Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne w percepcji nauczycieli szkół ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych
Mnem˘literki to ćwiczenia do wprowadzania i utrwalania liter podobnych pod względem kształtu ? wykorzystujące mnemotechnikę w postaci zakładek obrazowych, ponieważ najbardziej naturalnym sposobem uczenia się dziecka jest uczenie wykorzystujące obraz, emocje oraz ruch, co z kolei ?uruchomia? wyobraźnię, pozwalając na ukonkretnienie materiału abstrakcyjnego, jakim są litery. Zakładki obrazowe [1] (alfabet skojarzeniowy) skonstruowano w taki sposób, aby wybrane litery (duże i małe o podobnym obrazie graficznym oraz litery podobne o odmiennym kierunku i położeniu) zostały pokojarzone z przedmiotami przypominającymi dziecku o cechach charakterystycznych danej litery i jej odmienności od innych. Uzmysłowi to dziecku, że dana litera jest jedyna w swoim rodzaju. W celu podniesienia efektywności i przyjemność zapamiętywania - ?zakładki obrazowe? należy wesprzeć metodą ?żywych? opowiadań uwzględniających te rzeczy, które są ważne i mają być zapamiętane. ?Ożywienie? liter służy zapisaniu ich w umyśle. Im obraz jest bardziej surrealistyczny tym prawdopodobieństwo zapamiętania wzrasta. Tworzenie takich obrazów stwarza możliwość ?ozdabiania? danej litery w taki sposób, aby jej kształt i cechy charakterystyczne zachowały się w pamięci dziecka ze względu na interesującą ?prezentację?. Przykładem może być wierszyk ?ożywiający? literę a: Wielkie A to drabina, po której aligator Al się wspina. W łapce mały talerzyk trzyma i łyżeczką pyszne ciasteczko wcina. Talerzyk z łyżeczką, małe a przypomina. Gdyby nie ta łyżeczka, to ciastko nie zjedzone, na Ala byłoby obrażone. Dziecko korzystając z ćwiczeń, może samo wizualizować litery i rysować ich ?kształtopodobne? odpowiedniki na odwrocie kartki, a także bawić się wyobraźnią w wymyślanie zabawnych opowiadań lub wierszyków, których bohaterami będą literki oraz sam ich autor czyli dziecko. Ćwiczenia do wprowadzania i utrwalania liter podobnych z wykorzystaniem mnemotechnik przeznaczone są dla wszystkich dzieci rozpoczynających przygodę z czytaniem i pisaniem. W szczególności jednak mają pomóc zapamiętać kształty liter podobnych, dzieciom mającym trudności z nabywaniem umiejętności czytania i pisania, dzieciom z grupy ryzyka dysleksji, dzieciom z fragmentarycznymi deficytami rozwojowymi, w szczególności charakteryzującymi się zaburzeniami percepcji wzrokowej. Mnem˘literki mogą być wykorzystane w czasie wspólnych zabaw w domu (?pod okiem? osoby dorosłej), w przedszkolu i na zajęciach lekcyjnych w szkole, w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz na zajęciach wyrównawczych i rewalidacyjnych.
