Autor „Maciej Gdula”

Dr hab. Maciej Gdula, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego zajmujący się klasami społecznymi, proponuje nowe ujęcie rządów PiS jako zjawiska wymykającego się szufladce „populizmu”. Na podstawie badań przeprowadzonych w ostatnim roku wyjaśnia tajemnicę sukcesu Prawa i Sprawiedliwości i wskazuje na anachroniczność stosowania dziś wobec PiS kategorii, za pomocą których krytykowano pierwszy okres rządów partii Jarosława Kaczyńskiego – 2005–2007. Wskazuje też kluczowe dla zmierzenia się z PiS-em tematy. Tłem dla tych rozważań są przemiany polskiego systemu klasowego i konstrukcji sfery publicznej. dr hab. Maciej Gdula (1977) – socjolog, badacz polskiego systemu klasowego, komentator i publicysta, wykłada na Instytucie Socjologii UW, współpracownik Instytutu Studiów Zaawansowanych. Wydał m.in. Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy (2012, razem z Przemysławem Sadurą) Oprogramowanie rzeczywistości społecznej (2015), Uspołecznienie i kompozycja (2016), Klasy w Polsce. Teorie, dyskusje, badania, konteksty (2017, razem z Michałem Sutowskim).

Dziś nie wystarczy powiedzieć, że wszystko wokół nas płynie, bezustannie podlega zmianie i nie daje się ująć w żadne stabilne kategorie. To najwyżej połowa prawdy. Kultura współczesna nie jest nieskończenie zmienna i wieloznaczna. Oferuje nam także rozmaite narzędzia do radzenia sobie z niemożliwością ustanowienia trwałych i stabilnych relacji społecznych. Trzy dyskursy miłosne to rekonstrukcja odmiennych sposobów radzenia sobie z doświadczaną powszechnie trudnością uporządkowania relacji intymnych.Odtworzenie na podstawie treści popularnych poradników dyskursu utopijnego, utylitarnego i tradycyjnego pozwala zauważyć, jak różnie może być rozwiązywany ten sam problem. Prześledzenie różnic uzmysławia nam przynajmniej część konsekwencji dokonywanych przez nas wyborów kulturowych i pozwala rozpoznać w osobach wybierających inaczej nie absolutnych obcych, ale ludzi zmagających się z podobnymi problemami.O specyfice każdego z dyskursów decyduje partykularny sposób rozwiązywania uniwersalnego problemu niestabilności relacji społecznych.Dyskurs utopijny przyjmuje, że aktorzy pozostają w relacji miłosnej dla niej samej, nawet wtedy gdy mają świadomość jej niekompletności i niemożności osiągnięcia stanu całkowitego wzajemnego dopasowania.Dyskurs utylitarny uzasadnia istnienie związku jego wydajnością w dostarczaniu partnerom przyjemności. Aktorzy wchodzą ze sobą w relację, ponieważ zwiększa to ich poziom satysfakcji. W tym ujęciu stworzenie udanej relacji wiąże się z redukcją innego i dopasowaniem go do własnych preferencji. Funkcjonowanie związku ma być oparte na ciągłym dążeniu do wyeliminowania niestabilności relacji miłosnej związanej z odmiennością partnera.Dyskurs tradycyjny opiera się na przyjęciu istnienia komplementarnej, stabilnej relacji między mężem i żoną. Wszelkie problemy, jakie dotykają małżeństwo, identyfikowane są jako efekt działania czynników zewnętrznych. Naturalny związek, będący wyrazem boskiego planu, rozbijany jest przez zdegenerowaną kulturę i niekorzystne konfiguracje historyczne. Przed mężem i żoną stoi heroiczne zadanie obrony relacji przed zagrożeniami zewnętrznymi poprzez pracę nad sobą i pielęgnowanie tradycyjnych wzorów relacji międzyludzkich

We współczesnej krytyce społecznej można wyróżnić dwie tradycje. W tradycji uspołecznienia punktem wyjścia w myśleniu o społeczeństwie są relacje między podmiotem a światem przedmiotowym. W tradycji kompozycyjnej wychodzi się od zróżnicowanych społecznych aktorów i bada, jak łączą się ze sobą. Niesie to daleko idące konsekwencje, jeśli idzie o stawki krytycznego myślenia i definiowanie perspektyw zmian społecznych. Pytania krążą albo wokół autonomii, autentyczności i wyzwolenia ze złudzeń ideologii albo dotyczą kwestii partycypacji, dostępu i bezpieczeństwa. Maciej Gdula analizuje koncepcje najważniejszych współczesnych teoretyków – Slavoja Žižka, Pierre’a Bourdieu, Judith Butler, Michela Foucaulta, Ernesto Laclau i Brunona Latoura – pokazując, na jak różne sposoby rozumie się dziś krytykę społeczną i jak różne zadania się przed nią stawia. Maciej Gdula (1977) – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii UW. Zajmuje się teorią społeczną i klasami społecznymi. Badał i popularyzował m.in. teorię P. Bourdieu, N. Luhmanna i B. Latoura. Z Przemysławem Sadurą przeprowadził studia nad systemem klasowym, pokazując, jak zastosować można w Polsce teorię klas Pierre’a Bourdieu. Opublikował m.in.: Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy w Polsce (2012, wspólnie z P. Sadurą), Oprogramowanie rzeczywistości społecznej (2014, wspólnie z L.M. Nijakowskim).