„Piotr Kołakowski” – książki

Adolf Hitler i jego partia narodowosocjalistyczna głosili hasła rewizji ładu międzynarodowego ustalonego w Wersalu w 1919 roku i odebranie ziem utraconych przez Drugą Rzeszę. Dlatego dojście nazistów do władzy w Niemczech w 1933 roku wywołało alarm wśród sąsiadów, zwłaszcza w Polsce. Polskie wojskowe służby specjalne – Oddział II Sztabu Głównego WP – wzmogły rozpoznanie zagrożeń ze strony Trzeciej Rzeszy i jej przygotowań wojennych. Miały na tym polu spektakularne sukcesy, m.in. złamanie przez polskich kryptologów kodów Enigmy, działalność berlińskiej siatki szpiegowskiej mjr. Sosnowskiego czy błyskotliwa akcja „Wózek”, polegająca na przechwytywaniu i czytaniu niemieckiej korespondencji wojskowej przewożonej tranzytem kolejowym z Prus Wschodnich do Berlina. Prof. dr hab. Piotr Kołakowski, wybitny znawca problematyki służb specjalnych, szczegółowo opisuje pracę polskiego wywiadu głębokiego prowadzonego przez Referat „Zachód” OII, wywiadu płytkiego realizowanego przez ekspozytury terenowe, pozyskiwanie informacji przez dyplomatów i radiowywiad. Przedstawia osiągnięcia i porażki polskich służb oraz ukazuje bohaterów walki wywiadowczej na kierunku niemieckim, takich jak wspomniany mjr Jerzy Sosnowski czy mjr Jan Henryk Żychoń, szef Ekspozytury OII w Bydgoszczy, który mocno zalazł Niemcom za skórę.

Książka porządkuje i przedstawia historię Rusi Zakarpackiej. Podaje wiele nieznanych faktów dotyczących jej dziejów w okresie międzywojennym. Rozwiewa również pewną aurę tajemniczości i niewiedzy o tym regionie, szczególnie w latach 1938–1939, gdy Polska wykazywała nim spore zainteresowanie w swojej rozgrywce z Czechosłowacją.

Zbiór materiałów źródłowych charakteryzuje kontakty i przejawy współpracy militarnej między Polską i Czechosłowacją od zakończenia walk o granice i przejścia Wojska Polskiego na stopę pokojową w 1921 r. do kryzysu czechosłowackiego w 1938 r. Ukazuje zabiegi mające na celu zawarcie konwencji wojskowej przez oba państwa, a także przyczyny, które doprowadziły do tego, że nie została ona podpisana.