Sytuacja Norwida - sytuacja Baudelaire'a. Paralele nowoczesności

Autor, przyjaciel Sołżenicyna, podjął trud ukazania wielowymiarowego, trudnego do uchwycenia tytułowego fenomenu autora "Archipelagu GUŁag". Człowieka, który nieustannie prowokował, stawiał przed innym, a przede wszystkim przed sobą nowe wyzwania. To on obudził Francję z miłej komunistycznej drzemki, czy zarzucił Stanom Zjednoczonym, które go przyjęły, moralny relatywizm i rozpasaną konsumpcję. To o nim Anna Achmatowa mówiła, iż "jest jak latarnia, ze świeżością w duszy, pełen werwy, młodości, szczęścia. Zapomnieliśmy już, że istnieją tacy ludzie. Oczy ma jak szlachetne kamienie". Georges Nivat ukazuje, iż Sołżenicyn jest autorem od którego wciąż możemy się dużo nauczyć, a możliwe, iż najważniejsza lekcja dopiero przed nami.

„Pustka” synonimicznie bywa zastępowana szeregiem takich określeń, jak: nicość, próżnia, nieskończoność, pustkowie, nieobecność, niewidzialność, niewyrażalność. Czytelność i zrozumienie kategorii pustki w kulturze europejskiej zasadza się na pewnej grze interpretacyjnej, w której znaczenia pustki tłumaczy się, dopełnia i dopowiada w różnych tekstach kultury, pozostawiając jednak pewien wspólny bagaż wyobrażeń o niej. Tytułowe po-widoki pustki byłyby zatem wypadkową dialogu z kulturowym, ale i indywidualnym rezerwuarem zapamiętanych obrazów pustkowi w ogóle. Namysł nad tymi wcieleniami pustki i analiza ich poszczególnych przypadków staje się tu de facto opowieścią o historii kultury, ze szczególnym uwzględnieniem historii wyobrażeń i wizu...

Przystępna, ciesząca się doskonałymi recenzjami, regularnie wznawiana przez wydawnictwo Uniwersytetu w Cambridge przekrojowa historia Tajlandii, opisująca jej dzieje od pierwszych fal migracji z terenów chińskich, przez królestwa Ajutthai i Bangkoku po czasy współczesne. Skrupulatny opis sytuacji wewnętrznej autorzy uzupełniają nakreśleniem najważniejszych procesów politycznych w Azji i na świecie, a dzięki przygotowanemu przez nich specjalnie do polskiego wydania posłowiu książka obejmuje okres do roku 2018.

Opowieść o życiu, pisarstwie i tragicznej śmierci Pisarza-Mędrca, autora nieśmiertelnych Słówek, którego głos w latach 30. ubiegłego wieku, zawsze śmiały, czasem drastyczny – o edukacji, przemianach obyczajowych, o historii bez łgarstw, upominanie się o tolerancję, o wolność jednostki – brzmi tak współcześnie, jakby wtrącał się do naszych dzisiejszych dyskusji. Błazen – wielki mąż – jest to mistrzowski portret literacki, lecz w realizacji Hena ów tradycyjny portret to zarazem esej i wspomnienie, uczona rozprawa i nowela, swobodna gawęda i wnikliwe studium psychologiczne. Także najprawdziwszy romans. Nagroda ZAiKS-u za Najlepszą Książkę Roku 1998. „Sprzymierzyły się tutaj wszystkie talenty i umiejętności Józefa Hena. Jako powieściopisarz...

Czym różni się Rosja od większości współczesnych państw? Dlaczego pozostawała anachroniczna praktycznie na każdym etapie rozwoju? Co sprawiło i sprawia, że nie może powstać rosyjska demokracja liberalna, a biznes i władza, na Zachodzie rozdzielone, zlewają się w jedną „elitę”? Jak to możliwe, że Rosja się nie modernizuje, ale powraca do dawnego, przedkomunistycznego stanu? Z jakich powodów ludzie tam wierzą w siebie, wierzą w „naród”, w „kraj”, w „państwo” – ale nie w społeczeństwo? Dlaczego nie ma prawdziwej opozycji i nie działają ugrupowania, w rozumieniu europejskim nazywane partiami, i co wynika z odwiecznej niespójności między reformami gospodarczymi i politycznymi? I wreszcie: dlaczego dzisiaj nie należy próbować „demonto...

