„Roman Dąbrowski” – książki

Książka stanowi kontynuację tomu Przybylski i inni. O znaczeniu Krakowa i regionu w kulturze oświecenia (2019), przygotowanego z okazji dwóchsetlecia śmierci Jacka Idziego Przybylskiego (1756-1819). Przynosi kolejne szczegółowe studia nad częścią pisarskiego dorobku jednej z najważniejszych i najciekawszych postaci życia intelektualnego Krakowa w okresie oświecenia, a także opracowania innych zagadnień istotnych dla pokazania kultury tego miasta i regionu w osiemnastym i na początku dziewiętnastego wieku. Przybylski przypomniany został tu w czterech rozprawach jako autor mowy z okazji setnej rocznicy odsieczy wiedeńskiej, tłumacz Psalmów oraz tłumacz i komentator Homera, a także twórca wiersza okolicznościowego. Przywołano również ? w obszerniejszej części tomu, obejmującej osiem kolejnych studiów ? ówczesne, formułowane z różnych perspektyw i w różnej formie (m.in. wiersze, listy, dziennik podróży), wypowiedzi na temat Krakowa oraz regionu, zjawiska intelektualno-literackie potraktowane jako preromantyczne, funkcjonowanie ciekawego elementu krakowskiego folkloru; przedstawiono wreszcie wybrane dzieła autorów z podwawelskim grodem i okolicami w jakimś stopniu związanych. Krakowskie oświecenie odsłania w ten sposób stopniowo coraz wyraźniej swoją specyfikę, duchowe bogactwo i wielorakość, mocne zakorzenienie w tradycji antycznej oraz staropolskiej, a równocześnie otwartość na nowe idee i wartości estetyczne.

Książka stanowi pierwsze monograficzne opracowanie twórczości Jędrzeja Świderskiego (17681848?), oficera Legionów i wojsk Księstwa Warszawskiego, a równocześnie poety, ważnego co autor stara się pokazać reprezentanta literatury późnego oświecenia w Polsce. W poszczególnych rozdziałach, po zwięzłym przedstawieniu biografii Świderskiego, prezentowane są, w porządku chronologicznym, kolejne jego publikacje, które ukazywały się w ciągu dwudziestu lat: od roku 1804 do 1824, od dwóch tomików zatytułowanych Zabawki wierszem i prozą po poemat Syn marnotrawny. W międzyczasie Świderski opublikował jeszcze dramat Olind i Sofroni oraz pięć innych poematów Muza polska (1807), Galicja oswobodzona (1810), Pustelnik narodowy (1816), Poświęcenie łoża małżeńskiego (1816), Józefada (1818) w większości nawiązujących do aktualnych wydarzeń militarnych i politycznych. Przedmiotem uwagi w monografii są wszystkie ważniejsze aspekty jego utworów, zróżnicowanych pod względem tematycznym i artystycznym, często eklektycznych w płaszczyźnie estetycznej. Zaakcentowano dominujące w nich, wielokrotnie powtarzane w różnych kontekstach motywy, które sytuują twórczość Świderskiego wobec kluczowej tradycji literackiej, a przy tym kreują obraz autora o wyrazistym światopoglądzie i konsekwentnie prezentowanym systemie wartości, również wyróżniającego się sporym talentem rymotwórczym. Rezultaty tegoż talentu, połączonego z pracowitością i doświadczeniem życiowym, nie są pozbawione uroku także dla dzisiejszego czytelnika.

Książka stanowi pierwsze monograficzne opracowanie twórczości Jędrzeja Świderskiego (1768–1848?), oficera Legionów i wojsk Księstwa Warszawskiego, a równocześnie poety, ważnego – co autor stara się pokazać – reprezentanta literatury późnego oświecenia w Polsce. W poszczególnych rozdziałach, po zwięzłym przedstawieniu biografii Świderskiego, prezentowane są, w porządku chronologicznym.