„Andrzej Bobkowski” – książki

Notatnik 1947-1960 Andrzeja Bobkowskiego kryje w sobie dziennik do tej pory częściowo nieznany. Prowadzone nieregularnie zapisy obejmują trzynaście lat życia pisarza i tym samym układają się w najdłużej prowadzony przez niego cykl notatek. Sięga on czasów paryskich Bobkowskich, opowiada o ich podróży morskiej do Ameryki Środkowej, a także o intelektualnych przygodach diarysty w Gwatemali, kończy się na okresie jego zmagań ze śmiertelną chorobą. Tekst został odczytany z rękopisu, który zdeponowano w archiwum The Polish Institute of Arts and Sciences of America w Nowym Jorku.

Andrzej Bobkowski nie uważał się za pisarza, ale za człowieka, który „trochę pisze”. Mimo to, przenikliwgo widzenia współczesnej cywilizacji, które niejednokrotnie po dziś zaskakuje aktualnością, może mu pozazdrościć niejeden za autora się uznający (i uznawany). Tom Na tyłach to pierwsza kompletna prezentacja rozproszonych tekstów tego wybitnego pisarza emigracyjnego, zawierający m.in. nieznane szkice o Keyserlingu, o Dysku olimpijskim Parandowskiego, o antykomunistycznym przewrocie w Gwatemali w 1954 roku oraz wspomnienie z brawurowej budowy kolejki na Kasprowy w roku 1935. Tom Na tyłach jest pierwszym zbiorczym wydaniem esejów i szkiców Bobkowskiego rozproszonych po różnych tytułach prasowych.

Niespodzianka dla miłośników Bobkowskiego! Kolejny zbiór tekstów rozproszonych tego wybitnego pisarza emigracyjnego, zawierający m. in. nieznane szkice o Keyserlingu, o Dysku olimpijskim, o antykomunistycznym przewrocie w Gwatemali w 1954 oraz wspomnienie z brawurowej budowy kolejki na Kasprowy w 1935. Przenikliwe widzenie współczesnej cywilizacji, zaskakujące częstokroć swoją aktualnością.

Andrzej Bobkowski, pisarz w świadomości czytelniczej kojarzony ze Szkicami piórkiem, nie zostawił po sobie większej całości beletrystycznej. Znakomite Coco de Oro nie przekracza rozmiarów dużej noweli, pozostałe opowiadania nie dochodzą i do tych rozmiarów. Niewątpliwie jednak było go stać na powieść o prawdziwie szerokim oddechu – nawet najkrótsze nowele są tak napęczniałe od treści i wątków ubocznych. Nie ma tu śladu rozmazania, sztukowania, tkanina języka napina się na muskułach grożących jej rozsadzeniem, konstrukcja jest po to, by udźwignąć treść, a nie by zamaskować jej żałosną ubogość czy nieobecność. Józef Łobodowski twierdził: „są w opowiadaniach Bobkowskiego chwile, gdy w zbitej gęstwie puszczy podzwrotnikowej otwiera się nagle jakieś okno i powietrze wypełnia oślepiający blask groźnych spraw i konfliktów, przed którymi nie ma ucieczki nawet na bezludnej wyspie, jeśli nowy Robinson Cruzoe nie zatracił solidarności z rodzajem ludzkim”. Tom Spotkanie jest pierwszym zbiorczym wydaniem opowiadań Bobkowskiego rozproszonych po różnych tytułach prasowych.

Szkice piórkiem.Francja 1940-1944 Andrzeja Bobkowskiego to klasyka polskiej diarystyki - porywający zapis przeżyć młodego literata, który opisuje mechanizmy wojny z perspektywy polskiego emigranta we Francji. Dzienniki te, wydane po raz pierwszy w roku 1957 przez instytut Literacki w Paryżu, przeszły do historii jako jeden z najoryginalniejszych tekstów na temat drugiej wojny światowej. Refleksje społeczne, kulturowe, literackie Bobkowskiego wybrzmiewają dziś z niezwykła aktualnością. Edycja Instytutu Literatury wzbogacona została o obszerne i wnikliwe opracowanie. Niezwykła, powstała na styku realizmu i wyobraźni opowieść Bobkowskiego jest dzięki temu bliska czytelnikowi XXI wieku.

Dramat Andrzeja Bobkowskiego, publikowany dwukrotnie – raz na emigracji, jeszcze za życia autora, i drugi – jako przedruk krajowy. Na potrzeby niniejszej edycji zdecydowano się wprowadzić niewielkie poprawki, które wydały się, w prawie sześćdziesiąt lat po pierwszej publikacji dramatu, konieczne, jednakże nie mają one żadnego wpływu na treść utworu (z noty edytorskiej).

Nie od dzisiaj wiemy, że Andrzej Bobkowski był epistolografem radykalnym, dążącym do wykorzystania wszystkich możliwości, jakie daje list. Jego korespondencja z redaktorem ,,Tygodnika Powszechnego" nie tylko to potwierdza, ale pozwala też zajrzeć za kulisy współpracy Bobkowskiego z krakowskim periodykiem i rekonstruować serdeczną, choć niezwykłą przyjaźń z Jerzym Turowiczem.

„Tak w Polsce się nie pisze” – napisał o Bobkowskim Roman Zimand. Miał rację, do dziś nikt mu nie dorównał – stylem i przenikliwością.