Pod metaforycznym tytułem książki kryje się dziesięć rozdziałów dotyczących szeroko rozumianych związków literatury romantycznej i muzyki instrumentalnej, śpiewu, tańca, a w ich kontekście takich postaci jak Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Norwid, Fryderyk Chopin oraz inni (Z kim się muzyką podzielę; Szmery i trzaski w Panu Tadeuszu; Jak wyrazić smutek; Dlaczego się minęli; Karnawał i patos, Duch czy kałkuł; Czy Norwid tańczył krakowiaka; Dlaczego tu nikt nie śpiewa). Ostatnie dwa rozdziały (Słowa muzyka; Wypowiedzieć muzykę) zawierają rozważania nad listami Chopina oraz obecnością osoby i muzyki tego kompozytora w poezji polskiej na przestrzeni XIX i XX wieku. Każdy z nich opatrzony jest obszernymi przypisami o charakterze antologii, zawierającymi fragmenty listów Chopina oraz poświęcone mu utwory poetyckie.
Książka ta dotyczy kwestii romantycznej gnoseologii, której odmienność od oświeceniowej bywa często podkreślana przez badaczy: poszczególne rozdziały przynoszą dogłębną analizę tego zagadnienia, a także idei leżących u podstaw specyfiki romantycznego poznania, takich jak jedność i harmonia świata, gnoza, okultyzm. Po nich następuje prezentacja romantycznych sposobów poznania (wraz z ich klasyfikacją wedle przedmiotu, zakresu i charakteru), takich jak olśnienie, objawienie, wizja, sen, intuicja, wyobraźnia, autokontemplacja, miłość, szaleństwo, język, symbol, alegoria, mit, poezja, muzyka, nauka itd. Obszerna antologia pozwala poznać przykłady obecności zagadnień dotyczących poznania w dziełach tak poetyckich, jak prozatorskich, literackich i filozoficznych. Stosunkowo słabo rozpoznana kwestia romantycznego poznania, w świetle zarówno refleksji teoretycznej (historycznej i współczesnej Romantyzmowi), jak i praktycznie obecnej w dziełach poetyckich zyskuje nową perspektywę. Ta część książki posiada obszerne przypisy, zawierające tak dodatkowe informacje, jak interpretacje prezentowanych tekstów, tematycznie wykraczające niekiedy poza zasadniczy wywód.
Juliusz Słowacki miał niewątpliwie duży talent poetycki, naznaczony czymś, co uznano niegdyś za jego skazę, czyli inspirowania się cudzymi myślami, dziełami, poetyką i estetyką. Mimo że ciągłość kultury, literatury, sztuki, powoduje nieustanne nawiązywanie do przeszłych dokonań w tych dziedzinach przez kolejnych artystów, wpisywanie się zwłaszcza w niektóre systemy myślowe (takie jak mit, mistycyzm, mesjanizm) u Słowackiego jest szczególnie silnie zauważalne. Zwrócić należy przy tym uwagę na swobodne poruszanie się tego poety po obszarach szeroko rozumianej kultury: literatury, sztuki, religii, folkloru i czerpania z nich pewnych elementów, z których tworzył on własną całość. Charakterystyczne dla Słowackiego są także poszukiwania w dziedzinie estetyki oraz poetyki dzieła. W niniejszej książce omówione zostają zwłaszcza zabiegi poetyckie (takie jak symbolika, topika, metaforyka), a także sposób kształtowania postaci bohaterów jego dzieł, oglądany również w szerszym kontekście literatury romantycznej. Kolejnym przedmiotem rozważań jest estetyka poety rozpięta między dwiema kategoriami, piękna i brzydoty, a przejawiająca się w różnych tematach i aspektach dzieł Słowackiego, charakteryzujących się często swoistą opozycyjnością, nie tylko estetyczną, ale też ideową i tematyczną. Pod uwagę wzięty został także wpływ idei na kształt artystyczny jego dzieła, bądź przeciwnie, dominowanie motywacji estetycznej nad sposobem ujęcia problematyki utworu.
