Paradoks bezinteresownej miłości. Studium z antropologii filozoficznej na podstawie tekstów św. Tomasza z Akwinu

Książka Ludzka wolność i jej granice autorstwa Mieczysława A. Krąpca OP – współtwórcy i nestora polskiej szkoły filozofii realistycznej zwanej Filozoficzną Szkołą Lubelską – otwiera serię „Biblioteki Filozofii Realistycznej”. Książka ukazuje sens ludzkiej wolności. Podejmuje także ważne pytanie o to czy i jakie są granice wolności człowieka. Wolność jest istotną cechą i sposobem specyficznie ludzkiego działania, a jej podstawą akt decyzji dokonujący się w oparciu o poznaną prawdę o dobru. Ukazanie mechanizmu ludzkich wyborów z odwołaniem się do celowości działania pozwala zakreślić płaszczyzny realizacji wolności: w życiu religijnym, naukowym, moralnym, prawnym, politycznym, ekonomicznym.

Kolejną pracą w serii „Biblioteka Filozofii Realistycznej” jest klasyczna już praca z filozofii prawa ojca M. A. Krąpca Człowiek i prawo naturalne. W sporze o prawo naturalne autor zajmuje zdecydowane stanowisko: prawo naturalne istnieje i jest podstawą obowiązywania i racjonalności prawa pozytywnego. Co więcej uznanie prawa naturalnego stanowi pierwszy krok na drodze ku pełnemu poszanowaniu przyrodzonych, nienaruszalnych, powszechnych i nigdy niezbywalnych praw człowieka. Jednak, jak się okazuje, właściwe rozumienie człowieka i jego praw wciąż pozostaje kluczowym problemem naszych czasów. Autor wyjaśnia i uzasadnia prawo naturalne w kontekście realizmu filozoficznego. Nawiązując do racjonalistycznej koncepcji prawa naturalnego Tomasza z Akwinu, ujawnia jej aktual...

W książce została przedstawiona filozoficzna (metafizyczna) teoria kreacjonizmu, która powstała w oparciu o analizę realnie istniejących rzeczy dostępnych ludzkiemu doświadczeniu. Głosi ona, że świat nie powstał z jakiegoś wcześniej istniejącego substratu (praelementu, materii pierwszej, idei, chaosu, energii itp.), lecz w całości został powołany przez Stwórcę do istnienia aktem intelektu i woli, i z nich wyprowadzony. Teoria stworzenia ex nihilo była nieobecna w interpretacjach filozofów starożytnych, a także i średniowiecznych. Wynikało to z powszechnej obowiązywalności zasady wyjaśniania wszelkiego typu powstawania, która głosiła, że „z niczego nic nie powstaje” (ex nihilo nihil fit) oraz z apriorycznego przekonania o odwiecznym istnieniu świata j...

Książka została poświęcona filozoficznemu rozumieniu osoby ludzkiej. Wśród zagadnień poruszonych w książce znalazły się m.in. opis faktu bycia człowiekiem dokonany od strony jego poznania i postępowania moralnego, twórczości artystycznej i technicznej, od strony jego życia religijnego i społecznego. Ponadto, został poruszony problem śmierci i przeznaczenia człowieka oraz ukazana rola ciała w bytowej strukturze człowieka. Osoba ludzka jawi się w aktach swego działania jako jednostkowy podmiot rozumnej natury przekraczający świat przyrody. Refleksja nad dziedzinami ludzkiej aktywności prowadzi do wskazania, że wszechstronny rozwój osoby ludzkiej następuje w oparciu o prawdę, dobro i piękno bytów. Jak podkreśla Autor, właściwe rozumienie osoby ludzkiej jes...

