„Adam Siwiec” – książki

Wartością tego tomu jest to, że skupia się wokół szerokiego - to prawda - ale jednak jednego tematu: "kobieta i mężczyzna w języku", a może precyzyjniej: "płeć w języku". Został on zdominowany przez współczesne językoznawstwo kognitywne, czemu też nie można się dziwić - trzon autorów stanowią bowiem członkowie i uczniowie lubelskiej szkoły kognitywnej. Tom wartościowy od strony znakomitego i interesująco interpretowanego materiału badawczego. To w całości dobra filologiczna robota. Tematyka jest bardzo atrakcyjna nie tylko dla językoznawców. Mówienie o seksie i płciowości jest obarczone kulturowymi nakazami i zakazami; autorzy wielu tekstów czasami, oczywiście z powodów naukowych, ładnie przekraczają niektóre granice zakazów, np. w warstwie nazewniczej narządów płciowych, w określaniu stosunku płciowego itd. Nadaje to publikacji dodatkowego smaku, jaki mają tylko owoce zakazane, i nie ukrywajmy, może być to powodem sukcesu wydawniczego. Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Jacka Warchali

Tematem recenzowanej monografii są dwa wielkie pojęcia obecne w rozważaniach humanistycznych „od zawsze” i ściśle ze sobą zespolone. To historia i język. Autorzy definiują i redefiniują te pojęcia, poruszają tematy znane oraz opisują zjawiska nowe, wykorzystują dobrze zakotwiczone teorie i koncepcje naukowe, sięgają po najnowsze ujęcia, by objaśniać i interpretować lub reinterpretować dane, wchodząc w dialog z przeszłością naukowej refleksji historycznej i językowej, a także projektując jej przyszłość. Duże wrażenie robi wielość perspektyw oglądu problemów historii i języka, wielość punktów widzenia. Publikacja została pomyślana jako dialog badaczy reprezentujących kilka dyscyplin naukowych: językoznawców, historyków, medioznawców, komunikatywistów, metodologów nauki, filozofów, choć te etykiety nie oddają subtelności i odcieni ich rozważań. Czytelnicy o takich zainteresowaniach powinni znaleźć w niej szeroką panoramę poglądów, propozycji oraz pytań i odpowiedzi, jak i pytań bez odpowiedzi. Książka poświęcona dwóm pojęciom: językowi i historii stanowi inspirację do samodzielnych refleksji – z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Kity.

Teksty zebrane w tym tomie łączy problematyka, a różni zakres rozważań, materia wywodu, stosowane metody badawcze. Przynoszą one ze sobą i odsłaniają przed czytelnikiem różne obrazy „obcości” i „inności”, odnosząc te pojęcia do szerokiego spektrum zjawisk znajdujących odbicie w języku i w realizowanych za jego pomocą dyskursach, ustanawiających możliwe sposoby przekazywania treści przedmiotowych, w których obcy i inny łączą się z kształtowaniem tego, co „swoje”, „nasze”. Tytułowe kategorie są tu traktowane na sposób analityczny, to znaczy: refleksja nad nimi wynika z analizy ustawionych dyskursywnie wystąpień językowych i tekstów związanych z różnymi obszarami komunikacji i kultury (współczesny dyskurs społeczno-polityczny, literatura, publicystyka, zróżnicowane przekazy medialne i internet, zagadnienia onomastyczne, konteksty historyczne). Bazę materiałową rozważań stanowią w przeważającej liczbie przypadków różnego rodzaju teksty, w ujęciach lingwistycznych zaś wyzyskiwane są też dane systemowojęzykowe i te pozyskane z ankiet.

Monografia wieloautorska "Konwencja i kreacja w języku, literaturze i narracji historycznej" składa się z dwudziestu tekstów podzielonych na trzy zasadnicze obszary sygnalizowane w tytule. Każda z tych części jest wewnętrznie spójna, a także wykazuje zbieżność tematyczną jako całość[...]. Tytułowe hasła "konwencja" i "kreacja" są oczywiście różnie rozumiane przez Autorów poszczególnych szkiców, co - z jednej strony - okazuje się nie do uniknięcia, a z drugiej - może być postrzegane jako zaleta wielostronności i pewnej wszechstronności spojrzeń na nie.[...] Tom uważam za interesujący czytelniczo i z tego wyprowadzam przypuszczenie, że trafi do licznych odbiorców, wśród których znajdą się nie tylko filologowie (językoznawcy i literaturoznawcy) oraz historycy, ale także osoby zainteresowane centralnymi kategoriami konwencji i kreacji (np. kulturoznawcy) Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Zgółki

Recenzowana monografia podejmuje istotną dla rozwoju języka i kultury tematykę [...] Siedemnaście rozdziałów autorskich w dużej równowadze realizuje tytułowe aspekty konwencjonalności i kreacyjności: dostarczają więc one, z jednej strony, wiedzy już utrwalonej w polu tekstologii, językoznawstwa, genologii, semiotyki etc., ale i z pożytkiem przypomnianej, z drugiej zaś - co ważniejsze - wiele z nich charakteryzuje się istotnym dla rozwoju myśli humanistycznej elementem świadomie twórczym, nowatorskim, intelektualnie płodnym, otwierającym nowe perspektywy badawcze. Publikacja stanowić będzie zatem ważną lekturę przede wszystkim dla językoznawców/polonistów, nauczycieli i studentów różnych kierunków humanistycznych, a głównie dla tych badaczy, którzy język postrzegają w bardzo szerokim kontekście psychologicznym, antropologicznym, medialnym, społeczno-politycznym, pojmując go jako jeden z podstawowych czynników sprawczych kultury i społeczeństwa. Z recenzji dr hab. Katarzyny Skowronek, prof. nadzw.