„Janusz Ledwoch” – książki

Podstawowym orężem artylerii armii niemieckiej w okresie II wojny światowej, była lekka haubica 10.5 cm leFM 18 (18M, 18/40) L/28 kalibru 105 mm (10.5 cm leiche Feldhaubitze 18 L/28). Ten typ uzbrojenia był głównie używany do bezpośredniego wsparcia ogniowego piechoty w natarciu, choć mógł być także używany do innych celów, np. zadymiania lub walki z czołgami. Niniejsza monografia opisuje głównie konstrukcję haubicy, a nie organizację podstawowych jednostek używających haubicę 10.5 cm leFM18 i zastosowania bojowego haubic w okresie wojny, dlatego pominięto rozważania dotyczące organizacji artylerii niemieckiej, jej składu i wykonywanych zadań.

Podstawową armatą piechoty niemieckiej w okresie II wojny światowej była lekka armata piechoty 7,5 cm lelG 18L/11,8 kalibru 75 mm. Ten typ uzbrojenia był głównie używany do bezpośredniego wsparcia ogniowego jednostek piechoty w natarciu. Mógł być też wykorzystany w obronie, lecz z racji dość miernych własności balistycznych, tylko w ograniczonym zakresie. Z armaty piechoty wywodziła się armata górska 7,5 cm leGelG 18 kalibru 75 mm i wersja rozwojowa 7,5 cm IG 37 na lawecie armaty przeciwpancernej 3,7 cm Pak kalibru 37 mm. Ponadto w okresie wojny powstało kilka konstrukcji m.in. 7,5 cm IG 42, lecz podstawowy typ armaty był produkowany do końca wojny.

Niniejsze opracowanie omawia prototypowe działa samobieżne SU-14 na podwoziu czołgu ciężkiego T-35, T-100X i T100Y wykonane w oparciu o czołg ciężki T-100. Działa samobieżne Obiekt 212 i KW-7 zaprojektowanych na podwoziu czołgu ciężkiego KW-1.

Czołg PzKpfw V Sd Kfz 171 "Panther", był obok czołgu ciężkiego PzKpfw VI Sd Kfz 181 "Tiger", najbardziej znanym niemieckim pojazdem pancernym okresu II wojny światowej. W latach 1942-1945 wyprodukowano blisko sześć tysięcy czołgów tego typu. Obok wersji bojowych powstały wozy dowodzenia (Panzerbefehlswagen), czołgi ewakuacyjne (Bergewagen) i pojazd obserwacyjny artylerii (Panzerbeobachtungswagen), Militaria Nr 463, 466. Niniejsza monografia przedstawia tylko czołgi "Panther" wersji bojowych i wozy dowodzenia.

Działa samobieżne typu Marder III powstały w wyniku wykorzystania czołgów lekkich PzKpfw 38(t). Działo 7,5 cm Pak 40/3 L/46Fgst auf PzKpfw 38(t) – Sd Kfz 138 Marder III zabudowano na podwoziach czołgów PzKpfw 38(t) Ausf. G i z zastosowaniem specjalnych podwozi Ausf. H. Później powstały pojazdy także uzbrojone w armaty 7,5 cm Pak 40/2 L/45 kalibru 75 mm. Mardery III stanowiły główne wyposażenie jednostek samobieżnej artylerii przeciwpancernej w latach 1942-1945. Bojowo były używane do końca wojny.

Najliczniejszymi pojazdami pancernymi Wojska Polskiego, w latach 1919-1939 były czołgi rozpoznawcze, czyli tankietki. Były to niewielkie pojazdy gąsienicowe, uzbrojone w karabin maszynowy. Ich głównym zadaniem było prowadzenie rozpoznania i w ograniczonym zakresie wspieranie własnych wojsk w operacjach zaczepnych i obronnych. W zasadzie nie były przewidziane do prowadzenia samodzielnych działań bojowych, lecz we wrześniu 1939 roku ich załogi były wielokrotnie zmuszone do podejmowania walki z piechotą i pojazdami pancernymi Wehrmachtu. Niniejsze opracowanie jest pierwszą próbą rzetelnego przedstawienia tematyki służby tankietek w okresie do 1938 roku. Ostatni rok pokoju, wymaga powiązania służby z mobilizacją i późniejszymi działaniami bojowymi. Praca nie jest esejem, nie zawiera cytowanych in extenso regulaminów i dokumentów, lecz niepublikowane informacje na temat służby Carden-Loydów Mk VI, czołgów „X” i wreszcie prototypów oraz seryjnych TK-3, TKF i TKS w jednostkach Wojska Polskiego w latach 1929-1938.

W okresie II wojny światowej niemieckie jednostki pancerne i artylerii samobieżnej (szturmowej) były uzbrojone w specjalne wozy dowodzenia wyposażone w dodatkowe radiostacje przeznaczone do nawiązania łączności ze sztabem jednostki wyższego szczebla lub współdziałania z artylerią lub lotnictwem. Były to seryjne czołgi ze zredukowanym uzbrojeniem lub specjalnie skonstruowane wozy dowodzenia tzw. Befehlspanzer lub Befehlswagen. W jednostkach artylerii znajdowały się też czołgi przystosowane do prowadzenia obserwacji ognia artyleryjskiego i wykonywania pomiarów, były to Panzerbeobachtungswagen.

Samolot bombowy i rozpoznawczy Dornier Do 215 był „młodszym bratem” samolotu Dornier Do 17 (a w zasadzie Do 17Z). Zachował podstawowe rozwiązania konstrukcyjne „latającego ołówka”, lecz był napędzany silnikami rzędowymi, zamiast jak do tej pory silnikami gwiazdowymi. Samoloty Dornier Do 215 były używane bojowo w lotnictwie niemieckim i węgierskim. Dwa samoloty tego typu zostały w kwietniu 1940 roku sprzedane do ZSRS.

W okresie II wojny niemieckie jednostki pancerne i zmotoryzowane zostały uzbrojone w wozy dowodzenia wyposażone w radiostacje przeznaczone do nawiązania łączności ze sztabem oraz współdziałania z artylerią lub lotnictwem. Najczęściej były to zmodyfikowane czołgi PzKpfw III Sd Kfz 141. Panzerbefehlswagen (PzKpfw III) Sd Kfz 266, 267 i 268 i Panzerbeobachtungswagen III Sd Kfz 143.