Książka Język i świat realny jest trzecim wydanie klasycznej – jak na czasy współczesne – rozprawy z dziedziny filozofii języka, a ściślej z metafizyki języka. Język odgrywał i ciągle odgrywa bardzo ważną, jeśli wręcz nie zasadniczą, rolę w życiu i kulturze społeczeństw ludzkich. Autor wskazuje na nierozerwalną triadę: świat – poznanie – język, w której język jest narzędziem komunikacji rezultatów poznania świata osób i rzeczy. Zwraca uwagę Czytelnika, że we współczesnej komunikacji społecznej, język zamiast informować o rzeczywistości czy naprowadzać na jej widzenie, często rzeczywistość tę przysłania, a niekiedy i kreuje. Skutkiem tego, zamiast być środkiem porozumienia się pomiędzy ludźmi, staje się narzędziem manipulacji. W n...

Książka pod tytułem "Rozmowy z Ojcem Krąpcem" w swej kompozycji nawiązuje do starożytnej formy dialogu, podczas którego poszukiwano prawdy o świecie i sprawach ludzkich. Mistrzem, do którego kierowane są pytania, jest Ojciec Krąpiec, współtwórca Filozoficznej Szkoły Lubelskiej, profesor i wychowawca, rektor KUL, a przede wszystkim przewodnik na drodze realistycznego wyjaśniania rzeczywistości. Rozmowa jest próbą zrozumienia kim jest człowiek, czym jest dusza ludzka, na czym ludzkie działanie, jakie są relacje człowieka do społeczeństwa. W rozmowie został także podjęty problem śmierci.

W publikacji omówiono podstawowe dla rozumienia rzeczywistości pojęcia, tzw. transcendentalia: byt, rzecz, jedno, odrębne, prawda, dobro, piękno. Pojęcia te pozwalają zrozumieć, że nie tylko człowiek, ale każdy byt, ożywiony i nieożywiony, jest racjonalny i celowy. Racjonalność bytów przejawia się w tym, że poszczególne rzeczy realizują w swym istnieniu zamysł Stwórcy albo twórcy. Celowość świata ujawnia się przez to, że poszczególne rzeczy realizują w swym istnieniu określony cel, założony przez wolę twórcy albo Stwórcy.

Przedmiotem kolejnej książki wydanej w serii „Scripta Philosophiae Classicae” jest rozumienie cnoty-arete jako sposobu spełniania się człowieka w życiu indywidualnym: w dziedzinie poznawczej, moralnej, twórczej i religijnej. Arete rozumiana jest tu jako sprawność ludzkiego działania, dzięki której człowiek może osiągnąć doskonałość stając się, wedle klasycznego ideału życia, „pięknym i dobrym”. Cnota, będąc usprawnieniem działania w różnych sferach życia ludzkiego, stanowi o możliwości spełnienia się człowieka, zwanego szczęściem. Autor analizuje teksty Platona i Arystotelesa i w oparciu o odmienne koncepcje człowieka obu filozofów wydobywa poszczególne składniki aretologii, sygnalizuje podobieństwa i różnice obu ujęć. Sięgając do an...

Książka stanowi drugą pozycję w serii wydawniczej pod nazwą "Rozmowy z Ojcem Krąpcem". Tytułowa rozmowa dotyczy poznania ludzkiego i jest próbą jego filozoficznego wyjaśnienia. Rozmówcy zwracają uwagę na fakt ludzkiego poznania, jego źródła: zmysły i rozum oraz na podstawowe operacje poznawcze, jak pojęciowanie i sądzenie. Podjęto również problem wartości poznania, relacji myślenia do poznawania oraz realizmu poznawczego. Osobny blok zagadnień stanowi koncepcja teorii poznania i powiązanie jej z koncepcją człowieka, przez co unika się jej autonomizacji.

Rozmowy z Mistrzem dotyczą jednej z najważniejszych sfer ludzkiego życia, a mianowicie moralności. Przedmiotem rozmowy jest moralność jako sposób działania człowieka i jej konieczne podmiotowe i przedmiotowe czynniki: decyzja, rozumne i wolne postępowanie ku prawdziwemu dobru ludzkiemu, szczęście jako cel dążeń człowieka, hierarchia dóbr: celów i środków w działaniu, cnoty moralne jako usprawnienia konieczne w spełnianiu dobra, prawo naturalne z naczelnym nakazem synderezy: "dobro czyń", społeczne warunki realizacji moralności. Drugim przedmiotem rozmowy jest etyka jako teoria moralności i jej uwarunkowania przyjętą koncepcją człowieka i jego działania oraz jej ostateczne uzasadnienia. Książka zawiera wykaz polecanych lektur: tekstów klasycznych i literatu...

