„Krzysztof Koehler” – książki

Obce ciało to wybór wierszy z lat 1989-2019 znakomitego poety, eseisty, historyka literatury, wybitnego znawcy kultury staropolskiej. Krzysztof Koehler to także współredaktor Brulionu, autor między innymi ośmiu książek poetyckich, antologii poezji sarmackiej Słuchaj mię, Sauromatha (2002), rozprawy Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego (2004), monografii Piotra Skargi Boży podżegacz (2012), powieści Wnuczka Raguela (2014), a także eseju o kulturze i cywilizacji staropolskiej Palus sarmatica (2016). Niniejszy wybór wierszy obejmuje całość twórczości poetyckiej Koehlera, jest pełnym wyborem z ostatnich 30 lat. W posłowiu do tomu wierszy przeczytamy: choć w pejzażach Koehlera często odnajdziemy wiele uroku, nie jest jednak poeta malarzem dawnych formatów, klasycystą poprzez ponowienie. Raczej - romantycznym buntownikiem, partyzantem prawdy, wreszcie zaś - obcym ciałem na tle uładzonych, podręcznikowych prób opisu polskiej poezji współczesnej. Rozpiętość form i gatunków sytuuje się tutaj pomiędzy krańcowo odmiennymi biegunami ekspresji.

W poetyckiej ?serii mozaikowej? PIW-u prezentujemy tom wierszy Krzysztofa Koehlera ?Święte wiosny?, poety, krytyka literackiego, eseisty, autora scenariuszy filmowych. Koehler jest także współpracownikiem pism ?Arcana?, ?Pressje? i ?Fronda?. Profesor w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wykłada również w Wyższej Szkole Filozoficzno-Pedagogicznej ?Ignatianum? w Krakowie. Jest autorem siedmiu książek poetyckich (ostatnia: Porwanie Europy wyd. Topos 2007), oraz wyboru wierszy ?Obce ciało? (PIW 2019), antologii poezji barokowej, monografii o Stanisławie Orzechowskim; napisał libretto do opery z muzyką Eugeniusza Knapika; jest współautorem programów telewizyjnych m.in. Goniec, Tygodnik kulturalny, Po Godzinach; filmów dokumentalnych m.in.: Sarmacja czyli Polska, Adam Mickiewicz, Macie swojego poetę (opowieść biograficzna o Mikołaju Sępie Szarzyńskim); widowisk. Najnowszy tom ?Święte wiosny? jest kontynuacją poetyckich poszukiwań Koehlera zarówno w zakresie formy wiersza jak i podejmowanych tematów. We frazie poetyckiej poety dalej toczy się pojedynek klasyczności z romantycznością, pięknej i harmonijnej frazy ze stylizacją na mowę potoczną. Jak pisał Ireneusz Staroń ?to poezja współistnienia cyzelowanych retorycznych okresów i rymów ?częstochowskich?, a nawet inkantacji, zawodzenia, zaklinania, w którym wielokrotnie powtarzane tożsame końcówki gramatyczne tworzą wreszcie specyficzne, transowe brzmienie, jakby przeznaczone specjalnie do głośnej lektury.? Religijny kontekst tych wierszy jest oczywisty, ale metafizyczne poszukiwania poety wiodą poprzez bardzo współczesne labirynty obrazów. To wiersze do głośnego i cichego czytania, do żywej dyskusji i wyciszonej refleksji.

To, czym zajmuję się w tych szkicach, nazwać można próbą włączenia się do refleksji na temat tekstów, które powstawały w naszej literaturze najdawniejszej, a których autorzy wpływali na samorozumienie wspólnoty odbiorców kultury piśmienniczej, początkowo zapewne nielicznej, a z czasem coraz liczniejszej, żyjącej w ramach organizacji państwowej na pewnym określonym terenie w Europie. Na tym terenie (i w tej to wspólnocie) stopniowo artykułowało się, tak samo pod wpływem różnych historycznych wydarzeń, poczucie polskości. Ci ludzie, ich formuły słowne, ich spostrzeżenia, wszystko to układało się w pewien ciąg. W pewną wielowiekową opowieść, której my dzisiaj jesteśmy spadkobiercami. Nazywam te teksty, te wypowiedzi punktami krystalizacji. Oczywiście termin użyty przeze mnie jest swoistą metaforą tekstów kluczowych, w których dochodzi do głosu owa właśnie krystalizacja stanu świadomości wspólnotowej danego czasu i dzięki wielowiekowej lekturze tego typu wypowiedzi krystalizacyjnych mamy do czynienia z narastającą w czasie czy nawarstwiającą się refleksją. - od Autora

Na książkę składa się kilkanaście esejów, zawierających pogłębioną analizę refleksji politycznej znamienitości szesnastowiecznego polskiego theatrum politycznego.

Zawikłane losy, trudne wybory, brutalna prawda o życiu. To opowieść świecie, którego wolimy nie zauważać. Akcja toczy się wśród bezdomnych. Dwójkę młodych ludzi połączyły najpierw przypadek, potem wzajemna sympatia, a wreszcie odpowiedzialność za dziecko. Soczysty język nadaje powieści mocny rys autentyczności.

Książka, którą jako trzecią w naszym cyklu wydawniczym debat w Rzeczypospolitej oddajemy do rąk czytelnika, składa się właściwie z dwu ksiąg: jedna to dziełko ważnego, choć kontrowersyjnego reformatora religijnego, który do Rzeczypospolitej zawitał około połowy wieku XVI - Franciszka Stankara, druga to legendarna poniekąd (a legendarna dlatego, że nigdy na język polski oficjalnie nie przełożona, lecz uznawana za jedną z ważniejszych dla polskiej kontrreformacji czy też reformy katolickiej pozycji) księga polemiczna, pełna pasji i inwektyw "Chimera" Stanisława Orzechowskiego napisana 10 lat po dziełku Stankara. Obie księgi dotyczą kwestii dosyć drażliwych albowiem trudnego zrostu zagadnień religijnych i politycznych, które w okresie formowania się w Rzeczypospolitej wyznań reformacyjnych miały pierwszorzędne znaczenie.