„Hubert Izdebski” – książki

Niniejsze opracowanie w sposób usystematyzowany definiuje, czym jest dysertacja doktorska, oraz dokonuje analizy naukowej pracy badawczej nad doktoratem, a także metodologicznych, etycznych i prawnych podstaw takiej pracy, których efektem i wynikiem jest rozprawa doktorska. Zainteresowanie różnymi formami kształcenia doktorantów jest coraz większe, a uzyskanie stopnia doktora jest szczególnie pożądane wśród absolwentów wydziałów prawa. Z myślą o nich powstała ta publikacja napisana przez praktyków zajmujących się od wielu lat kształceniem doktorantów. Unikalną jej wartością jest dobór współautorów – wieloletnich dydaktyków zajmujących się nauką, wybitnych specjalistów w swoich dziedzinach promujących setki doktorantów. Książka jest przeznaczona dla prawników. Zawiera użyteczne wskazania praktyczne i podstawy wiedzy teoretycznej niezbędnej do napisania doktoratu – w trybie eksternistycznym w formule samodzielnej i z instytucjonalną pomocą udzielaną przez podmioty doktoryzujące – przede wszystkim z zakresu nauk prawnych.

W podręczniku ,,Historia myśli politycznej i prawnej" przedstawione zostały zagadnienia dotyczące m.in.: - idealistycznej nauki Platona o państwie, - filozofii prawa Immanuela Kanta, - rozwoju myśli liberalnej, - pozytywizmu prawniczego w XIX i XX w., - współczesnych teorii prawa natury.

Prezentowany tom zawiera komentarz do czterech artykułów Konstytucji RP z rozdziału VI „Rada Ministrów i administracja rządowa”. Określają one kolejno: zadania i kompetencje Rady Ministrów, skład Rady Ministrów, szczególne wymogi dotyczące działalności członków Rady Ministrów oraz rotę przysięgi składanej przez członków tego organu. Komentarz nie obejmuje wszystkich przepisów ustawy zasadniczej odnoszących się do Rady Ministrów i jej członków. Innym opracowaniom komentarzowym w ramach niniejszej serii pozostawione zostały nie tylko przepisy zawarte w innych (jest ich w tym zakresie sześć) rozdziałach Konstytucji, ale i w pozostałych przepisach rozdziału VI; te stanowią przedmiot odrębnych komentarzy – przygotowywanych przez innych autorów do przepisów: odnoszących się do powoływania i odwoływania Rady Ministrów (art. 154-162) oraz do pozycji Prezesa Rady Ministrów (art. 148), jak również komentarza przygotowywanego przez autora niniejszego tomu, a mającego za przedmiot konstytucyjne unormowanie materii podstawowych dla administracji rządowej, poczynając od pozycji ministrów kierujących poszczególnymi działami tej administracji (art. 149, 152, 153). W związku z tym, materię objętą niniejszym tomem można określić jako unormowanie podstawowych kwestii konstytucyjnego statusu Rady Ministrów wraz z ogólnymi obowiązkami nałożonymi na jej członków przez ustawę zasadniczą.

Prezentowany tom zawiera komentarz do artykułu dotyczącego mieszkania – szczególnego dobra, z którego możliwość korzystania ma szczególne znaczenie z punktu widzenia zaspokajania podstawowych potrzeb człowieka, a tym samym realizowania jego praw podstawowych. Od ponad 70 lat w aktach prawa międzynarodowego, a od ponad 50 lat w coraz liczniejszych konstytucjach, znajdują się sformułowania dotyczące prawa do mieszkania – prawa socjalnego zaliczanego do drugiej generacji praw człowieka. W art. 75 Konstytucji RP występuje określenie „prawa lokatorów”, nie ma jednak w tym artykule określenia „prawo do mieszkania”. Art. 75 zalicza się na ogół do przepisów ustawy zasadniczej ustanawiających zasady polityki władz publicznych w danej dziedzinie życia społecznego (w tym przypadku „polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli”), lecz nie łącząc ich z konkretnie sformułowanymi prawami jednostki. Dekodowanie z niego prawa do mieszkania może być jednak efektem wykładni, uwzględniającej ogólną aksjologię Konstytucji (szczególna wartość godności osobowej, zasady sprawiedliwości społecznej, zasada społecznej gospodarki rynkowej, prawo rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych) oraz międzynarodowe i europejskie standardy prawne. Obowiązkiem władz publicznych jest, w konsekwencji, umożliwienie dostępu do mieszkania jako dobra o szczególnym znaczeniu dla jednostek, rodzin i gospodarstw domowych – poczynając od kształtowania przez ustawodawcę praw mieszkaniowych umożliwiających realizację prawa do mieszkania, odpowiednio do stopnia braku możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych własnymi siłami.

Niniejszy tom zawiera komentarz do trzech artykułów Konstytucji RP, które mają podstawowe znaczenie dla określenia gospodarczego ustroju Państwa. W art. 20 jako podstawę ustroju gospodarczego wskazuje się społeczną gospodarkę rynkową, opartą na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. W art. 21 sformułowana została gwarancja ochrony własności i prawa dziedziczenia, jak również określone przesłanki konstytucyjnie dopuszczalnego pozbawienia własności, czyli wywłaszczenia. Z kolei art. 22 zawiera przesłanki dopuszczalnego ograniczenia drugiego ze wskazanych w art. 20 filarów społecznej gospodarki rynkowej - wolności działalności gospodarczej. W komentarzu, w którym podjęta została próba szczegółowego wyjaśnienia treści tych przepisów w kontekście innych związanych z nimi przepisów ustawy zasadniczej i na tle odpowiednich treści przepisów konstytucji innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz aktów prawa międzynarodowego i unijnego, wykorzystana została obszerna literatura polska i międzynarodowa oraz orzecznictwo, w szczególności Trybunału Konstytucyjnego.

