Autor „Jaroslav Hasek”

Oto co na okladce pisze o tej książce Aleksander Kaczorowski ?Kłaniam się, jestem pisarz Jaroslav Hašek z Pragi i prosiłbym o coś na obiad i gdybyście państwo mieli jakieś spodnie?? Na początku XX wieku pewien absolwent Akademii Handlowej w Pradze wybrał się na letnią wędrówkę po CK Monarchii. Po drodze machnął ręką na karierę w banku i postanowił zostać pisarzem. Żył wśród karpackich górali, chłopów i włóczęgów, i opisał ich w Pocztówkach?, wysłanych do praskich gazet. Tak narodził się największy humorysta XX wieku? a Mariusz Szczygieł pisze krótko: "Znowu nowy Hasek?! Oczywiście polecam."

Jaroslav Hašek (1883–1923) przeszedł do historii literatury jako twórca postaci dobrego wojaka Szwejka. Ale był także satyrykiem, występował w kabarecie, współtworzył grupę artystyczną Anarchistyczni Burzyciele, a nawet handlował psami. W czasie I Wojny Światowej został wcielony do wojska (to właśnie wyniesione z tego okresu doświadczenia zaowocowały jego najsłynniejszą powieścią), później służył w Armii Czerwonej, wreszcie był także założycielem Partii Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa. Współpracował z pismem o tematyce zoologicznej, wymyślając niejednokrotnie nieistniejące zwierzęta. Lubił kobiety, wino (może raczej piwo – był w końcu Czechem) i śpiew. Oprócz Przygód dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej opublikował kilka tomów satyrycznych opowiadań. Część z nich prezentujemy w tym tomie. A wszystkie znakomite, niektóre na wskroś współczesne. I zawsze z lekką nutką kpiny ze świata, Czechów, ludzi, z samego siebie, choćby np. „Dlatego też mówię całkiem otwarcie: w dziejach ludzkości istniał jeden człowiek tak absolutnie doskonały, a jestem nim ja. Weźcie na przykład którąś z mych niezwykle udanych humoresek. I cóż widzicie przewracając strona za stroną? Każde zdanie ma głęboki sens, każde słowo znajduje się na właściwym miejscu...” itd. No nic dodać, nic ująć!!

Klasyka literatury w nowej edycji to znakomity pretekst, by powrócić do dzieł wybitnych i ważnych – przypomnieć je sobie, przeżyć i zinterpretować na nowo lub odkryć, czytając po raz pierwszy. Seria obejmuje arcydzieła polskiej i światowej literatury pięknej – utwory, które mimo upływu lat wciąż zachwycają, intrygują, wzruszają i skłaniają do refleksji.

Gdy w wieku 32 lat, dość jak na swój wiek schorowany, mający fatalną opinię pijusa i obiboka „jednoroczny ochotnik” (absolutnie nie był zresztą ochotnikiem, tak po prostu nazywano przymusowych rekrutów mających szansę na stopień oficerski) Jaroslav Hašek (1883-1923) przybył do koszar w Czeskich Budziejowicach, nikt nie mógł się spodziewać, jak genialnie to zaowocuje. Prowadzący wcześniej nieustabilizowaną egzystencję wesołego pijaka, bohatera skandali, bon vivanta, początkującego pisarza, twórcy kabaretu, dziennikarza piszącego o zwierzętach (często je zmyślał!), jednego z założycieli Partii Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa, Hašek, w „cudowny” sposób odnalazł się w cesarsko-królewskiej armii i pokonał ją siłą ludowej, czeskiej rubaszności, jej antymilitaryzmem i skłonnością do anarchizmu. Owocem zaś stały się Przygody dobrego wojaka Szwejka w czasie wojny światowej, przełożone na blisko sześćdziesiąt języków, adaptowane przez teatr i kino. Książka nie tyle nawet należy do kanonu literatury, co kanon ten określa: inspiruje autorów niezliczonych pastiszów, speców od marketingu i rozmaite gałęzie kultury zarówno wysokiej, jak i popularnej. Szwejk, gaduła, samochwał, kryjący się za tarczą pozornej naiwności czy głupoty wyśmiewa nie tylko armię i panujący w niej porządek, ale jest bodaj najbardziej antywojennym bohaterem literackim wszechczasów. Ten „skończony idiota” jako jedyny zachowuje rozsądek, gdy świat pogrąża się w najstraszliwszym od niepamiętnych czasów kataklizmie. Książka czytana przez kolejne pokolenia pomaga zachować dystans wobec szalejących czasów i ich coraz trudniejszych do zniesienia prawideł. Dzisiaj, gdy świat znowu „wypada z formy” będzie nie tylko wartościową lekturą budzącą śmiech i refleksję, ale także lekiem na zbyteczną powagę, na którą – chciejmy wierzyć – czasy nasze zasługują w stopniu nie większym niż schyłek rządów jaśnie oświeconego cesarza Franciszka Józefa.

Współpracował z pismem o tematyce zoologicznej, wymyślając nieistniejące zwierzęta. Lubił kobiety, wino (może raczej piwo - był w końcu Czechem) i śpiew. Oprócz Przygód dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej opublikował kilka tomów satyrycznych opowiadań, m.in. `Dva tucty povidek`, `Muj obchod se psy`. Ponad 90 z nich prezentujemy w tym tomie. Niektóre mają urok `starych koronek`. Niektóre pozostają całkowicie aktualne do dziś. Ot choćby tytułowe `Zniknięcie posła`. `Pana posła nie widzieli bowiem od ostatnich wyborów, kiedy to obiecywał im gimnazjum, szkołę przemysłową, kolej, wodociąg, fabrykę wyrobów tytoniowych i wiele innych rzeczy. Po wyborach jednak zniknął jak kamfora. Ostatnio rozmawiał z nim burmistrz, kiedy po zdobyciu mandatu wyrównywał w restauracji należność za poczęstunek dla wyborców. Od tej pory upłynęło już wiele lat, w czasie których pan poseł drzemał w parlamencie. Rządy się zmieniały, a ich poseł jednakowo milczał. Ba było to więcej niż zwykłe milczenie, czuło się w nim coś chwytającego za serce. Zniknął w chaosie. Tylko każdego pierwszego pojawiała się jego ręka w okienku kasy sejmowej.`

Przedstawiamy znaną publikację Jaroslava Haseka. To satyra traktująca o I wojnie światowej i o słynnym żołnierzu – Józefie Szwejku.