Diagnoza i terapia to działania uwarunkowane nauczycielskimi kompetencjami mieszczącymi się w obszarze metakompetencji – związanych ze zdolnością do uczenia się i refleksji oraz umiejętnością radzenia sobie w zmieniających się warunkach. Bycie kompetentnym nauczycielem diagnostą, nauczycielem terapeutą oznacza efektywne działanie w nieprzewidywalnych, nowych sytuacjach edukacyjnych, czyli im kompetencyjność nauczyciela jest wyższa, tym jakość jego pracy również. Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne przejawiają się w interakcjach nauczyciel – dziecko/uczeń wyrażanych dążeniem do osiągania wspólnych celów, które sprzyjają wsparciu i stymulacji psychofizycznego rozwoju osoby. Dodatkowo stanowią fundament działań podejmowanych na rzecz dzieci o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych, by zapewnić im warunki służące rozwojowi potencjału oraz przygotowaniu do samodzielnego, wartościowego i satysfakcjonującego życia w społeczeństwie. Pierwszy rozdział książki, zatytułowany Kompetencje zawodowe współczesnego nauczyciela, poza ustaleniami terminologicznymi, prezentuje zakresy znaczeniowe kompetencji oraz ich analizę kontekstową. Omawia elementy struktury kompetencji, model edukacji nauczyciela XXI wieku, jak również cechy nauczyciela warunkujące efektywność jego pracy. Odnosi się do obszarów kompetencji zawodowych nauczyciela i przedstawia różne typologie kompetencji, które krystalizowały się na przełomie dekad. Ta część opracowania stanowi niejako tło dla ulokowania kompetencji diagnostycznych i terapeutycznych, które stały się przedmiotem teoretycznych analiz zaprezentowanych w kolejnych rozdziałach publikacji. Rozdział drugi, Diagnoza i jej rola w przestrzeni edukacyjnej, dotyczy problematyki diagnozy jako globalnego działania ukierunkowanego na poznanie osoby, z uwzględnieniem wielopłaszczyznowego jej funkcjonowania. Opisuje składowe kompetencji diagnostycznych jako wyznaczniki profesjonalizmu nauczyciela diagnosty. Odnosi się do aspektów badawczej postawy nauczyciela, która wyznacza jego zadania i role w obszarze działań edukacyjnych i terapeutycznych. Rozdział trzeci, Terapia jako działanie pomocowe, to analiza pojęcia terapii jako wielopłaszczyznowego systemu oddziaływań zmierzających do wyrównywania opóźnień, niwelowania zaburzeń rozwojowych, radzenia sobie z problemami zdrowotnymi czy trudnościami edukacyjnymi dziecka/ucznia. Przedstawia rodzaje i fazy postępowania terapeutycznego, a także wymienia zadania nauczyciela terapeuty oraz zasady, którymi powinien się kierować. Ta część publikacji charakteryzuje kompetencje nauczyciela terapeuty rozpatrywane z perspektywy szkoły ogólnodostępnej, integracyjnej i specjalnej. Kolejna część monografii (rozdziały czwarty i piąty) prezentuje założenia metodologiczne i badania dotyczące wybranych problemów związanych z procesem diagnozy i terapii, ze szczególnym uwzględnieniem roli i znaczenia kompetencji diagnostycznych i terapeutycznych w ocenie samych zainteresowanych, czyli nauczycieli. Przygotowanie tej części książki było podyktowane rozpoznaniem źródeł specjalistycznej wiedzy i rodzajów umiejętności w zakresie diagnozy i terapii wykorzystywanych przez nauczycieli szkół ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych, a także analizą ich uwarunkowań. Z uwagi na poruszaną problematykę niniejsza publikacja skierowana jest do szerokiego grona czytelników. Z jednej strony do środowisk naukowych, jako kontynuatorów dalszych i pogłębionych empirycznych poszukiwań w tym temacie, z drugiej – do osób związanych z praktyką pedagogiczną, czyli nauczycieli, specjalistów oraz studentów kierunków pedagogicznych, a także tych wszystkich, którzy poszukują inspiracji i nowych możliwości działań wspomagających codzienną pracę dziecka/ucznia. „(...) publikacja wpisuje się w szeroki nurt badań nad kompetencjami nauczycieli. Mieści się zatem w obszarze tematycznym wymagającym nieustannej diagnozy i rozmysłu koncepcyjnego. Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne należą do kluczowych w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami w rozwoju, warto jednak pamiętać, że są pewnego rodzaju nadbudową kompetencji humanistycznych i ogólnopedagogicznych. To zaś oznacza, że w praktyce – w związku z odmiennymi ścieżkami nabywania kwalifikacji nauczycielskich oraz kwalifikacji do kształcenia i wychowania uczniów z SPE – mogą się różnić znacząco w przypadku nauczycieli szkół ogólnokształcących, integracyjnych i specjalnych. Dlatego zamysł porównania tych kompetencji w odniesieniu do wskazanych trzech grup badanych już na wstępie oceniam jako interesujący poznawczo. Uzyskane wyniki badań można zatem doceniać w zakresie deskrypcji samych kompetencji, a także traktować jako głos w dyskusji nad uwarunkowaniami jakości kształcenia włączającego, integracyjnego oraz separacyjnego. To zaś niesie ze sobą również walory praktyczne (...)” – z recenzji prof. dr. hab. Zenona Gajdzicy.
Bonito
O nas
Kontakt
Punkty odbioru
Dla dostawców
Polityka prywatności
Ustawienia plików cookie
Załóż konto
Sprzedaż hurtowa
Bonito na Allegro