„Dorota Jędruch” – książki

Teksty modernizmu. Antologia polskiej teorii i krytyki architektury 1918-1981 to ujęta w dwóch tomach historia teoretyzowania i przyjmowania na gruncie polskim architektonicznego modernizmu. Tom pierwszy antologii to wybór blisko sześćdziesięciu najciekawszych tekstów źródłowych autorstwa polskich teoretyków i praktyków architektury, które powstały w okresie pomiędzy odzyskaniem przez Polskę niepodległości a karnawałem Solidarności. Znalazły się w nim teksty głównych bohaterów międzywojennej awangardy, najważniejszych teoretyków i praktyków dwudziestolecia, kluczowych postaci socrealizmu i poodwilżowego socmodernizmu, poszukiwaczy i eksperymentatorów z lat 60. i 70. i wreszcie podważających osiągniecia modernizmu kontestatorów z ostatniej dekady PRL-u. Drugi tom jest próbą pokazania sposobów użycia dostarczonego w pierwszym tomie narzędziownika tekstów, zachętą dla Czytelniczek i Czytelników do tworzenia własnych interpretacji, tropienia związków. Wypełniają go krytyczne eseje badaczy polskiego modernizmu Davida Crowleya, Tomasza Fudali, Doroty Jędruch, Małgorzaty Jędrzejczyk, Aleksandry Kędziorek, Emilii Kiecko, Doroty Leśniak-Rychlak, Grzegorza Piątka, Kamili Twardowskiej, Diany Wasilewskiej, Michała Wiśniewskiego, Łukasza Wojciechowskiego przybliżające teksty pierwszego tomu i pokazujące w jaki sposób mogą być one przydatne i żywe.

Książka poświęcona jest historii francuskich blokowisk. Twórczość trzech architektów: Le Corbusiera, Émile’a Aillauda i Ricarda Bofilla wytycza w wieku XX trzy węzłowe momenty w dyskusji o tym, jak ma wyglądać mieszkanie dla mas: począwszy od normatywnych, modernistycznych koncepcji Le Corbusiera (formułowanych już w okresie międzywojennym, a realizowanych po 1945 roku), przez idee Aillauda, który w modernistyczny model włącza dekorację architektoniczną (w latach 60. i70), po postmodernistyczne osiedla projektowane przez Bofilla we Francji (w latach 80). Analizując koncepcje społeczne i estetyczne prezentowanych twórców, autorka stara się podważać wizję masowego mieszkalnictwa jako zagadnienia wyłącznie funkcjonalistycznego. Obserwuje różne wątki znaczeniowe: dekoracje, nawiązania i cytaty z tradycji obecne w architekturze socjalnej od XVIII w., prezentując dyskusję o modelu bloku wielorodzinnego jako dyskusję o dziele sztuki. Jej elementami okazują się takie wątki jak relacja z naturą, motyw pierwotnej siedziby człowieka, tradycja śródziemnomorska, pojęcie archetypu. Elementy te łączą – pozornie bardzo odmienne – omawiane koncepcje osiedli mieszkaniowych. Dr Dorota Jędruch – pracuje w Zakładzie Historii Sztuki Nowoczesnej Instytutu Historii Sztuki UJ. Współkuratorka z Instytutem Architektury wystaw architektonicznych, m.in.: Za-mieszkanie 2012 – miasto ogrodów, miasto ogrodzeń (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012), Figury niemożliwe/Impossible objects (Pawilon Polski na XIV Międzynarodowym Biennale w Wenecji, 2014), Wreszcie we własnym domu. Dom Polski w transformacji (Warszawa w budowie, 2016). Współzałożycielka Fundacji InstytutArchitektury. Stale współpracuje z kwartalnikiem Autoportret. Jej zainteresowania badawcze to historia architektury po 1945 roku, muzealnictwo, krytyka sztuki.