Urbanistyka "a la française". Tysiąc lat doświadczeń i europejskich innowacji. Dopełnienie obrazu. Tom II. Francja nowożytna. Od narodzin absolutyzmu do epoki oświecenia
Zawirowania, zagadki, pytania, epizody i precedensy składają się na meandry pracy i życia Krzysztofa Pawłowskiego wybitnego architekta, urbanisty i konserwatora zabytków. Krzysztof Pawłowski znaczną część życia spędził we Francji. Zmuszony do emigracji, przez wiele lat mieszkał w Montpellier. Wieloletni pobyt na terenie Langwedocji okazał się niezwykle ważny dla badań prowadzonych przez profesora. To właśnie tam, zafascynowany okręgiem jako podstawą dla kształtowania przestrzeni urbanistycznej, odkrył i opisał zjawisko zwane cyrkuladami, które jak sam podkreśla stało się jego największą przygodą intelektualną i do tej pory odgrywa istotną rolę w rozwoju europejskiej urbanistyki. W najnowszej publikacji Meandry badań nad kształtowaniem miasta. Geneza, niespodzianki, refleksje, czyli kwadratura koła Krzysztof Pawłowski zapoznaje nas z najważniejszymi etapami swoich badań na tle osobistych przeżyć. Wspomnienia sięgające lat dzieciństwa pozwalają nam zanurzyć się w życiu towarzyskim, społecznym i politycznym tamtych czasów. Autor odkrywa przed czytelnikami mało dotąd znane fakty, opowiada o konfliktach z europejskimi badaczami, a także o zawiłościach działalności badawczej w zróżnicowanych środowiskach i nierzadko zaskakujących okolicznościach.
Praca, skonstruowana jako publikacja trzytomowa, stanowi próbę uchwycenia najbardziej specyficznych i oryginalnych aspektów urbanistyki francuskiej, upoważniających do zastosowania określenia „à la française”, które przez swój innowacyjny charakter odegrały ważną rolę w wypracowaniu zasad kształtowania przestrzeni miejskiej w Europie. Zasygnalizowany w tytule zakres chronologiczny – 1000 lat – zmienia, popularną w literaturze przedmiotu, opinię wiążącą francuską szkołę planowania miast przede wszystkim z okresem absolutyzmu i działaniami barona Haussmanna przy XIX-wiecznej przebudowie Paryża oraz doktryną paryskiej École des Beaux-Arts. Zawarte w podtytule określenie „dopełnienie obrazu” ma uwypuklić fakt, że praca nie prezentuje całokształtu ewolucji urbanistyki francuskiej, a jedynie uzupełnienia jej charakterystykę poprzez pewne nieznane lub niedocenione w dotychczasowej literaturze zjawiska, których identyfikacja stała się możliwa dzięki badaniom własnym autorów.
Wiek XVII i pierwsze dekady wieku XVIII znaczą rozkwit idei absolutyzmu. Zaważyły one nie tylko na sposobie sprawowania władzy i zarządzania krajem, ale również na formach kształtowania przestrzeni. Znajdzie to wyraz w podejściu do różnej jej skali – od budynku, dzielnicy i miasta, do polityki zagospodarowania kraju. Na przykładzie pierwszych realizacji skali urbanistycznej: Vitry-le-François, Charleville, a następnie Richelieu uwidocznione jest wyzwalanie się Francji spod dominacji Italii. Szczególna uwaga skierowana jest na próby przebudowy średniowiecznego Paryża podjęte przez Henryka IV i genezę pierwszych placów królewskich – des Vosges i Dauphine oraz projektowanego Place de France, a także na wybitną rolę marszałka Vaubana, którego działania w zakresie umacniania granic pozwoliły Paryżowi na długi czas pozbyć się fortyfikacji. Przykładem wielkoprzestrzennej strategii państwa stał się „kanał dwóch mórz” określany jako „Canal du Midi”. Osobne miejsce zajmuje Wersal ze swym założeniem pałacowo-ogrodowym i miastem. Rola kompozycji ogrodowych w kształtowaniu przestrzeni jest szczegółowo analizowana na przykładzie realizacji paryskich, przede wszystkim zaprojektowanie Champs Elisées, które staną się trwałym kośćcem Paryża. Epoka Oświecenia wzbogaciła ówczesny dorobek myśli urbanistycznej przede wszystkim o wnikliwą analizę starych miast, podjęła problem ich przebudowy. Lansowany przez filozofów Oświecenia postulat integracji wszystkich dziedzin nauki, techniki i sztuki, której symbolem była Encyklopedia, znalazł wyraz również w kompleksowym podejściu do problematyki miasta. Punktem zwrotnym w formowaniu nowych zasad przebudowy – „upiększenia” – miast stał się wydany w 1753 roku przez Marc-Antoine’a Laugiera Essai sur l’Architecture. Wielką rolę odegrał J.F. Blondel jako profesor i praktyk planowania urbanistycznego. Wykonany przez niego projekt przebudowy Strasburga był pierwszym tak szczegółowo opracowanym we Francji. Dzieło P. Patte’a Monuments erigés à la gloire de Louis XV w pełni zasługuje na miano podręcznika urbanistyki. Szczególną rolę w ewolucji architektury urbanistyki epoki odegrał C.N. Ledoux z projektem miasta przemysłowego. Najważniejszym osiągnięciem epoki było stworzenie koncepcji generalnego planu przebudowy miasta. Dążenia w kierunku uzyskania planu przebudowy Paryża znalazły najpełniejszy wyraz w tak zwanym Planie Artystów. Przegląd dorobku teoretycznego przełomu XVIII i XIX wieku w dziedzinie planowania miast kilku krajów europejskich pozwala wykazać wielką w tej dziedzinie rolę koncepcji stworzonych we Francji epoki Oświecenia.
Bonito
O nas
Kontakt
Punkty odbioru
Dla dostawców
Polityka prywatności
Ustawienia plików cookie
Załóż konto
Sprzedaż hurtowa
Bonito na Allegro