Podręcznik stanowi syntetyczne opracowanie zagadnień z zakresu doktryn dominujących we współczesnym dyskursie politycznym oraz doktrynalnych źródeł instytucji politycznych i prawnych, właściwych demokracji konstytucyjnej. Wykład dotyczy również aksjologicznych podstaw systemu prawa obowiązującego w Polsce w ramach standardów prawa europejskiego i prawa innych państw Europy. Podręcznik został podzielony na trzy części, w których przedstawiono kolejno: • podstawowe ideologiczne kierunki współczesnego myślenia o społeczeństwie, państwie i prawie; • kategorie podstawowych dla europejskiego i polskiego porządku prawnego wartości, zasad i praw (praw podmiotowych) oraz ich źródła; • wykład na temat podstawowych wartości, zasad i praw, ukierunkowany na wyjaśnienie ich genezy, rozwoju, aktualnej treści oraz roli w systemie prawa – od godności człowieka jako wartości podstawowej i źródła praw począwszy, a na prawie do dobrej administracji w ramach prawa do dobrego rządzenia skończywszy. Publikacja przeznaczona jest dla studentów prawa, może również służyć studentom administracji, nauk politycznych i innych nauk społecznych. Powinni po nią sięgnąć wszyscy zainteresowani podstawami współczesnego ustroju i prawa ze względu na swą aktywność polityczną, administracyjną czy prawniczą.

Zadeklarowana w art. 3 Konstytucji zasada jednolitości państwa częściej używa się określenia państwo unitarne definiuje terytorialny ustrój RP, którego konkretniejszy model jest określony w, dotyczących samorządu terytorialnego, przepisach art. 15 i 16 oraz art. 163-172 Konstytucji, które są skomentowane w odrębnym tomie. Zgadzając się z ogólnie przyjętym stanowiskiem, zgodnie z którym określenie RP w art. 3 Konstytucji jako państwa jednolitego wyklucza możliwość jego przekształcenia w państwo federalne w jego klasycznym rozumieniu, wskazuje się, że Konstytucja RP nie zawiera poza tym innych niż wynikające z zasady pomocniczości wraz z zasadą demokracji liberalnej takich ograniczeń decentralizacji władzy publicznej, które można by potraktować jako naruszające zasadę jednolitości państwa. Nie byłoby zatem naruszeniem tej zasady odstąpienie od tradycyjnego rozumienia unitaryzmu i dopuszczenie, jak to uczyniono we Francji i we Włoszech, konstytucyjności także modelu zdecentralizowanych władz regionalnych.

Prezentowany komentarz dotyczy jedynie dwóch artykułów Konstytucji. Przedmiotem ich regulacji jest jednak status organu o szczególnym znaczeniu dla realnego funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego – mającego stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów – Krajowej Rady Sądownictwa. Konstytucyjna misja KRS powoduje, że w wielu miejscach trzeba odwoływać się do niektórych innych przepisów Konstytucji – przede wszystkim do art. 179, wskazującego podstawową kompetencję KRS w postaci przedstawiania, na zasadzie wyłączności, Prezydentowi Rzeczypospolitej wniosków o powołanie na urząd sędziego, oraz art. 173 i art. 178 ust. 1. Misja stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów oznacza, iż KRS jest po to, by, podobnie jak jej odpowiedniki w wielu państwach europejskich i pozaeuropejskich, stać w swoim zakresie działania na straży wolności i praw człowieka i obywatela. Wejście w życie ustawy z 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o KRS oraz niektórych innych ustaw – i praktyka jej stosowania – powodują, że komentarz dotyczy materii, która w ostatnim okresie musiała nabrać szerszego znaczenia politycznego. Jednocześnie wiąże się ona z rozważanymi w doktrynie prawnymi kwestiami sposobu powrotu do kształtu KRS, który byłby zgodny z normami Konstytucji RP oraz standardami międzynarodowymi i europejskimi, zapewniając realizację wyrażonej w Konstytucji misji tego organu.

Podręcznik szczegółowo omawia zagadnienia prawne, polityczne i ekonomiczne dotyczące różnych obszarów samorządu terytorialnego, takie jak: - doktrynalne podstawy samorządności terytorialnej, - przestrzenne ramy działalności samorządu terytorialnego, - zadania samorządu terytorialnego i sposoby ich wykonywania, - unormowanie materialnych podstaw wykonywania zadań i statusu pracowników samorządowych, - zagadnienia ustrojowo-organizacyjne samorządu terytorialnego, - nadzór nad działalnością samorządu wraz z obywatelskim prawem zaskarżania uchwał jego organów. Książka uwzględnia aktualny stan prawny, odnosi się do niektórych, dotyczących samorządu, przepisów o przeciwdziałaniu epidemii COVID-19. Autor opisuje dotychczasowe doświadczania kształtowania się samorządu terytorialnego w Polsce od czasu transformacji ustrojowej oraz omawia nowe problemy i wyzwania, przed którymi stoi samorząd terytorialny.

Przedmiotem niniejszego komentarza są przepisy Konstytucji RP dotyczące samorządu terytorialnego: art. 15 i art. 16, zamieszczone w pierwszym rozdziale „Rzeczpospolita”, określającym podstawowe zasady ustroju RP, oraz art. 163-172, czyli całość przepisów rozdziału siódmego „Samorząd terytorialny”. W komentarzu uwzględniono stan prawny na dzień 15 marca 2020 r.