmagania militarne rozgrywały się głównie naterenie Połabia i ziemiach etnicznie polskich. Kilkukrotnie ówczesny król niemiecki Henryk II wyruszał w kierunku Polski znadzieją ostatecznego pokonania Chrobrego, który w tym okresie był dynastą silnym, wyraźnie dążącym do podkopania wpływów iznaczenia Cesarstwa w regionie. W 1005 i 1015 r. wojska niemieckie dwukrotnie znalazły si...

Przedstawiam Państwu pierwszą pozycję zcyklu pt. „Krwawy Nil. Wojny Faraonów” prezentujący najciekawsze działania zbrojne wdolinie Nilu oraz prowadzone przez władców egipskich na terenie Syropalestyny, począwszy od starożytności aż po wiek XIX. Czytelnika może dziwić taki rozrzut czasowy, jednak wszystkie te konflikty łączy kilka aspektów. Przede wszystkim rzeka Nil, która pozostawała niezmienna przez te wszystkie epoki. Zmieniali się tylko ludzie zamieszkujący jej brzegi. Ponadto na szersze omówienie zasługują niezwykle ciekawe przebiegi kampanii wojennych, jak inietuzinkowość, oryginalność postaci wodzów biorących wnich udział. Działania zbrojne wDolinie Nilu czy na terenie Syropalestyny są mało znane polskiemu czytelnikowi, dlatego tym bardziej nal...

Wojna polsko-niemiecka z 1109 roku stanowiła niezwykle ważne wydarzenie w życiu Bolesława III Krzywoustego (1102–1138). Na trwałe wpisała się też w dzieje rodzimego oręża, stanowiąc jego chwalebną kartę . W czasie walk z Polakami Niemcy ponosili różnego rodzaju niepowodzenia, choć zdarzały się im także zwycięstwa. Już na początki kampanii pokonali oni wojska piastowskie na przedpolu Bytomia Odrzańskiego, co opisał w swej kronice najstarszy polski kronikarz Anonim zwany Gallem. Książka, którą ma tutaj w rękach czytelnik, ma na celu ukazać przebieg tego wydarzenia. Zadanie to nie należy wcale do łatwych, albowiem w dotychczasowej historiografii nie podjęto wielostronnych i wyczerpujących badań nad tym, co się działo wówczas pod Bytomiem. Zazwyczaj om...

Zgodnie z nowym regulaminem Bechtolsheim posuwał się na czele, z naprzeciwka wyjechał na siwym koniu dowodzący batalionem major Antonio Stoppino, prawdopodobnie starając się rozeznać w sytuacji. Włoska armata oddała jeden tylko wystrzał, ale podobno niecelny. Zanim kanonierzy zdążyli ponownie załadować lub zaprzodkować, to ułani siedli już im na karki. Zginął dowodzący artyleryjską sekcją podporucznik Giovanni Francesco Rionero, a Stoppino skrzyżował własny pałasz z szablą rotmistrza. Nie wiadomo, jak skończyłby się ów pojedynek, gdyby nie pchnięcie lancą, otrzymane przez Włocha z ręki szeregowego Stjepana Kazezevicia, ordynansa Bechtolsheima. Śmiertelnie ranny oficer runął na ziemię. Jaszcze znajdujące się za działem zawróciły, dezorganizując...

Spis treści: Wstęp I Zarys sytuacji politycznej i społecznej na terenie Irlandii we wczesnym średniowieczu II Wojskowość na terenie Irlandii w IX i X w. III Wczesnośredniowieczna południowa Irlandia (Leth Moga) do bitwy pod Ballaghmoon IV Flann Sinna: arcykról Irlandii V Cormac mac Cuilennáin: biskup, król i wojownik VI Ostatni bój biskupa Cormaca: bitwa pod Ballaghmoon (13 IX 908) VII Irlandia po bitwie pod Ballaghmoon Epilog Ballaghmoon 13 IX 908 (English summary) Bibliografia Objaśnienia skrótów użytych w tekście Wykaz ilustracji Spis map Stoczona 13 września 908 r. bitwa pod Ballaghmoon (gael. Belach Mugna, Bealaigh Mugna) jest epizodem mało znanym poza Irlandią, a w polskiej literaturze nie poruszanym praktycznie w ogóle. Miała ona jednak istotny wpływ na wczes...

