„Mateusz Skucha” – książki

Tom zawiera przede wszystkim wspomnienia pracowników Wydziału Polonistyki UJ, laureatów i finalistów ogólnopolskiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, która jako instytucja krzewiąca wiedzę polonistyczną wśród młodzieży trwa nieprzerwanie od pięćdziesięciu lat. Tom ma zatem po części charakter jubileuszowy. Jest to doskonały dokument życia intelektualnego najmłodszych adeptów humanistyki w Polsce, ujmujący okres od pierwszej Olimpiady w 1971 roku do czasów nam najbliższych, czyli do roku 2020. Daje wgląd w literackie fascynacje kolejnych roczników młodzieży uczęszczającej do szkół średnich, odsłania bardzo różne osobowości i temperamenty literaturoznawcze. Przywraca przy okazji wiarę w sens powołania do zawodu nauczyciela, w każdym bowiem wspomnieniu Olimpijczyków przewija się wątek wdzięczności i uznania dla napotkanych w szkole – zarówno podstawowej, jak i średniej – wspaniałych nauczycieli języka polskiego, którzy potrafili młodzież zafascynować literaturą, pobudzić do samodzielnej pracy nad sobą, ukazać ideały wyższe niż przyziemna konsumpcja dóbr materialnych, dali klucz do świata wartości duchowych.

Kiedy dwadzieścia pięć lat temu powstawały nasze – pierwsze w Polsce – studia pisarskie, nie brakowało sceptycznych głosów. Dziś jest odwrotnie: od kilku/nastu lat kursy i warsztaty creative writing zyskują na popularności. Odbywa się ich coraz więcej, powstają kierunki studiów, zawierające w swych programach twórcze pisanie. Pisarska edukacja, kiedyś podejrzana, dziś staje się oczywista. Jawnym dowodem niech będzie ta książka, zawierająca teksty absolwentów Podyplomowych Studiów Literacko-Artystycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, w którym pobierali „nauki”, i ich krótkie wspomnienia, odsłaniające migawwkowo ten wyjątkowy fenomen, który dla wielu był nie tylko szlifernią talentu, ale także najwspanialszą życiową przygodą. Prezentowany tom jest dziełem demokratycznym. Nie ma w nim (estetycznej, ani żadnej innej) cenzury, ponieważ każdy z zamieszczonych utworów jest interesujący. Antologia zawiera teksty twórców, którzy już zaznaczyli swoje miejsce na literackiej mapie, a także tych, których gwiazdy dopiero wschodzą, albo miejsce swe w literaturze postrzegają skromniej. Wszystkie czytałam z wielkim zainteresowaniem. Ileż tu wspaniałych wierszy, ciekawej i świetnie napisanej prozy, odkrywczych spostrzeżeń… Nie ukrywam też, że wzruszyły mnie wspomnienia ich autorów – przywołały w pamięci wiele niezwykłych chwil, zdarzeń i ludzi. - ze wstępu prof. dr hab. Gabrieli Matuszek-Stec Każda Absolwentka i każdy Absolwent Szkoły Pisarzy jest kimś wyjątkowym, kimś, kto inaczej patrzy na rzeczywistość, inaczej ją przeżywa, a później inaczej ją opisuje. I te osobowości znajdują następnie odzwierciedlenie w tekstach, o których można powiedzieć tak: wnikliwość obserwacji, celność spostrzeżeń, oryginalność diagnoz, wyjątkowość rozpoznań. Albo można stwierdzić tak: urzekające. Różnorodność sprawia więc, że antologia staje się wieloaspektową, wielowątkową, wieloznaczną opowieścią o świecie. Każdy zgromadzony tu tekst jest osobną całością i jako taki stanowi wartość samą w sobie. Jednakże w kontekście książki każdy ten tekst pozostaje fragmentem większej całości. […] Lektura biogramów zamieszonych w niniejszej antologii sama w sobie jest wciągająca i fascynująca. […] Dzięki biogramom książka zyskuje jeszcze jeden wymiar, mianowicie – staje się zapisem historii SLA. - z posłowia dr. hab. Mateusza Skuchy