„Jerzy Jarzębski” – książki

Bruno Schulz (1892–1942) – grafik, malarz, rysownik, a także pisarz, autor uznanych dzieł literackich: Sklepów cynamonowych oraz Sanatorium pod Klepsydrą. Album poświęcony jest twórczości rysunkowej artysty, w której przejawiały się skrywane przez niego obsesje. W efekcie mamy do czynienia z pracami pełnymi niepokoju, groteskowości i przewrotnej interpretacji ludzkiej natury. Autorem wstępu do albumu jest wybitny znawca twórczości Schulza, prof. Jerzy Jarzębski.

Wybitny znawca prozy Gombrowicza, Schulza i Lema tym razem o spotkaniu z poezją i teatrem Gry poetyckie i teatralne to bez wątpienia pozycja wyjątkowa w dorobku Jerzego Jarzębskiego, znakomitego krakowskiego literaturoznawcy. Jest to bowiem pierwsza książka ukazująca cenionego krytyka nie tylko jako znawcę polskiej prozy i takich postaci jak Gombrowicz, Schulz i Lem, ale przede wszystkim jako uważnego czytelnika poezji i osobę żywo zainteresowaną teatrem. Na książkę składa się 26 szkiców i esejów krytycznych, podzielonych na trzy grupy. Pierwsza i najobszerniejsza dotyczy osoby Czesława Miłosza i rozmaitych aspektów jego twórczości: od poetyki i konstrukcji wierszy, przez naturę i charakter świata przedstawionego, po osobowość poety. Całości dopełnia szkic wspomnieniowy o spotkaniu z Noblistą. Druga grupa poświęcona jest wnikliwym analizom i interpretacjom pojedynczych wierszy oraz wybranym motywom poezji współczesnej. Dodatkowo zawiera krótkie szkice krytyczne o twórczości m.in. Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig i Tomasza Różyckiego. Zbiór zamyka blok, który nazwać można „pamiątką teatralnych przygód” Jarzębskiego. Czytelnik znajdzie tu teksty o dramacie i teatrze, skupione na adaptacjach teatralnych prozy Schulza oraz inscenizacjach twórczości Gombrowicza dokonanych przez Jerzego Jarockiego. Profesor Jerzy Jarzębski czyta poezję i ogląda sztuki teatralne, łącząc wnikliwość krytyka literackiego z entuzjazmem pasjonata. Precyzyjna, klarowna i wnikliwa książka, która dla miłośników polskiej literatury może stać się fantastyczną lekcją czytania i interpretowania.

"O Schulzu pisze się zwykle na dwa sposoby: albo przez kumulację różnych, kolejno nakładających się na siebie pomysłów i języków interpretacji, z maksymalnym jednak szacunkiem i lojalnością wobec poprzedników, albo w zgiełku kłótni z nimi, kłótni wykluczającej uznanie ich racji i przeoczającej fakt, że samemu się z nich korzysta. Dzieje sporów wokół Schulza dopuszczają do głosu obydwa style interpretowania. Ale – co osobliwe – choć sam należę raczej do pierwszej szkoły badaczy i w zamieszczonych tu szkicach Czytelnik zauważy przede wszystkim zapis stopniowej ewolucji myślenia o nim, to z pewnym zaskoczeniem dostrzegam podobieństwo różnych moich pomysłów do idei prezentowanych przez badaczy skłonnych do zwady. Da się udowodnić, że „kumulacjoniści” miewają niekiedy idee analogiczne jak „rewolucjoniści”. Różnica leży głównie w trybie ich prezentacji. Sądzę więc, że istnieje jakaś wspólna historia czytania Schulza i rozumienia jego twórczości. Jedną z jej wersji znajdziecie Państwo w tym tomie." - Jerzy Jarzębski