Sztambuch Aleksandry Wołowskiej (czyli Aleksandry Wincentyny Zofii (1812, Warszawa 1905, Paryż), a od 1837 roku żony Lona (Lonarda Josepha) Faucher (1803 1854), francuskiego wydawcy, polityka i ministra) jest wyjątkowym zabytkiem polskiej literatury, kultury i historii. Wyjątkowym w swojej treści i zawartości. Aleksandra Wołowska znała doskonale środowisko emigracji paryskiej z Adamem Mickiewiczem, Fryderykiem Chopinem na czele. Wpisy w Sztambuchu, często niepublikowane wiersze, zapisy nutowe, dedykowane grafiki i rysunki stanowią świadectwo epoki i pokazują środowisko polskich patriotów, dla których największą wartością była utracona wolność ojczyzny. Publikacja Sztambucha, który pozostawał do tej pory praktycznie nieznany jest wydarzeniem wyjątkowym. Naukowe opracowanie i komentarze prof. Marii Cieśli-Korytowskiej lokują edycję na najwyższym poziomie.
Na tom składają się rozprawy powstałe na przestrzeni kilkudziesięciu lat niezależnie od siebie, ale w jakimś sensie tworzące całość. Były one wygłaszane i publikowane po polsku i za granicą (te zostały przetłumaczone), niektóre – połączone, przeredagowane i opatrzone ilustracjami, inne napisane ostatnio. Są one pogrupowane w duże rozdziały wedle ogólnych kategorii stworzonych na rzecz tej książki i dotyczą dzieł poety oraz ich bliższych lub dalszych kontekstów. Przedmiotem omówienia oraz interpretacji są kategorie literackie, estetyczne i filozoficzne oraz idee, takie jak: intertekstualizm, komparatystyka, wzniosłość, liryzm, tragizm, optymizm, narodowy lub ponadnarodowy charakter utworu, literatura a muzyka, perspektywa historyczna i religijna, mistycyzm, mesjanizm, kwestia poznania, rola pamięci oraz koncepcja człowieka – jego tożsamość i charakter, wolna wola, postawa i powinność, wyzwania, przed jakimi staje, stosunek do śmierci wreszcie. Konteksty poszczególnych kategorii oraz idei, od Starożytności poprzez wieki późniejsze, sięgają aż do literatury XX-wiecznej, tak polskiej jak obcej, przy uwzględnieniu historii. Dwa rozdziały poświęcone zostały najważniejszym dziełom Mickiewicza: Dziadom oraz Panu Tadeuszowi, w pozostałych pojawiają się też inne utwory – od młodzieńczych wierszy po późną lirykę, a także po wykłady paryskie. Z całości wynika obraz spójnej (mimo upływającego czasu) aksjologii Poety: postawy etycznej oraz estetycznej Adama Mickiewicza. To ona stanowi w istocie myśl przewodnią tak omawianych dzieł, jak podejścia badawczego do nich.
Książka ma charakter obszernego eseju. Autorka, wychodząc od skargi Mickiewiczowskiego Gustawa na krzywdę, jaką mu wyrządziły „książki zbójeckie”, śledzi obecność zaskakująco często pojawiającego się w literaturze tematu niekorzystnego oddziaływania lektury na bohaterów literackich w takich utworach, jak Piekło Dantego (Pieśń V), listy Heloizy i Abelarda, opowieści o Tristanie i Izoldzie, Julia, czyli Nowa Heloiza Rousseau, Cierpienia młodego Wertera Goethego, Zbójcy Fryderyka Schillera, Czerwone i czarne Stendhala, Pani Bovary Flauberta, czy wreszcie Anna Karenina Tołstoja. Istotną perspektywę interpretacyjną stanowi perspektywa aksjologiczna: autorka pyta o to, jaki świat wartości został w każdy z tych utworów wpisany i w jaki sposób pisarze usiłowali nas doń przekonać. Dokonuje również porównania wymienionych dzieł pod kątem perswazyjnych zabiegów odautorskich, obecnych na poziomie fabuły, kreacji bohaterów, języka. Stawia i stara się udowodnić tezę o możliwości objęcia współcześnie rozumianą formułą „książek zbójeckich” także i tych dzieł. Jako przykłady potencjalnie odmiennego rodzaju oddziaływania przywołane zostają natomiast Niebezpieczne związki Choderlosa de Laclos, Don Juan Byrona oraz Dziennik Uwodziciela Sorena Kierkegaarda.
