„Jacek Mikołajczyk” – książki

"Musical żyje i ma się dobrze” – przypominają autorzy we wstępie, na wypadek gdyby ktoś o tym zapomniał. Choć światła Broadwayu i West Endu zgasły na jakiś czas, pandemiczna przerwa tylko wzmocniła potrzebę istnienia tego gatunku, który powrócił na sceny całego świata ze wzmożoną siłą. Autorzy stanęli przed nie lada zadaniem – wyselekcjonowania najważniejszych i najciekawszych spośród niezliczonych tytułów musicalowych na świecie; zaktualizowania tego, co się dało (bo można to robić w nieskończoność), i puszczenia w świat. Oto owoc ich pracy – w tej książce znajdziecie fabuły aż 104 przedstawień, ich historie i perypetie, a także biogramy ich twórców. Wszystko to bogato ilustrowane zdjęciami. Przed Wami książka autorów, którzy na musicalu zjedli zęby – zarówno od strony praktycznej, jak i teoretycznej. Książka dla tych, którzy zamierzają rozpocząć zawodową przygodę z teatrem muzycznym, ale też dla tych po prostu zakochanych w Broadwayu. Książka, która wciąga w wir musicalu – ostatecznie i nieodwracalnie.

W humanistyce kwestie mające związek z wykonaniem, a zatem performowaniem muzyki zawsze stanowiły nieodłączny element refleksji teoretycznej zajmowały miejsce w podziale dziedzin jednakże celem publikacji jest skonceptualizowanie sytuacji wykonawcy muzyki i wtedy konwencje odbioru oraz podziały gatunkowe neutralizują refleksję nad cielesnym wymiarem performansu. Dlatego wydaje się, iż ważne jest wskazanie, odsłonięcie i nazwanie tych teoretycznych barier oraz spojrzenie na performans od strony muzyczności ciała i ucieleśnienia muzyki. Muzyka może być traktowana jako byt abstrakcyjny, jak przekonywali Boecjusz i Leibniz, a dzisiaj kognitywiści, jednakże wykonywana uzyskuje materialność, a audialna natura pojedynczej realizacji abstrakcyjnego utworu stanowi istotny komponent dzieła muzycznego jako takiego. Wykonanie zakłada obecność ciała wykonawcy, które staje się elementem całego estetycznego doświadczenia. Oś refleksji zebranych w niniejszym tomie artykułów, dość umownie zgrupowanych w dwóch lustrzanych częściach, oscyluje zatem wokół zagadnień muzyczności ciała wykonawcy - z jednej, oraz cielesności performansu - z drugiej strony. Spojrzenie na performans od strony muzyki i ciała pozwala odświeżyć nasze podejście do istniejących już i historycznie opisanych stanowisk zajmowanych wobec ciała wykonawcy i oświetlić je z nowej perspektywy. Z tak postawionego problemu wyłania się wielość optyk metodologicznych, a te ukazują dychotomię torów badawczych. Jedne z nich będą nadal traktować ciało jako instrument, inne z kolei zwrócą uwagę na symbiozę świadomości i cielesności; jedne będą kładły nacisk na audialność, drugie z kolei będą podkreślać fuzję audialno-wizualną. Znamienne, że w każdym przypadku sztuka wykonawcza, jak również same dzieła inicjują podobnie inspirujące akademickie dyskusje.

"Kabaret - poważna sprawa?" to kolejna publikacja poświęcona rozważaniom nad kabaretem jako znaczącym zjawiskiem najnowszej kultury. Znalazły się w niej artykuły oświetlające kabaret pod różnym kątem, sytuujące go w różnych sferach współczesnego życia. Zaczynamy - tak w końcu wypada - od historii; co znamienne - od historii lokalnych, od dziejów kabaretowych scenek działających niezwykle prężnie w takich miastach jak Łódź, Gdańsk i Lwów. Następnie, analizując historyczną rolę konferansjera kabaretowego, płynnie przechodzimy do jego współczesnych wcieleń, co stanowi tło dla dyskusji o kabarecie dzisiejszym. Od próby usystematyzowania całego zjawiska, jakim ostatnio jest popularność warszawskiego Pożaru w Burdelu, poprzez polityczność kabaretu OT.TO oraz kulturotwórczy potencjał trójmiejskiej formacji Limo, aż po obecność współczesnego kabaretu w mediach społecznościowych oraz jego strategie autopromocyjne - staraliśmy się ukazać współczesny kabaret w jego wieloaspektowości, nie zapominając jednocześnie o jego podstawowej funkcji rozrywkowej, której mechanizmy usiłujemy zgłębić na przykładzie dowcipu językowego w tekstach kabaretu Paranienormalni. Wreszcie, skupiamy się na tym, jak estetyka kabaretu (czy raczej kabaretów) wpływa na polski teatr - bardziej i mniej współczesny.

Szpiegostwo to drugi najstarszy zawód świata, podobnie zresztą pogardzany - oraz niezbędny - jak ten najstarszy. Szpiedzy działają od zawsze na "ziemi niczyjej": poza prawem, poza moralnością, poza zasadami obowiązującymi i chroniącymi zwykłych zjadaczy chleba. Nieraz jednak to oni rozstrzygają o losach świata, wywołują lub powstrzymują wojny, obalają prezydentów, zmieniają granice państw. Są bohaterami z natury rzeczy cichymi i niewidzialnymi, a za ich czyny rzadko spotyka szpiegów nagroda, częściej kara, zawsze przy tym ta sama - śmierć. Nic dziwnego, że od ponad stu lat szpiegami interesuje się literatura. Od Jamesa Fenimora Coopera, poprzez powieści Rudyarda Kiplinga, Iana Fleminga, Grahama Greene`a, aż po mroczne thrillery Johna Le Carré, w gatunku tym rzeczywistość splata się z fikcją, zacierając granicę między prawdą a fałszem i podkopując naszą wiarę w prosty, przejrzysty obraz dziejów. "Szpieg w literaturze" to opowieść o najsłynniejszych literackich szpiegach, bohaterach klasycznych i wspóółczesnych powieści szpiegowskich oraz agentach knujących spiski na kartach arcydzieł literatury światowej. Książka wchodzi w skład serii "Literatura i kontrowersje".

Każda epoka odkrywa w mitach greckich coś dla siebie. Były skarbnicą tematów już dla starożytnych; następnie przez stulecia inspirowały poetów, malarzy, a nawet filmowców. I nic dziwnego, bo przecież w czynach bogów, ich bohaterów, odnajdujemy odbicie jakże ludzkich namiętności. Bogowie i herosi to opowieść o fascynujących perypetiach bohaterów greckich mitów, ilustrowana arcydziełami największych mistrzów europejskiego malarstwa, m.in. Rubensa, Caravaggia i Tycjana.