Autorka podjęła się przedstawienia dwóch nieco zapomnianych bitew polskiego średniowiecza: nad Mozgawą i pod Zawichostem. Obie pretendowały do wielkich i krwawych starć doby rozbicia dzielnicowego, gdzie oprócz rycerskiej polała się też krew książęca. Autorka przedstawia koncepcje obu starć w kontekście ważnych ówczesnych wydarzeń politycznych, gdzie polityka wschodnia państwa polskiego, wchodząca na nowe tory rywalizacji z Węgrami, przeżywała swoiste apogeum w postaci militarnego starcia z Rusią i sukcesu pod Zawichostem. Z drugiej strony napięcia wewnątrz dynastyczne kierowały księstwa polskie na drogę rozbicia dzielnicowego, z którego jak się wówczas wydawało nie sposób było wyjść nie naraziwszy się na konflikt z piastowskimi krewniakami. Autork...

Najprawdopodobniej już 12-go, a może dopiero 13-go [marca 1794 roku], wyruszył Madaliński z Ostrołęki w kierunku na Przasnysz. Oprócz jego brygady i szwadronu por. Zielińskiego szło z nim trochę szlachty i ochotników, którymi uzupełniał stany swoich szwadronów; prowadził ze sobą cztery małe działka, zabrane w Nowogrodzie. Tabor miał mały, gdyż większość wozów pozostała w miejscach postoju szwadronów. „Brygada szarf maszerowała”, jak stwierdzali idący jej śladem wywiadowcy rosyjscy. Nie było to łatwe w okresie roztopów wiosennych, w tym trudnym, lesistym terenie pomiędzy Omulewem i Orzycem; tym dowód niej wysiłek ten świadczył o wzmożonej sprawności brygady. Żywność i paszę rekwirowano po drodze, częściowo płacąc za nie pieniędzmi z zab...

W nocy na 1 listopada zostały zaatakowane bawarskie pozycje koło Jakobsztat i Frydrychsztat (batalion Bawarów wycofał się z tego miasta do Jakobsztat), a komunikacja z tym ostatnim miastem uległa przerwaniu. Hünerbein od razu wysłał kolumnę ruchomą na Linden (batalion piechoty, 40 konnych), którą potem wzmocnił 1. i 2. batalionami 5. pułku Księstwa, polską półbaterią konną i 60 konnymi, a Krons-Misshof obsadził 4 kompaniami i 10 konnymi. Do płk. hr. Buttlara, stojącego z 2. batalionem Bawarów w Jakobsztat, wysłał rozkaz wsparcia działań szefa batalionu Kamińskiego idącego z kierunku Walhof. Ale Rosjanie nie czekali na kontrakcję i szybko wycofali się według jednych doniesień za Dźwinę, według innych na Dahlenkirchen. Nazajutrz (2 listopada) 3. batalio...

Już pierwsze dwa tygodnie operacji dały się bardzo we znaki Wielkiej Armii. Zaopatrzenie utknęło na tyłach, zaczęły padać konie pozbawione paszy. Nie mniejszą uciążliwość stanowiły kurz, trudne drogi i upał. Wielu żołnierzy rozbiegło się po okolicy, aby zdobyć coś do jedzenia. Rabunki i niszczenie mienia stały się wręcz plagą, której nie były w stanie opanować żadne cesarskie zarządzenia. Płk Thomasset, dowódca 3. pułku szwajcarskiego (II K), w liście do płk. von Maya z 10 lipca pisał m.in.: Nawet sobie nie wyobrażasz, ile musimy wycierpieć w tej kampanii. Chleba nie mamy od dwóch miesięcy; jedynie trochę mąki, której każdy żołnierz ma 2 funty w małym woreczku. Kraj jest zupełnie zdewastowany, domy złupione, mieszkańcy uciekli. Straciliśm...

Załamanie się ataku pod bramą zamkową, jak również śmierć ich odważnego do szaleństwa dowódcy sprawiły, że żołnierze i oficerowie załamali się i uciekli w popłochu, aby jak najszybciej dostać się do łodzi i odpłynąć do Hainburga: „Widząc to wszystko, jego żołnierzy ogarnął wielki strach i wycofali się, jak podkomendni, którzy stracili swojego dowódcę. Kiedy Węgrzy dostrzegli to, wyszli z Pressburga i zabili stu lub stu dwudziestu tych, którzy niezbyt szybko uciekali, i zabrali martwe ciało owego hrabiego, które jego ludzie porzucili”. Część oddziału usiłowała przedostać się na drugi brzeg przez most pontonowy. Węgrzy, którzy zanieśli ciało hrabiego do zamku: „Rozebrali go z koszuli, a spodnie jego szydersko przymierzali, i wszyscy naś...