Książka w sposób przystępny i jasny ukazuje z jednej strony podstawowe i pierwotne rozumienie metafizyki, podstawowej dyscypliny filozoficznej fundującej poznanie mądrościowe, z drugiej przedstawia źródła odchodzenia od jej pierwotnego rozumienia. Pociągnęło to za sobą deformację metafizyki i jej rugowanie z podstawowych dyscyplin filozoficznych na rzecz tzw. nowożytnych i współczesnych ontologii, w których filozofia przestaje dostarczać rozumienia świata i człowieka, zrywając przez to ze swym podstawowym zadaniem. Książka składa się z trzech części. W pierwszej Autor ukazuje dzieje powstania metafizyki. W drugiej omawia dzieje powstania różnorodnych ontologii. Zaś w trzeciej omawia kwestie sporne pozwalające odpowiedzieć na postawione w tytule pracy pyta...

Książka stanowi poprawione i rozszerzone wydanie O rozumienie kultury M. A. Krąpca. Jest znakomitą podstawową monografią z dziedziny filozofii kultury rozumianej jako przejaw działalności człowieka uprawiającego naturę. Na tak rozumianą kulturę składają się dziedzina poznania naukowego i przednaukowego, moralność wraz z obyczajowością, sztuka z techniką i religia w jej aspekcie indywidualnym i wspólnotowym. Autor odwołuje się do ideałów greckiej paidei, rzymskiej urbnitas, chrześcijańskiej sanctitas, renesansowej urbanitas, by ukazać różnorodne cele życia ludzkiego i ludzkiej kultury. III rozdział książki stanowi specyficzną wyodrębnioną całość, którą można określić metafizyką moralności (działania ludzkiego). Książka zawiera indeksy: osob...

Drogi naszemu sercu Mistrz i Przyjaciel. Ksiądz Profesor Andrzej Maryniarczyk SDB (1950-2020). Wieloletni pracownik, a następnie kierownik Katedry Metafizyki KUL (następca Ojca Profesora Mieczysława A. Krąpca), prezes Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu i Wydawnictwa PTTA, redaktor naczelny Powszechnej Encyklopedii Filozofii i Encyklopedii Filozofii Polskiej, autor licznych książek i artykułów, promotor wielu prac naukowych, organizator inicjatyw naukowych i kulturalnych na KUL. Wieloma rzeczami zarządzał, pomnażał powierzone mu talenty, otaczał wszystkich swą troską. Nie szczędząc wysiłku spalał się dla wielkich dzieł, a ludzi obdarzał ciepłem swej serdeczności. Całym sercem służył Bogu i Ojczyźnie, wszystkie siły oddał uniwersytetowi i filozofii. Był c...

Pierwsza część pracy obejmuje analizę stanowisk antropologicznych ujętych w dwa paradygmaty rozumienia człowieka i jego jedności, tj. paradygmat angeliczny (człowiek jako duch przeciwstawny naturze) i naturalistyczny (człowiek jako istota czysto przyrodnicza). Rozwiązania przedstawione w ramach tych paradygmatów nie są w stanie wyjaśnić w sposób nieredukcyjny koniecznego związku absolutyzowanej zasady jedności (ducha lub natury) z drugą, przeciwstawną stroną bycia człowiekiem. Propozycja wyjaśnienia problemu jedności bytowej człowieka, której poświęcona jest druga część pracy, oparta jest na analizach tekstów wybitnych przedstawicieli Lubelskiej Szkoły Filozoficznej, K. Wojtyły i M. A. Krąpca. Zasadą wyjaśniającą jedność, tożsamość, jedyność i n...