Georges Bataille (1897?1962), francuski pisarz i filozof, uchodził za ?metafizyka zła?, który fascynował się śmiercią, cierpieniem i ofiarami z ludzi, ale przez większość życia był bibliotekarzem. Również ?Historia erotyzmu? (należąca do ineditów z lat 1950?1951) nie jest dziełem skandalizującym, lecz esejem o ?ekonomii? w specyficznym, szerokim sensie tego pojęcia nadanym mu przez Bataille?a. Na historię erotyzmu składają się próby ?transgresji?, przekraczania ustanawianych zakazów. Książka Bataille?a jest w zasadzie właśnie esejem historycznym, choć także ?fenomenologią erotyczną?. Wydaliny, czystość, nagość, przedmiot pożądania, małżeństwo znajdują tu pełne pasji i świeżości analizy. Trzeba bowiem mimo wszystko pamiętać, że bibliotekarz po pracy zwykł był odwiedzać paryskie zamtuzy.
Na rok przed Historią oka napisałem książkę zatytułowaną W.-C.: drobna książeczka, całkiem szalona literatura. W.-C. była żałobna, tak jak Historia oka jest młodzieńcza. Rękopis W.-C. spłonął, żadna to strata przy mojej obecnej rozpaczy: był to krzyk przerażenia. Jeden z rysunków w W.-C. przedstawiał oko: oko szafotu. Samotne, solarne, nabite rzęsami, otwierało się ono w lunecie gilotyny. Rysunek był podpisany „wieczny powrót”, a ta przerażająca maszyna była bramą wiodącą ku niemu. Biegnąc znad horyzontu, ścieżka wieczności prowadziła przez ów szafot. Pewien wers-parodia zasłyszany w skeczu w Concert Mayol podsunął mi pomysł na komentarz: – Boże, jak smutna jest krew ciała na dnie wiórów. Georges Bataille *** Oto dwa najpowszechniejsze obrazy: krzyż i kutas. Krzyż jako zbiorczy znak chrześcijańskiej onomastyki pozostaje nieusuwalnym pomnikiem przeszłości i tak pożądanej transcendencji. Z kolei kutas jest symbolem nihilistycznego popędu, erotycznej mistyki i immanencji. Oba te symbole są stałymi elementami ekstatyczno-nihilistycznego uniwersum Bataille’a. Czytając Bataille’a wędrujemy po pustyni. W pełni słońca. Zamiast oazy możemy tu znaleźć złamane czasem resztki kościołów i wytarte piachem głowy posągów, w których twarzach nie sposób już rozpoznać rysów antycznych bogów. Nie wiadomo, czy leżące w nie dających cienia jaskiniach kości to resztki anachoretów czy szakali. Szalejemy. Na horyzoncie majaczy niewyraźny kształt. A może to tylko fatamorgana. Jakub Dąbrowski (fragment posłowia)
Francuski pisarz i filozof, metafizyk zła Georges Bataille (1897–1962) w tym zbiorze portretującym ośmioro pisarzy i poetów, w większości francuskich (E. Brontë, Baudelaire, Michelet, Blake, Sade, Proust, Kafka, Genet), rozważa ich dzieło właśnie od strony związków literatury ze złem. Literatura zajmuje się złem, ale i sama, daleka od neutralnej sztuki dla sztuki, nie jest niewinna, ponieważ stanowi odnalezione dzieciństwo. A czyż dzieciństwo może być nosicielem prawdy? Diagnoza Bataille'a jest złożona, trudna, by nie rzec: niejasna, lecz fascynująca jak samo zło. Literatura opisuje zło, ociera się o zło, upaja się złem, stanowi rodzaj zatracenia. Cała rzecz w tym, że Zło zawiera się w wolności. Wolność jako rozkiełznanie, wybuch poezji nie pozwala się gładko sprowadzić do tradycyjnie pojmowanego dobra opartego na użyteczności i pożytku. Dopiero Dobro-i-Zło razem oświetlają sens istnienia. Jeśli bowiem Blake w interpretacji Bataille'a sprowadzał wszystko do poezji, a poezję do zła, czy Genet pragnął Zła dla wartości duchowych, to wszystko to działo się poza dobrem i złem w naszym zwykłym sensie. Te wysokie spekulacje w procesie wytoczonym literaturze nie prowadzą do łatwego orzeczenia jej winy. Wyrok wydaje czytelnik na podstawie swojej oceny stopnia współudziału literatury. A i samo dzieło Bataille'a, tak żywe do dzisiaj, w rzeczywistości nie jest przecież oskarżeniem, lecz próbą zrozumienia.
A philosopher, essayist, novelist, pornographer and fervent Catholic who came to regard the brothels of Paris as his true 'churches', Georges Bataille ranks among the boldest and most disturbing of twentieth-century thinkers. In this influential study he links the underlying sexual basis of religion to death, offering a dazzling array of insights into incest, prostitution, marriage, murder, sadism, sacrifice and violence, as well as including comments on Freud, Sade and Saint Theresa. Everywhere, Eroticism argues, sex is surrounded by taboos, which we must continually transgress in order to overcome the sense of isolation that faces us all.
Bataille?owskie rozróżnienie trzech postaci erotyzmu: erotyzmu ciała, erotyzmu serc i erotyzmu sacrum ? jest jednym z podstawowych pojęć współczesnej antropologii. W pierwszym przypadku człowiek odnajduje swój pierwotny związek z przyrodą przede wszystkim za sprawą erotycznego upojenia, które jest chwilowym unicestwieniem granic własnego ja i utożsamieniem z pierwotnym bytem natury. Erotyzm, choć w pewnym sensie nieodłączny od doświadczenia prokreacji, jest samoistnym ?eksperymentowaniem psychicznym?, powiada Bataille, w poszukiwaniu sensu życia. Erotyzm serc ? to romantyczna koncepcja fuzji bliskich dusz. Głębokim sensem trzeciej postaci erotyzmu, erotyzmu sacrum, analizowanego przez Bataille?a na podstawie obrzędów i rytuałów religijnych, ale także literatury, poezji, teatru etc., jest obalanie wszelkich struktur zamykających człowieka w wąskich ramach egzystencji (ramy społeczne, jednostkowa osobowość, ubiór, modele zachowania, itp.) w poszukiwania nieskończonej i niczym nieograniczonej jedności z bogiem. Erotyzm sacrum, będący zarazem doświadczenie estetycznym, etycznym i religijnym, jest definitywnych wykraczaniem człowieka poza siebie i swe ograniczenia.
Bonito
O nas
Kontakt
Punkty odbioru
Dla dostawców
Polityka prywatności
Ustawienia plików cookie
Załóż konto
Sprzedaż hurtowa
Bonito na Allegro