„Grzegorz Ryś” – książki

Nie ma bliższych sobie religii i nie ma trudniejszej historii. Najnowsza książka abp. Grzegorza Rysia, historyka mediewisty, to niezwykła próba ukazania stosunku chrześcijan do Żydów w starożytności i wiekach średnich, zatem w okresie budowania tożsamości zarówno Kościoła, jak i judaizmu rabinicznego. Wspólne relacje wyznawców obu religii od początku naznaczone były napięciem, które z biegiem lat pogłębiało się i obejmowało kolejne dziedziny życia, by osiągnąć apogeum w drugim tysiącleciu chrześcijaństwa. Wtedy to pojawiły się krucjaty, pogromy, wypędzenia i inkwizycja. Powstała rana, którą coraz trudniej było wyleczyć. Wyjątkowo odważna, poparta źródłami, analizą tekstów i wydarzeń, a jednocześnie przystępna opowieść o bolesnym pęknięciu we wspólnym dziedzictwie chrześcijan i wyznawców judaizmu. Ta książka to także zadane nam dziś pytanie o to, co z tym pęknięciem zrobimy. Bez odkrycia przeszłości trudno zrozumieć teraźniejszość i budować przyszłość. W naszym kraju jest to pionierska publikacja. Autor, zawodowy historyk mediewista, wnikliwie i krytycznie relacjonuje oraz tłumaczy na podstawie źródeł, w jaki sposób Kościół odnosił się do Żydów i judaizmu przez piętnaście wieków trudnej historii. Książka zawiera zwięzłe i rzetelne omówienia, mało znanych polskiemu czytelnikowi, dokumentów Kościoła. Niektóre z nich, choćby te dotyczące stanowiska papieży wobec tzw. mordu rytualnego, można uznać za przebłyski światła w pełnej mroku historii chrześcijańskiego antyjudaizmu. ks. prof. dr hab. Andrzej Perzyński (UKSW) Ja, który przeżyłem Auschwitz, ja, ocalony z Zagłady, nie mogłem nie zadawać pytań: „Dlaczego Europa była obojętna na los żydowski? Jaką rolę odegrali przywódcy Kościoła w procesie alienacji Żydów?”. Wybitny uczony abp Grzegorz Ryś tę rolę Kościoła i jego ojców duchowych przedstawia w sposób fascynujący. Nie upraszcza, nie jest jednostronnym, ale odważnym badaczem. Ułatwia nam zrozumienie procesów społecznych i nurtów ideowych, które kształtowały myślenie i postawy europejskie od Konstantyna po Reformację. Marian Turski