Przekład: Antoni Kroh Wstęp i opracowanie: Jacek Baluch Perypetie Szwejka na tyłach i na froncie I wojny światowej oraz jego niepohamowane gadulstwo bawią czytelników na całym świecie od prawie stu lat. Tłumaczona na kilkadziesiąt języków, wielokrotnie filmowana oraz adaptowana na potrzeby sceny teatralnej i telewizji, powieść Haška weszła na stałe do kanonu literatury XX wieku. Gdyby istniał kanon dzieł humorystycznych, niewykluczone, że otwierałaby go właśnie ta książka. Język Józefa Szwejka – kompanijnego ofermy, który jakimś cudem zawsze wychodzi cało z opresji – aż kipi od gier słownych. Urzędowy frazes i hurrapatriotyczny patos zderzają się tu z mową potoczną. Jeśli bohater klasycznej epiki jest tym, co czyni, czyli jego czyny wyznaczają bieg fabuły i decydują o jego charakterze, to Szwejk jako bohater powieściowy „jest tym, co gada” – jego gadanie (powtórzmy raz jeszcze) jest motorem napędowym fabuły – pisze we Wstępie Jacek Baluch. Powieść Haška doczekała się w Polsce przeszło trzydziestu wydań. W serii Biblioteka Narodowa ukazuje się w trzecim z kolei przekładzie – po translacjach Pawła Hulki-Laskowskiego i Józefa Waczkowa przyszedł czas na tłumaczenie Antoniego Kroha. Szwejk do tego stopnia wyolbrzymia swe wsparcie dla Armii, dla Ojczyzny, dla Cesarza, że nikt nie może być pewien, czy jest [on] kretynem, czy też błaznem. Hašek również nam tego nie mówi, nigdy się nie dowiemy, co Szwejk myśli, wygadując swoje konformistyczne idiotyzmy, i właśnie dlatego, że nie wiemy, jesteśmy zaintrygowani.Milan Kundera Stworzony przez Haška bohater zaczął […] żyć własnym życiem. Swój żywot miała też sama powieść: rozchwytywana przez czytelników, a odsądzana od czci i wiary, w wojsku raz zakazywana, a innym razem czytana na rozkaz, przeżywała przygody będące jakby dalszym ciągiem przygód dobrego wojaka i dowodem jego nieśmiertelności.ze Wstępu Jacka Balucha Jaroslav Hašek (1883–1923) – czeski prozaik i publicysta, autor opowiadań satyrycznych. Jego największym dziełem, a zarazem jedyną większą formą, jaką napisał, jest nieukończona powieść Przygody dobrego wojaka Szwejka. W swoich utworach twórca w humorystyczny sposób komentuje rzeczywistość społeczno-polityczną, piętnuje biurokrację i krytykuje mieszczaństwo. Na jego biograficzną legendę składają się: cygański styl życia wśród praskiej bohemy, działalność anarchistyczna w młodości, dezercja z armii austriackiej, służba w armii bolszewickiej, redagowanie czasopisma „Świat Zwierząt” czy realizowanie politycznych happeningów w Partii Umiarkowanego Postępu w Granicach Prawa.

Przedstawiamy arcydzieło literatury antywojennej. Światowy bestseler przetłumaczony na blisko 60 języków Przygodami dobrego wojaka Szwejka literatura czeska przebojem wbiła się do literatury światowej. Bohater powieści Jaroslava Haška to niepozorny człowieczek, postawiony w obliczu tępej machiny biurokratyczno-wojskowej. Broni się przed nią mieszaniną sprytu i szyderstwa, demaskuje małość otoczenia. Wykonuje otrzymywane rozkazy tak dokładnie, że sprowadza całą sytuację do absurdu. Jego dążenie do przetrwania, ubrane w maskę ślepego posłuszeństwa, doprowadza zwierzchników do bezsilnego szału. Nie wiedzą, czy mają do czynienia z genialnym kpiarzem, czy kompletnym matołem. Powieść obnaża knowania polityków, których efektem jest rzeź milionów ludzi podczas strasznej wojny oraz śmieszności machiny biurokratycznej rozlatującej się monarchii austro-węgierskiej.

Przygodami dobrego wojaka Szwejka literatura czeska przebojem wbiła się do literatury światowej. Bohater powieści Jaroslava Haška to niepozorny człowieczek, postawiony w obliczu tępej machiny biurokratyczno-wojskowej. Broni się przed nią mieszaniną sprytu i szyderstwa, demaskuje małość otoczenia. Wykonuje otrzymywane rozkazy tak dokładnie, że sprowadza całą sytuację do absurdu. Jego dążenie do przetrwania, ubrane w maskę ślepego posłuszeństwa, doprowadza zwierzchników do bezsilnego szału. Nie wiedzą, czy mają do czynienia z genialnym kpiarzem, czy kompletnym matołem. Powieść jest arcydziełem literatury antywojennej. Stanowi podzwonne dla rozlatującej się monarchii austro-węgierskiej. Obnaża knowania polityków, których efektem jest rzeź milionów ludzi podczas strasznej wojny.