Charyty – radość, wdzięk, optymizm to książka, której tematyka dotyczy pojęć i zjawisk obecnych w kulturze, symbolizowanych przez greckie Charyty (rzymskie Gracje). Pojęcia te i zjawiska pojawiają się w różnych dziedzinach życia i twórczości; jednoznacznie łączy je pozytywny charakter – stosunkowo, jak mogłoby się wydawać, rzadszy w sztuce i literaturze od pesymistycznego. I tak Charyty symbolizować mogą radość – postawę psychiczną prezentowaną w ich dziełach przez poetów, muzyków, malarzy, a także filozofów. Optymizm – postawę filozoficzną bądź życiową, opartą na racjonalnym lub emocjonalnym pozytywnym stosunku do rzeczywistości. I wreszcie wdzięk – najtrudniej, również w sztuce, definiowalny przymiot – cechę stosunkowo łatwo rozpoznawalną, lecz trudną do zdefiniowania. Teksty zamieszczone w książce, autorstwa badaczy różnych specjalności, dotyczą zagadnień i zjawisk obecnych w szeroko rozumianej kulturze, a także w konkretnych dziełach literackich, malarskich, filmowych, filozoficznych. W pierwszym rzędzie podejmują one, rzecz jasna, kwestię obecności i znaczenia postaci Charyt w kulturze starożytnej i nowożytnej (malarstwie, rzeźbie, poezji) oraz sensów filozoficznych, etycznych i religijnych wywoływanych przez te postaci, niekiedy związanych ze znaczeniem greckiej χάρις (cháris). Autorzy artykułów rozważają także tematy radości związanej z przedstawieniami Charyt (czasem jako tancerek), optymizmu płynącego z tych i innych wyobrażeń, a także dyskusyjnego i dyskutowanego od najdawniejszych czasów wdzięku, powszechnie przypisywanego Charytom, a stanowiącego wyzwanie nie tylko dla pisarzy, malarzy, rzeźbiarzy i aktorów, lecz również dla estetyków. Charyty, jak się okazuje, są od starożytności po czasy współczesne nośnym symbolem nie tylko estetycznym i filozoficznym. Ich wizerunki, przymioty oraz ewokowane przez nie sensy odgrywały i odgrywają bardzo ważną rolę w literaturze, sztuce, życiu i rozważaniach artystów i myślicieli różnych epok – czego nie zawsze jesteśmy w pełni świadomi.
Mojry, inaczej mówiąc Prządki, od starożytności patronują przemianom ludzkiego życia: jego początkowi, trwaniu i końcowi. Nic też dziwnego, że znalazły poczesne miejsce tak w literaturze jak i innych dziedzinach sztuki, pojawiały się przez wieki w różnych odmianach/wariantach, wprost lub pośrednio nawiązujących do ich postaci i ról. Nie tylko życie człowieka i jego twórczość, a nawet relacje międzyludzkie podlegają bowiem biegowi czasu, wyznaczanego przez zasadę rozwoju i zamierania, narodzin i śmierci. Zasada ta dotyczy także różnorakich procesów, form, okresów i tendencji artystycznych sztuki i kultury: literatury, muzyki, sztuk pięknych, filmu itp. Mojry. Początek, trwanie, koniec to kolejny tom przywołujący antyczne postaci jako swego rodzaju hasła wywoławcze rozważań humanistów różnych specjalności na ważne tematy powiązane z ideami przez te postaci symbolizowanymi i obecne przez wieki. Wychodząc od przywołania samego mitu, poprzez kwestie czasu, idei oraz wartości związanych z życiem i sztuką aż po szczegółowe interpretacje dzieł, zjawisk, procesów oraz, rzecz jasna, sposobów przedstawiania człowieka, jego losów i postaw wobec upływającego czasu, zamieszczone w tym tomie teksty przynoszą szeroką panoramę problemów mogących zainteresować każdego.
Bonito
O nas
Kontakt
Punkty odbioru
Dla dostawców
Polityka prywatności
Ustawienia plików cookie
Załóż konto
Sprzedaż hurtowa
Bonito na Allegro