W serii „Poeci do kwadratu” Artur Grabowski przedstawia autorski wybór wierszy Cypriana Kamila Norwida poprzedzony osobistym esejem na temat życia i twórczości romantycznego poety. W swoim wyborze pod tytułem Człowiek stawia tezę, że Norwid „był postępowym konserwatystą – chciał, żeby ludzkość weszła w nowy etap ewolucji źródłowego zadania, jakie Stwórca wyznaczył Stworzeniu, swojemu partnerowi. Ale tak postępując, wydawał się na ryzyko zbłądzenia w gęstwinie fałszywych sygnałów: sensualne i sentymentalne satysfakcje kuszą bowiem sens łatwą zdobyczą – efektownych metafor, słownych zestrojów, paronomazji i paradoksów. Dlatego czytanie tych wierszy bywa frustrujące i fascynujące na przemian, drażniące w dwójnasób. A czytać je trzeba niej...

Zasłona w rajskie ptaki to wznowienie klasycznej, choć jedynej w swoim rodzaju książki (pierwsze wyd. PIW 1981) przechwytującej na gorącym uczynku generalny zwrot wrażliwości artystycznej u zarania „naszych” czasów. Wiesław Juszczak ujmuje to jako nagły zmierzch pewnej oczywistej konwencji – niemal w całym wieku XIX rządziła zasada fabularności – tak wszechogarniająca, że widoczna jako model idealny wszelkich dziedzin sztuki (malarstwo figuratywne czy tonacja dur-moll w muzyce), ale od tego czasu powieść nie jest już wzorcem tych sztuk, lecz sama zaczęła czerpać z nich inspiracje. Kształt tego przełomu bada Juszczak, sięgając po mniej radykalną od Ulissesa Joyce’a powieść Virginii Woolf Pani Dalloway, a ściślej – tylko jeden jej epizod. Wobec zw...

W 2012 roku rząd Putina rozpoczął jawny proces politycznego dławienia demokracji. Kraj toczył wojnę z wrogiem wewnętrznym oraz z sąsiadami. W 2008 roku Rosja dokonała inwazji na Gruzję, a w 2014 – zaatakowała Ukrainę, anektując wielkie połacie jej terytoriów. Prowadziła jednocześnie wojnę informacyjną przeciwko demokracji zachodniej – zarówno pojęciu, jak i codziennej rzeczywistości. Zachodnim obserwatorom zajęło jednak trochę czasu uświadomienie sobie tego, co się naprawdę dzieje w Rosji, która na powrót przyjęła swoją rolę imperium zła oraz symbolu zagrożenia dla egzystencji świata. Stłumienie demokracji, działania wojenne, a nawet regres Rosji na światowej scenie – tego wszystkiego Masha Gessen była świadkiem. I chce o tym opowiedzieć. B�...

Książka R. Konersmanna jest podręcznikiem do wstępnego nauczania filozofii kultury (przedmiotu dziś ważnego i aktualnego), a takiego w polskiej literaturze brak. Wpisuje się nadto w potrzeby dzisiejszego czytelnika polskiego zainteresowanego tradycją i współczesną diagnozą europejskiej kultury.W ujęciu R. Konersmanna kultura jest procesem humanizacji świata. Autor systematyzuje materiał historyczny odtwarzając zarówno prehistorię filozofii kultury, jak i jej historię. Ukazuje, w jaki sposób dwudziestowieczna filozofia kultury twórczo przyswaja rozległą problematykę rozproszoną po innych dziedzinach filozofii, łączy ją i przetwarza we własnym systematyzującym ujęciu.Z książki Konersmanna korzystać będą środowiska humanistyczne zainteresowane teorią kult...

Opowieść o podróży, w której najważniejszym bohaterem jest czas. Narrator, fikcyjne alter ego autora, wyrusza w meandryczną wędrówkę po odległych zakątkach Anglii Wschodniej, odkrywając niezwykłe losy podupadających miasteczek i opuszczonych zamków. Ale każdy cel okazuje się jedynie przystankiem, maleńkim punktem w rozległej sieci zapomnianych historii i dalekich krain. Pierścienie Saturna są wyjątkowym popisem erudycji, w którym skojarzenia, odczucia i dawno pogrzebane wspomnienia splatają się w jedną narrację o niepamięci i widmach przeszłości – najważniejszych motywach twórczości Sebalda. Z właściwą sobie swadą pisarz łączy esej z fikcją literacką, miesza własne wyobrażenia z wydarzeniami historycznymi, śledzi wielkie opowieści, a przede w...