Żyjemy w kulturze rywalizacji, w której należy ścigać się o „palmę pierwszeństwa”. Liczy się wyłącznie świętowanie zwycięstwa; pierwszeństwo w rankingu, najwyższy stopień podium. Bycie przywódcą, a nie zastępcą. Także wśród Chrześcijan, którzy przecież znają słowa Jezusa „ostatni będą pierwszymi”. Drugi plan nadal umyka uwadze, mimo pontyfikatu papieża Franciszka, którego fascynacja takimi postaciami była inspiracją tej książki. Jest to zbiór rozmów na temat biblijnego drugiego planu – z abp. Grzegorzem Rysiem, metropolitą łódzkim, historykiem Kościoła i wielkim pasjonatem Biblii rozmawiała Małgorzata Bilska, dziennikarka i socjolog. Wiele postaci ze Starego i Nowego Testamentu znamy z niedzielnych homilii, katechez czy lektury brewiarza. Jest jednak dużo takich, które choć barwne, niezwykłe, autentyczne (z krwi i kości), pozostają w ukryciu. Ananiasz, cztery „prababki Jezusa”, Zacheusz, dobry łotr, Lidia z Tiatyry lub Barnaba są praktycznie obcy wielu chrześcijanom. Ich role są może drugoplanowe, ale nie mniej wspaniałe. Poza tym Bóg kocha ich szczególnie. Tylko On potrafi dostrzec siedzącego na drzewie Zacheusza, którym wszyscy gardzą, bo jest zdrajcą i nieczystym, tylko On „wprasza się” do niego na obiad, ku zgorszeniu otoczenia. Jedynie On może spełnić prośbę Syrofenicjanki, od której odwracali się porządni i pobożni. Ich historie wiele mówią o Bogu, którego czcimy, choć nadal słabo znamy. Dzięki nim odkrywamy Go na nowo. Wyboru postaci dokonał abp Grzegorz Ryś. Małgorzata Bilska zadbała o to, by historie miały odniesienie do współczesności. Biblia jest wiecznie aktualna. Aby to poczuć, trzeba wyjść na spotkanie biblijnych epizodystów. Są tak tacy jak my, możemy się z nimi utożsamiać. Dlaczego warto kupić tę książkę? • Interesujące i nietypowe ujęcie treści biblijnych. • Można pogłębić wiedzę na temat wybranych wydarzeń z Biblii i postaci w niej występujących. • Walory nie tylko edukacyjne, treść rozmów zmusza do refleksji i odniesień do życia współczesnego. • Zapoznajemy się ze sposobem czytania Biblii przez popularnego i bardzo lubianego Arcybiskupa Grzegorza Rysia, znanego nie tylko ze swojej duszpasterskiej działalności, ale także z ogromnej wiedzy, poczucia humoru oraz dystansu do siebie i świata. Arcybiskup Grzegorz Ryś – doktor habilitowany nauk humanistycznych specjalizujący się w historii Kościoła, arcybiskup metropolita łódzki od 2017. Zaangażowany na rzecz ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego. Był pomysłodawcą zorganizowanego w 2011 roku spotkania chrześcijan, żydów i muzułmanów w intencji pokoju pod nazwą „Echo Asyżu w Krakowie”. Wszedł w skład Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, a także kapituł Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała przyznawanej przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” oraz Nagrody Znaku i Hestii im. księdza Józefa Tischnera. Małgorzata Bilska – dziennikarka, publicystka, autorka książek; absolwentka studiów doktoranckich w Instytucie Socjologii UJ (specjalizuje się w problematyce kultury współczesnej i tzw. nowych ruchów społecznych). Publikowała w czasopismach naukowych oraz m. in. Tygodniku Powszechnym, Znaku, Więzi. Przeglądzie Powszechnym, Pressjach i Wprost, prowadziła bloga na portalu rmf24.pl. Jest stałym współpracownikiem Przewodnika Katolickiego gdzie prowadzi rubrykę „Bez Owijania”. Współpracuje z międzynarodowym portalem Aleteia i Rzeczpospolitą. Prowadzi warsztaty z komunikacji interpersonalnej i profilaktyki przemocy. Mieszka w Krakowie.

Wczytaj się w swoisty hymn ku czci boskiej i ludzkiej miłości. Skoro łączy nas miłość czy potrzebny nam sakrament małżeństwa? Co zrobić, kiedy nasze relacje zaczynają być dalekie od ideału i wydaje się, że uczucie po prostu się kończy? Jak zapraszać do życia Boga, by religia nie stała się przeszkodą w drodze do budowania małżeńskiej jedności? Czy zawsze warto przebaczać? Bóg stworzył człowieka, Trójca – parę. Stwórca jest przepełniony zachwytem nad ludzką miłością, gdyż widzi w niej własne odbicie. Przykłada wielką miarę do budowania relacji między mężczyzną a kobietą i z ich miłością wiąże wielkie obietnice. Od tej prawdy wychodzi abp Grzegorz Ryś w swoich rozważaniach. Bardzo często spotyka się z małżeństwami, a z wieloma z nich się przyjaźni. Wie, z jakimi problemami się borykają, czego oczekują od Kościoła i w jaki sposób szukają Boga. Ma świadomość, jak trudne pytania w sobie noszą. „Nie ma napięcia między Bogiem a miłością między ludźmi. Nie ma tu żadnej sprzeczności. Nie dajcie sobie tego wmówić. To jest jakaś bzdura, gdy ktoś ustawia Boga po jednej stronie, a po drugiej miłość między mężczyzną a kobietą. Nie ma sprzeczności, nawet jeśli ta miłość nie jest idealna”. – abp Grzegorz Ryś

Ziemia Święta nazywana jest Piątą Ewangelią. Pielgrzymowanie i odkrywanie ojczyzny Jezusa przemawia do nas, uzupełniając obrazy biblijne, dając wyobrażenie o realiach, w których żył Chrystus. Proponujemy, by w podróż po Ziemi Świętej wybrać się z charyzmatycznym i obdarzonym niezwykłym talentem oratorskim abp. Grzegorzem Rysiem. Książka jest zapisem pielgrzymki, jaką ksiądz arcybiskup odbył, podążając śladami Zbawiciela. We wszystkich tych miejscach, które znamy ze scen ewangelicznych, jako przewodnik snuje refleksje, wygłasza homilie, powołuje się na Pismo Święte i opatruje je swym komentarzem. Przy okazji podaje mnóstwo ciekawostek, odkrywa fascynujące nieznane fakty oraz tajemnice ojczyzny Jezusa. Ale przede wszystkim przybliża prawdy wiary i daje świadectwo obecności Boga. Dajmy się poprowadzić Słowu i wsłuchajmy się w przepiękną narrację abp. Rysia, która będzie niezapomnianym komentarzem do Pisma Świętego.

