„Leonora Carrington” – książki

Otwarcie serii „Inne Konstelacje Olgi Tokarczuk”, w której ukazują się ulubione książki laureatki Literackiej Nagrody Nobla. Trąbka do słuchania Leonory Carrington to jedna z najważniejszych powieści feministycznych. Ekscentryczna i wyzwolicielska. „Pierwszy raz przeczytałam Trąbkę do słuchania bez znajomości biografii autorki, miałam więc niesamowitą możliwość przeżycia tej niedużej powieści w całej swojej czytelniczej niewinności. Nie wiedziałam, że Leonora Carrington była malarką, że prawie całe życie spędziła na emigracji w Meksyku, że przez jakiś czas była w związku z jednym z największych surrealistów Maxem Ernstem. Anarchiczność i przewrotność tej niewielkiej książeczki zrobiła na mnie jednak tak wielkie wrażenie, że zapamiętałam ją na całe życie”. Fragment posłowia Olgi Tokarczuk Dobroduszna staruszka Marion Leatherby mieszka wraz z synem Galahadem i jego rodziną. Głucha, łysa i bezzębna, traktowana z jawną niechęcią przez najbliższych, zachowuje pogodę ducha, marząc o podróży do Laponii. Pewnego dnia otrzymuje od przyjaciółki Carmeli przyrząd, który umożliwi jej podsłuchiwanie otoczenia w sekrecie przed innymi. W ten sposób dowiaduje się, że rodzina chce ją wysłać do domu starców. Marion trafia do pensjonatu zwanego Przybytkiem Światła, prowadzonego przez Doktora Gambita i jego żonę. Gambitowie rządzą ośrodkiem twardą ręką, stosując wobec pacjentek jedyną nadrzędną zasadę: „dla waszego dobra”. Do czasu aż w Przybytku Światła wybucha bunt… Trąbka do słuchania jest powieścią przewrotną, szaloną i wymykającą się wszelkim kategoriom. Perypetie ekscentrycznej Marion to historia kobiet pragnących wolności i przywrócenia im należnego miejsca w świecie. Ta ironiczna opowieść jest też pastiszem opresyjnej rzeczywistości oraz triumfem nieposkromionej wyobraźni.

Leonora Carrington – najważniejsza malarka surrealistyczna, pisarka, skandalistka i feministka brytyjskiego pochodzenia. Była partnerką Maxa Ernsta i przyjaźniła się w Pablem Picassem. W Polsce znamy ją z powieści LTrąbka do słuchania, bez mała kultowej. Teraz przyszedł czas na opowiadania. Zbiór Siódmy koń. Opowiadania zebrane zawiera teksty pisane od lat 30. do 70. XX. wieku, czyli z okresu szczytowej formy Leonory Carrington. Wszystkie te opowieści pełne są ekscentrycznych bohaterów, surrealistycznych zjaw, wygadanych i elokwentnych zwierząt. Areną przygód tych przedziwnych stworzeń są zwykle dwór albo salon; Carrington z humorem i dezynwolturą dekonstruuje kodeksy i protokoły, które w młodości próbowały ją ograniczać. Autorka Siódmego konia buduje swój literacki świat z parodii i kpiny; szydzi z mieszczaństwa, z arystokracji, z kleru, drwi z feudalnych stosunków i fanatyzmu religijnego. Gdyby szukać dla Carrington literackich powinowactw, ze współczesnych jej pisarek należałoby wymienić Jane Bowles i Clarice Lispector: autorki, które w opresyjnym dla kobiet otoczeniu próbowały wyrwać sobie przestrzeń wolności, szukając schronienia w świecie snu, często uciekając się do teatralnych gestów, a zarazem zyskując samoświadomość, której ceną było wyobcowanie. Książka ukaże się w tłumaczeniu Maryny Ochab oraz Michała Kłobukowskiego i zostanie opatrzona posłowiem Agnieszki Taborskiej.