Bohme jest jednym z najbardziej tajemniczych myślicieli świata, a jego książki są, być może, najbardziej fatalnie w świecie napisane. Bohme pisał, jak mówił, mówił, jak myślał, żeby wyrazić siebie. Słowo, mowa nigdy nie stanowiły dla niego narzędzia służącego do formowania konceptów; mowa wyrażała żywe życie, tworzące się i określane w procesie wypowiadania, dlatego wszystkie składniki wypowiedzi (wypowiedzi wypowiadanej) zbiegały się i uczestniczyły w wypowiadanym: dźwięk, melodia frazy, nieuchronne jej powtórzenia, rytm zmienny i zmieniający obrazowanie, z konieczności niespójne. Mowa Bohmego jest mową poetycką i jako poezję należy ją traktować. Nie sposób przykładać do tej mowy gotowych reguł stylistycznych, on nie chce podawać czyteln...

Pierwsza od niemal trzydziestu lat tak obszerna prezentacja twórczości, która przyniosła autorowi miano skandalisty, pornografa, krzywdziciela narodowej kultury, a nawet „apostoła zboczeń” i „fanatyka ludożerstwa”. Choć przez dziesięciolecia poezja Jasieńskiego straciła wiele ze swej wywrotowej mocy, wciąż pozostaje oryginalną i wartościową propozycją literacką. Jej autor na stałe zapisał się w historii literatury nie tylko jako futurysta-prowokator, lecz również jako twórca śmiałych, tętniących młodzieńczą energią erotyków, poruszających poematów rewolucyjnych oraz efektownych, karkołomnych i zaskakujących rymów.

Tytułowe inter esse ?kategoria pożyczona od Sorena Kierkegarda ? wskazuje na ? to trzecie?, to, co znajduje się pomiędzy, co nieuchwytne, wymykające się jednoznacznym klasyfikacjom, a co stanowi istotę romantyzmu. Zebrane w tej książce teksty nie mają stworzyć syntezy, a raczej konstelację. Ich kompozycja wynika ze zdarzenia studiów przypadków, ich konfrontacji, zbliżania się do jednej, wyraziście określonej wersji romantyzmu i oddalania od niej przez kontrapunktowanie inną. Kontekstualizacja i dekontekstualizacja tworzą zasadniczy ruch lekturowy. Szkice pokazują komplikacje romantycznego ?ja?, rozpiętego między mocnym ego a podmiotowością słabą. Eksponują oscylację między natchnieniem a wirtuozerią, poezją kobiecą a fantazmatem kobiecości, optymistycznym...

Mojry, inaczej mówiąc Prządki, od starożytności patronują przemianom ludzkiego życia: jego początkowi, trwaniu i końcowi. Nic też dziwnego, że znalazły poczesne miejsce tak w literaturze jak i innych dziedzinach sztuki, pojawiały się przez wieki w różnych odmianach/wariantach, wprost lub pośrednio nawiązujących do ich postaci i ról. Nie tylko życie człowieka i jego twórczość, a nawet relacje międzyludzkie podlegają bowiem biegowi czasu, wyznaczanego przez zasadę rozwoju i zamierania, narodzin i śmierci. Zasada ta dotyczy także różnorakich procesów, form, okresów i tendencji artystycznych sztuki i kultury: literatury, muzyki, sztuk pięknych, filmu itp. Mojry. Początek, trwanie, koniec to kolejny tom przywołujący antyczne postaci jako swego rodzaju hasł...

Celem książki O Norwidzie komparatystycznie jest ukazanie twórczości, zarówno literackiej, jak i plastycznej, polskiego poety – uznawanego za „zjawisko osobne” w naszej kulturze – w ujęciu komparatystycznym. Taka perspektywa ma z jednej strony wyeksponować niepowtarzalność, swoistość jego dzieła, z drugiej zaś – jego przynależność do ówczesnych światowych tendencji ideowych i estetycznych. Badacze, norwidolodzy i komparatyści, analizując wypowiedzi pisarza, wskazują możliwe nawiązania Norwida do tych tendencji, a także sposób, w jaki podejmuje on twórczy dialog z tradycją, wypracowując własny model kultury.