Pogłębione i wyczulone na niuanse odczytanie biblijnej opowieści o Rut Moabitce jako objawienia niezwykłej prawdy o Bogu. Bogu, który jest gotowy zawiesić prawa religijne, które sam ustanowił. Bogu, który jest obrońcą grzeszników. Bogu, który jest naszym krewnym. "Bóg jest naszym obrońcą, ponieważ poczuwa się do pokrewieństwa z nami. Robi to z potrzeby serca: 'mówiłeś z serca do serca twojej służebnicy'. Nie dlatego nas broni, że ma w tym interes; nie dlatego nas pomści, że na tym zyska; On jest poruszony więzami pokrewieństwa z nami. Musi wziąć nas w obronę, bo jest naszym krewnym. To już nie jest Bóg prawa. To już nie jest tylko Bóg przykazań, Bóg przymierza, ale nasz najbliższy krewny, który o nas zadba, który nas pomści, obroni, wyzwoli" (fragment książki).

Inkwizycja – historyczna konieczność czy diabelska pokusa? Spośród rozmaitych ciemnych kart historii Kościoła inkwizycja szczególnie mocno działa na wyobraźnię. Stosy, tortury, polowania na heretyków, Żydów i czarownice. Tysiące ofiar i wszechogarniający lęk. Tak ją postrzegamy. Jak było naprawdę? W jaki sposób narodziła się w Kościele idea przymuszania do wiary i tropienia odstępców? Czym były „okresy łaski”, jak dzięki inkwizycji ukształtowało się sądownictwo? Kogo torturowano i kiedy masowo palono stosy? Czy opowieści o inkwizytorskiej bezwzględności są przesadzone? Poszerzone, drugie wydanie książki abp. Grzegorza Rysia jest teologiczno-historycznym przewodnikiem po czasach, które z dzisiejszej perspektywy niełatwo zrozumieć, opowieścią o ówczesnym Kościele i jego własnej wizji siebie. W znacznej mierze jest jednak głosem ostrzeżenia przed pokusą stworzenia Kościoła totalitarnego w miejsce powszechnego. To nie obrona inkwizycji. To próba zrozumienia jednego z najboleśniejszych fragmentów historii Kościoła i doszukania się przyczyn tego zjawiska – jego powstania i trwałości. Zrozumienie nie przynosi usprawiedliwienia, ale raczej przestrogę. Na przyszłość.

„Pokusa chronienia instytucji – nawet wynikająca z jakichś wzniosłych motywów, cokolwiek by miało to znaczyć – jest możliwa wyłącznie w przypadku człowieka, który nigdy nie rozmawiał z osobą poszkodowaną. Natomiast jeśli ktoś miał na tyle odwagi i pokory, że to zrobił, to mu do głowy nie przyjdzie, by chronić instytucję.” – abp. Grzegorz Ryś W wywiadzie z Piotrem Sikorą abp. Grzegorz Ryś odpowiada na pytania i zarzuty najczęściej stawiane dzisiejszemu Kościołowi w Polsce. Analizuje obecną sytuację, odwołując się przy tym do Pisma Świętego i chrześcijańskiej tradycji oraz korzystając z licznych wypowiedzi papieży i dokumentów soborowych. Opowiada, jak na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat zmieniła się mentalność i procedury kościelne oraz jaką rolę odgrywa watykańska Kongregacja ds. Biskupów. Przedstawia też zasady postępowania i prewencji w przypadku przestępstw seksualnych. W każdym z poruszonych zagadnień cytuje liczne przykłady z życia Kościoła i własnej posługi duszpasterskiej co sprawia, że jego przekaz przemawia do czytelnika. Dzięki wywiadowi poznajemy blaski i cienie kościelnego duszpasterstwa. W czasie pandemii wielu parafian zrezygnowało z uczestnictwa w nabożeństwach w swojej parafii. Pojawiło się nowe zjawisko – churching wirtualny, którym niektórzy wierni zastąpili tradycyjną obecność na mszy św. Przy tej okazji arcybiskup przypomina, jakie zadania od wieków stoją przed Kościołem. Kościół powinien pozostać zawsze apolityczny i równocześnie stwarzać przestrzeń do spotkania ludzi o różnych poglądach w celu wspólnego namysłu nad dobrem publicznym. Porusza tutaj między innymi problem oddzielenia odpowiedzialności za losy swojego kraju od poddawania się wpływom partii politycznych. Mówiąc o hierarchii i władzy przypomina, czym powinny kierować się osoby sprawujące urzędy, opowiada, jak zmieniła się w ostatnim czasie formacja kapłańska i dlaczego potrzebny jest dialog pomiędzy wszystkim członkami Kościoła. Odpowiadając na pytanie o stosunek Kościoła do LGBT powołuje się na wypowiedź Benedykta XVI o współczesnym zwarciu kulturowym. Mówi o szacunku dla osoby i szacunku dla tego, co Kościół rozczytuje jako prawdę objawioną. Wyjaśnia na czym tak naprawdę polega ekumenizm w Kościele powołując się przy tym na wypowiedzi św. Jana Pawła II i papieża Franciszka. Zadaje czytelnikowi ważne pytanie: Czy będę mniej katolikiem, kiedy modlę się razem z prawosławnym, albo bo razem z luteraninem czytam Biblię? Przestrzega, że doszliśmy do takiego momentu w naszej kulturze, że wydaje nam się, iż żyjemy w chrześcijańskim świecie tylko dlatego, że mamy dookoła pobudowane kościoły. Zapominamy, że nasza kultura stała się kulturą tymczasowości. Liczy się tylko tu i teraz, natychmiast... I nic na jutro... Człowiek jest tylko konsumentem. Głoszenie złej nowiny, piętnowanie zła i tych co nas atakują dużo lepiej się sprzedaje. Dlatego tak ważne jest aby pamiętać, że prawdziwa ewangelizacja jest tylko wtedy, gdy głosi się Dobrą Nowinę. I ta powinna być zawsze oparta na wzajemnym dialogu czyli słuchaniu i nauczaniu.

