„Marek Gędek” – książki

Oddajemy do rąk czytelników Atlas historyczny Polski dzieło unikatowe w polskim dorobku kartograficznym i wydawniczym. Atlas jest obszerną kartograficzną panoramą dziejów Polski od czasów budowy państwa polskiego za pierwszych Piastów, przez okres wzrostu terytorialnego Rzeczypospolitej i wielkich sukcesów jej oręża aż po czasy współczesne. Dzieje Polski pokazano na barwnych mapach ułożonych chronologicznie. Założeniem publikacji jest jak największa przejrzystość i czytelność map oraz ukazanie sytuacji politycznej, gospodarczej i kulturalnej kraju. Integralną częścią atlasu są objaśnienia tekstowe do poszczególnych map, które mają na celu wyjaśnienie zagadnień szczególnie trudnych do przedstawienia kartograficznego.

Atlas jest kartograficznym zarysem dziejów Kościoła na ziemiach polskich. Obejmuje także dzieje Kościoła po 1795 roku. Państwo polskie przestało wówczas istnieć. Kościół katolicki trwał dalej, chociaż pod wpływem władców zaborczych zmieniały się jego struktury. Czasy najnowsze ukazane są na bardziej ogólnym tle dziejów Polski, można więc na Kościół spojrzeć przez pryzmat partyzantki antykomunistycznej, powojennej fali strajkowej, walki komunistów z Polskim Stronnictwem Ludowym. Wiele map dotyczy zmagań komunistów z Kościołem, kwestii Millenium czy wreszcie protestów społecznych z lat 1956, 1968 1970, 1976, 1980. Także kwestie "Solidarności" i stanu wojennego w latach 1981-1983 ukazane zostały w nieco szerszym kontekście. Wiele szkiców poświęconych jest pielgrzymkom Jana Pawła II oraz dziejom polskiego Kościoła po 1989 roku. Mapy koncentrują się nie tylko na zmianie struktur, lecz także na procesach zachodzących w Kościele. Album zamykają szkice obrazujące ruch pielgrzymkowy, koronowane i niekorowane wizerunki Matki Boskiej oraz najważniejsze sanktuaria polskich świętych.

W 2012 roku usłyszał od lekarza, że zostało mu pół roku życia. Walczył sześć lat. W tym czasie pisał i wydawał książki i atlasy historyczne, wykładał na uczelni, egzaminował. Przed wykładami przychodził do niego rehabilitant i masował jego zesztywniałe od chemii mięśnie. Zabieg bolał go bardzo, ale dzięki niemu następnego dnia mógł wspiąć się na drugie piętro, gdzie znajdowała się sala wykładowa. Poczucie obowiązku było u niego tak silne, pragnienie spotkania z czekającymi studentami tak mocne, że gotów był płacić dodatkowym cierpieniem za możliwość przeprowadzenia kolejnego wykładu, choć miał orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. Marek Gędek zmarł 15 czerwca 2018. Pozostawił poruszające świadectwo swojej walki. Zazwyczaj mówimy, że ktoś walczył z rakiem. Marek walczył o to, by każdy dzień jego życia był pełen treści. Książka jest zapisem jego doświadczenia.

Atlas ukazuje, obok działań militarnych na różnych frontach wojny, także sytuację polityczną, która stanowiła ważniejszy element całej wojny niż działania militarne będące skutkiem określonych decyzji politycznych. To właśnie niuanse polityczne pozwalają w pełni zrozumieć przebieg II wojny światowej i jej konsekwencje. To one spowodowały, że Polska, chociaż należ ąca do koalicji państwa zwycięskich, stała się wielkim przegranym tej wojny. Najczęstsza dzisiaj perspektywa spoglądania na drugą wojnę światową jest perspektywą aliantów zachodnich lub perspektywą wschodnią, widzianą z Moskwy. Różnią się one między sobą i żadna nie uwzględnia w całej rozciągłości interesów krajów Europy Środkowej, w tym zwłaszcza Polski. Atlas po raz pierwszy próbuje ukazać złożone położenie krajów tej części Europy w szerszym kontekście wojennym.

Polska weszła w konfrontację z Wielkim Księstwem Moskiewskim, a potem Rosją, wraz z zawarciem Unii w Krewie z Litwą. W XVIII wieku Piotr Wielki i Katarzyna Wielka zbudowali potęgę Imperium Rosyjskiego, a Polska zniknęła z map świata. Kolejnymi konfrontacjami Polaków i Rosjan były polskie powstania narodowe w XIX wieku. Autor kończy swoją narrację konfliktami między odrodzoną Polską a Rosją bolszewicką w XX wieku. Historia wojen polsko-rosyjskich wzbogacona jest kolorowymi mapami kampanii wojennych, planami najważniejszych operacji oraz planami bitew. Po raz pierwszy w Polsce ukazano serie map dotyczących: wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920 r., wojny polsko-radzieckiej 1939 r. Nowością będą też mapy zamykające książkę, dotyczące opuszczenia naszego kraju przez wojska rosyjskie.