„Joanna Warsza” – książki

Przeczarowując świat - Re-enchanting the World Katalog towarzyszący wystawie Przeczarowując świat Małgorzaty Mirgi-Tas w Pawilonie Polskim na Biennale Sztuki 2022. W publikacji pod redakcją Wojciecha Szymańskiego i Joanny Warszy, obok tekstów kuratorów znalazły się eseje zaproszonych pisarzy Ali Smith i Damiana Le Basa, uczonej Ethel Brooks, a także wiersze Teresy Mirgi i Jana Mirgi.

Książka jest w założeniu readerem - a więc wyborem tekstów, które tworzą wielowątkowy obraz tego "miasta w mieście" - ostatnich lat funkcjonowania Stadionu Dziesięciolecia i otaczającego go bazaru. Obszar przedstawiony jest m.in. z perspektywy historii Land-Artu, jako widowiskowa ruina, dziki las, królestwo tymczasowości i tanich zakupów, miejsce pracy archeologów i botaników, miasteczko wietnamskie, zjawisko akustyczne, perła architektury czy źródło legend miejskich. Reader dokumentuje także projekty performatywne Podróż do Azji - spacer akustyczny po Stadionie X-lecia oraz Finisaż Stadionu X-lecia stwarzając im kontekst teoretyczny. Połączenie socjalistycznego mauzoleum, azteckiej świątyni i systemu bunkrów z siecią ogródków, drzewek owocowych i niezliczonych straganów - oto jeden z możliwych obrazów zrujnowanego Stadionu Dziesięciolecia i otaczającego go bazaru Jarmarku Europa. Stadion wybudowano w 1955 roku z gruzów miasta po II Wojnie Światowej. Przez czterdzieści lat miał służyć dobremu imieniu komunizmu. W połowie lat osiemdziesiątych obiekt przestał ostatecznie pełnić funkcje sportowe. Popadł w ruinę. Na początku lat dziewięćdziesiątych "ożywili" go międzynarodowi kupcy, pionierzy kapitalizmu, którzy ustawili na koronie Stadionu łóżka polowe z towarem. Po dwudziestu latach fantomowej obecności w środku miasta to miejsce znika z mapy Warszawy. Panowały tam inne prawa, inny klimat, inna strefa czasowa, waluta i język: sklepy otwierane były o trzeciej w nocy, a zamykane w południe, tłum mówił azjatyckimi językami, boisko porastała dzika roślinność, a trybuny przetrząsali archeolodzy w poszukiwaniu śladów średniowiecznej Warszawy. Reader adresowany jest do użytkowników miasta, dla których Stadion Dziesięciolecia stanie się z czasem odległą planetą, a książka ta, dzięki pasjonującym i głębokim esejom zaproszonych autorów oraz dokumentacji fotograficznej, zyska być może status nierealnej opowieści o miejscu, którego przecież nigdy nie było.

Janek Simon jest artystą, ale także anarchistą, programistą, rzemieślnikiem, intelektualistą, społecznikiem, podróżnikiem, byłym mistrzem juniorów w brydżu i w dwudziestu procentach kuratorem. Mawia, że interesuje go zbyt wiele rzeczy: od globalizacji przez geografię polityczną, sztuczną inteligencję, cyfrowy materializm, ład algorytmiczny, spekulacje finansowe i strategie zrób-to-sam po teorie postkolonialne w Europie Wschodniej i ciągłe, nieomal Gombrowiczowskie dylematy dotyczące tego, co to znaczy być Polakiem. Niniejsza monografia prezentuje jego fascynującą zarówno wizualnie, jak i intelektualnie twórczość, napędzaną przez nieposkromioną ciekawość, erudycję oraz poszukiwanie tego, co on sam nazywa syntetycznym folklorem równowagi między językiem partykularnym i planetarnym, której osiągnięcie umożliwić mogą nowe technologie. Publikacja jest pokłosiem wystawy retrospektywnej artysty prezentowanej zimą 2019 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, której kuratorką była Joanna Warsza.