Publikacja opisuje przyczyny, przebieg i wynik wojny toczonej z przerwami w latach 1002-1018 pomiędzy władcą Polski Bolesławem Chrobrym a królem niemieckim (od 1014 roku cesarzem) Henrykiem II. Powody konfliktu były dwa: pierwszy to spór terytorialny o obszar Połabia południowego, czyli Łużyc Górnych (Budziszyn), Łużyc Dolnych (Chociebuż, Gubin, Dobryług) i Marchii Miśnieńskiej (Miśnia, Strzała, Biała Góra); drugi powstał na tle prestiżowym pomiędzy oboma władcami: wzajemnego uznania niezawisłości posiadanej władzy, traktowania na zasadzie równości, uznania godności monarszej oraz respektowania praw politycznych, dziedzicznych i własnościowych – konflikt ten szybko przybrał dodatkowo znamiona osobistej rywalizacji. Obaj władcy decydowali o polityce rz�...

Po panowaniu Bolesława Chrobrego, który wyniósł państwo wczesnopiastowskie do poziomu regionalnej potęgi, nadszedł kryzys. Żądni rewanżu za wcześniejsze porażki sąsiedzi ze wschodu i z zachodu zmusili Bolesławowego syna Mieszka II do ucieczki za granicę. W kraju mnożyły się niepokoje, narastała reakcja pogańska. Po śmierci Mieszka w 1034 roku władcą Polski został jego syn Kazimierz, któremu nadano później przydomek „Odnowiciel”. On również musiał opuścić ojczyznę, w której rządy przejęli lokalni możnowładcy. Jednym z nich był Miecław, który – jak podaje Gall Anonim, utworzył na Mazowszu własne państwo. Kazimierz po powrocie z Niemiec zaczął odzyskiwać swoje dziedzictwo. Szło mu to z wielkim trudem. Miecław był jego głównym przeciwni...

Związki dynastyczne Piastów z Rurykowiczami Począwszy od czasów Kazimierza Odnowiciela, wśród piastowskich małżonek najwięcej było kobiet pochodzących z Rusi Kijowskiej, co miało na celu sprzymierzenie się z Rurykowiczami. Większość małżeństw zawieranych na przestrzeni wieków przez polskich władców była bowiem mariażami politycznymi. Służyły one nawiązaniu lub umocnieniu sojuszu z innym państwem. Jaką rolę odgrywały Rusinki u boku swych mężów? Co wiemy o ich codziennym życiu? Czy potrafiły się odnaleźć w świecie zdominowanym przez mężczyzn? Jak sprawdzały się jako matki i żony? W swojej najnowszej książce dr Mariusz Samp szuka odpowiedzi na te pytania. Na podstawie dostępnych źródeł kreśli portrety kobiet – ruskich księżniczek, dl...

Uczymy się w szkole, że pierwszy rozbiór Polski miał miejsce w 1772 roku. Nic bardziej mylnego. Polska niemal upadła pod ciosami agresywnych sąsiadów już prawie tysiąc lat temu - w 1031 roku! Jak do tego doszło, że silne państwo polańskie Mieszka I nad Wartą, Odrą, Wisłą i Sanem, wydatnie powiększone przez jego syna Bolesława Chrobrego, zaledwie kilka lat po śmierci tego drugiego (w 1025 roku) stanęło na skraju przepaści? Co to spowodowało: błędy króla Mieszka II, zdrada księcia Bezpryma, niekorzystna konstelacja zewnętrzna, niepokoje wewnętrzne związane z rywalizacją możnych i reakcją pogańską? Na te i inne pytania próbuje odpowiedzieć dr Mariusz Samp, historyk średniowiecza specjalizujący się w dziejach Polski wczesnopiastowskiej. Ponieważ wyjąt...

