„Małgorzata Marszałek” – książki

Strategie uczenia dzieci o zaburzonym rozwoju, w tym ze spektrum autyzmu, ciągle ewoluują, ale tych najbardziej efektywnych jest cały czas bardzo mało. Wśród nich są te, które wykorzystują historyjki obrazkowe. Rzeczywiście do uczenia dzieci z autyzmem mogą być one wykorzystywane, ale ważne jest, żeby były to przede wszystkim historyjki opowiadające o relacjach zachodzących pomiędzy ludźmi, w jakie zwykle wchodzimy w naturalnych, życiowych sytuacjach. Czwarta część serii „Uczę się rozumieć innych”, którą trzymają państwo w ręku, zawiera zbiór takich ilustracji – historyjek mentalistycznych. Żeby je prawidłowo ułożyć, dziecko musi posłużyć się zdolnością do mentalizowania, czyli wczuwania się w stany mentalne ich bohaterów. Mamy przekonanie, że historyjki zawarte w tej publikacji będą pomocne w kształtowaniu umiejętności postrzegania innych pod kątem rozumienia relacji, w jakie wchodzą, rozpoznawania powodów, którymi się kierują, czyli rozumienia intencji i zamiarów.

Przedstawiamy drugą część cyklu „Uczę się rozumieć innych”. W publikacji wykorzystano kilkadziesiąt zdjęć osób wyrażających w różny sposób podstawowe emocje, na przykład radość, smutek czy strach. Każda fotografia umieszczona jest na jednej stronie. Na sąsiedniej stronie znajduje się miniatura zdjęcia oraz pytania, które powinny być użyte w trakcie jej omawiania. Pomoc została tak pomyślana, że po złożeniu publikacji (jak stawia się kalendarz biurowy) można prezentować dziecku tylko zdjęcie. Pytania i polecenia są pomocą w nauce rozpoznawania, nazywania oraz wskazywania przyczyn pojawienia się różnorodnych stanów emocjonalnych w zależności od kontekstu sytuacyjnego. Książka powstała z myślą o kształtowaniu umiejętności ważnych dla rozwoju społecznego zarówno małych dzieci, jak i osób z zaburzeniami, na przykład ze spektrum autyzmu.

Patrzenie i wskazywanie jest pierwszą częścią cyklu „Uczę się rozumieć innych”. Stanowi pomoc do uczenia jednych z podstawowych funkcji społecznych, jakimi są patrzenie na obiekty wskazywane przez inne osoby oraz podążanie za wzrokiem drugiej osoby. Umiejętności te są jedną z podwalin prawidłowego rozwoju społecznego. Publikacja zawiera zestaw zdjęć przedstawiających osoby dorosłe oraz dzieci w różnych sytuacjach społecznych. Pokazują oni i patrzą na różne obiekty. Każda fotografia umieszczona jest na jednej stronie. Na sąsiedniej stronie znajduje się miniatura zdjęcia oraz pytania, które powinny być użyte w trakcie jej omawiania. Pomoc została tak pomyślana, że po złożeniu publikacji (jak stawia się kalendarz biurowy) można prezentować dziecku tylko zdjęcie. Konstrukcja pytań i poleceń umożliwia pracę zarówno z dzieckiem mówiącym, jak i niemówiącym lub mającym problemy z adekwatnym wysławianiem się.

Przedstawiamy trzecią część cyklu „Uczę się rozumieć innych”. Publikacja służy nauce zrozumienia zasad rządzących komunikacją międzyludzką oraz doskonaleniu umiejętności prawidłowego interpretowania dialogów prowadzonych w różnych kontekstach sytuacyjnych. W książce znajduje się zbiór zdjęć przedstawiających osoby w rozmaitych sytuacjach oraz wyrażających wiele emocji, takich jak: szczęście, smutek, niedowierzanie, zazdrość, współczucie czy żal. Na sąsiednich stronach znajduje się duże zdjęcie oraz jego miniatura wraz z zadaniami dla dziecka. W ramach ćwiczeń dzieci przyporządkowują wypowiedzi do osób ze zdjęcia, dobierają lub wymyślają dialogi pasujące do przedstawionych sytuacji, zastanawiają się, o czym mogą myśleć ukazane osoby. Na końcu książki znajdują się karty z wypowiedziami osób (w dymkach) oraz z towarzyszącymi tym wypowiedziom myślami (w chmurkach), będącymi kopią zdań umieszczonych przy każdym zdjęciu. Wypowiedzi i myśli służą do samodzielnego układania ich na fotografii, zgodnie z kontekstem. Karty te można skopiować, wyciąć potrzebne elementy, a następnie dopasować je do zdjęcia, kładąc obok osób, które wypowiedziały lub pomyślały dane słowa. Publikacja ma na celu kształtowanie umiejętności ważnych dla rozwoju społecznego zarówno małych dzieci, jak i osób z zaburzeniami, na przykład ze spektrum autyzmu.