„Krzysztof Tur” – książki

Fascynująca Kronika życia Michała Bułgakowa przygotowana przez Krzysztofa Tura, świetnego tłumacza i badacza pisarstwa autora Mistrza i Małgorzaty to niezwykłe przedsięwzięcie. Aż nie do wiary, że dokonał tego jeden człowiek. Kronika życia Michała Bułgakowa budzi szacunek ogromem pracy, wymagającej nie tylko dogłębnego rozeznania w rosyjskich źródłach, ale też krytycznego stosunku, niekiedy wręcz intuicji badawczej. Wzbudzi zapewne wielkie zainteresowanie znawców Bułhakowa, jak i rzesz miłośników twórczości tego wielkiego pisarza. W 2017 roku ukazał się nowy przekład powieści Mistrz i Małgorzata. Krzysztof Tur, nazwany przez ks. Jana Twardowskiego wielkim artystą, od lat poświęcił swoje twórcze życie prawdziwej pasji – Michałowi Bułgakowowi. Porównanie propozycji translatorskiej Krzysztofa Tura z poprzednimi przekładami Mistrza i Małgorzaty pozwala na konstatację, że najnowszy przekład jest bliższy semantycznie oryginałowi. Autor odważył się też przywrócić rosyjską wersję nazwiska pisarza – Bułgakow – co jest zgodne z logiką, choć w Polsce przyjęła się od lat ukrainizowana jego pisownia. Do powieści dodano Czarnego Maga i przypisy ze zdjęciami z epoki.

Książka, którą proponujemy Czytenikowi jest książką o Grigoriju Rasputinie, mitycznej i zarazem realnej postaci, jednej z najbardziej znanych w całej historii Rosji. Ale przede wszystkim jest książką o demonach starej carskiej Rosji, które zrodził śpiący umysł i które ją pochłonęły. Autorzy piszący o Rasputinie zwykle skupiają się na jego osobowości, rozważając kwestę, czy był demonem rozpusty, narzędziem ciemnych sił, hipnotyzerem, symbolem rozkładu itd. czy świętym starcem, zasługującym na kanonizację. To problem urojony. Istotne jest zupełnie co innego: w jakim stopniu to, co o nim pisano i mówiono, jest prawdą, i dlaczego pisano i mówiono tak, a nie inaczej. Nie warto też zastanawiać się nad kwestią, jak Rasputin wpłynął na losy Rosji, tylko jak na jej losy wpłynął mit Rasputina. Tym właśnie się zająłem i dlatego więcej w tej książce jest o Rosji niż o Rasputinie.

Mikołaj Gogol jako niedoszły autor drugiego i trzeciego tomu Martwych dusz, które miały wskrzesić dusze Rosjan ze śmiertelnego snu, Lew Tołstoj jako prorok nowej religii, która zasłynęła w świecie, ale go nie odmieniła i Michał Bułgakow, w którego jak sam napisał, wcielił się diabeł. Zawarte w tej książce szkice dotyczą pogranicznego obszaru twórczości tych trzech wielkich pisarzy rosyjskich, kiedy-świadomie lub mimo woli - przestąpili próg literatury i znaleźli się w świecie Nieznanego.