Cedynia 972: wielkie zwycięstwo polskiego oręża! Bitwa pod Cedynią to pierwsze poświadczone w źródłach starcie polsko-niemieckie. Stoczona 24 czerwca 972 roku do dziś jeszcze wzbudza silne emocje i wywołuje spory wśród historyków. Zakończyła się ona triumfem armii piastowskiej dowodzonej przez księcia Mieszka I. Jakie okoliczności towarzyszyły wybuchowi wojny polsko-niemieckiej? Dlaczego margrabia łużycki Hodon zdecydował się zaatakować Mieszka? W jaki sposób słowiańskiemu księciu udało się pokonać lepiej wyszkolone i uzbrojone zachodnie rycerstwo? Na te i inne pytania Mariusz Samp stara się znaleźć odpowiedzi w swojej najnowszej książce poświęconej historii średniowiecza. Zabiera czytelnika w najodleglejsze czasy naszej państwowości, o których w d...

Pierwszy król Polski zasłużył na miano władcy nietuzinkowego. Jednak jego droga do korony nie była łatwa… Syn Mieszka I i czeskiej księżniczki Dobrawy objął rządy po śmierci ojca w 992 roku. O władzę musiał walczyć z macochą i przyrodnimi braćmi, których ostatecznie wypędził z kraju i mógł panować samodzielnie. Wspierał chrystianizację Polski, prowadził ekspansywną politykę i nie wahał się przystępować do wojny, gdy służyło to obronie interesów kraju. Przez wiele lat zabiegał o królewską koronę, którą zdobył dopiero w 1025 roku. W najnowszej książce Mariusza Sampa pasjonaci dziejów politycznych będą mieli doskonałą okazję, by przyjrzeć się dyplomatycznym zdolnościom naszego pierwszego króla, a miłośnicy militariów prześledzą...

Wojna polsko-niemiecka z 1109 roku stanowiła niezwykle ważne wydarzenie w życiu Bolesława III Krzywoustego (1102–1138). Na trwałe wpisała się też w dzieje rodzimego oręża, stanowiąc jego chwalebną kartę . W czasie walk z Polakami Niemcy ponosili różnego rodzaju niepowodzenia, choć zdarzały się im także zwycięstwa. Już na początki kampanii pokonali oni wojska piastowskie na przedpolu Bytomia Odrzańskiego, co opisał w swej kronice najstarszy polski kronikarz Anonim zwany Gallem. Książka, którą ma tutaj w rękach czytelnik, ma na celu ukazać przebieg tego wydarzenia. Zadanie to nie należy wcale do łatwych, albowiem w dotychczasowej historiografii nie podjęto wielostronnych i wyczerpujących badań nad tym, co się działo wówczas pod Bytomiem. Zazwyczaj om...

Mieszko I czy Bolesław Chrobry mają status legendarnych wręcz władców. Dlaczego wraz z nimi nie wymienia się także Kazimierza Odnowiciela, wnuka Chrobrego, który podniósł nasze państwo z upadku? Mimo że o pierwszych Piastach w polskiej historiografii napisano już niemało, to jednak Odnowicielowi poświęca się zaskakująco niewiele uwagi. Kazimierz Odnowiciel, syn Mieszka II, objął władzę w 1034 roku. W ciągu swych kilkunastoletnich rządów podjął próbę wydobycia państwa wczesnopiastowskiego z kryzysu, zaznał goryczy wygnania, by następnie powrócić i przystąpić do odbudowy zniszczonej monarchii. Większość przedsięwziętych przezeń inicjatyw, mimo trudnych okoliczności, w jakich przyszło mu działać, okazała się udana, co świadczy o tym, że był r...

Późnym latem 991 roku wojska niemieckie i polskie pojawiły się pod Brenną (Brandenburgiem), grodem słowiańskim, usytuowanym w południowej części ówczesnej Słowiańszczyzny połabskiej. Zasadniczym celem przyświecającym obu armiom w podjęciu wyprawy w te strony było opanowanie wspomnianego obiektu. Na temat omawianych wydarzeń zachowała się bardzo skromna ilość informacji źródłowych. W zasadzie jedynym przekazem odnotowującym trwanie walk o Brennę w 991 roku są roczniki hildesheimskie. O wzmiankowanych zmaganiach wojennych poskąpiły informacji pozostałe ówczesne źródła niemieckie, na ogół dobrze poinformowane o ważniejszych epizodach z dziejów kontaktów niemiecko-słowiańskich. Polskie dziejopisarstwo w tym czasie dopiero się kształtowało, nie dzi...