Książka powstała na podstawie spotkań ze studentami z duszpasterstwa akademickiego. Biskup Ryś błyskotliwie i konkretnie odpowiada na bardzo aktualne pytania młodych ludzi o Kościół, miłość i życie.  W jaki sposób Bóg okazywał swoje miłosierdzie w Starym Testamencie?  Na czym polega nieomylność papieża?  W jaki sposób powinno się traktować relikwie?  Gdzie jest granica pomiędzy tolerowaniem naszych bliskich trwających w grzechu, a koniecznością ich upominania?  Jak się modlić, aby Bóg nas wysłuchał?  W jaki sposób odczytywać, rozeznawać to, czego Bóg chce ode mnie?  Jak poznać, że to, co słyszę w swoim sercu to głos Boży a nie mój?  Jak znaleźć dobrą żonę, dobrego męża?

Książki abp. Grzegorza Rysia to Ewangelia głoszona z niezwykłą mocą i wiarą. Autor, jak mało kto, przekazuje Słowo, które nie jest przysłonięte efektowną retoryką, ale żywym doświadczeniem bliskości i miłości Boga. Pokazuje, że Biblia bardzo precyzyjnie oświetla rzeczywistość, w której się poruszamy. Te cztery najważniejsze tytuły polskiego duchownego pozwolą ci dostrzec, jak z pozoru niewielkie Słowo ma moc zmienić twoje życie. Sięgnij po nie, gdy zauważysz, że tempo spraw i obowiązków zasłania ci to, co naprawdę ważne. Grzegorz Ryś- arcybiskup metropolita łódzki, w latach 2011-2017 biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej. Znany z nieustannego głoszenia Ewangelii w każdym miejscu i czasie. Przewodniczący Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji KEP. Zaangażowany w dialog ekumeniczny i międzyreligijny. Doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie historii. Autor wielu bestsellerów.

„To, co uważasz za absolutnie niemożliwe, może się stać rzeczywistością. Zrozumieć to - to znaczy zrozumieć, o co chodzi w wierze. Słowo słyszane od Boga stawia nas przed rzeczywistością, która nam się wydaje niemożliwa. Ale ona jest możliwa, bo jest nam obiecana. Nie wymagana. Obiecana. Może ci się stać. (…) Człowiek podejmuje decyzję - i dzieje się coś niesamowitego. Ale jak nie powiesz Bogu: chcę, nie wydarzy się.” (fragment książki) Abp Grzegorz Ryś mówi, że Różaniec to modlitwa rosnącego w nas słowa Bożego. Medytując nad wydarzeniami opisanymi w Biblii, pozwalamy temu słowu w nas się zadomowić. Rozważania abpa Rysia - zawsze mocno zakorzenione w Biblii, a zarazem oparte na osobistym doświadczeniu - to nie tylko nieoceniona pomoc w modlitwie; to także przewodnik w codziennym życiu wiarą.