Autor „Amos Oz”

Najbardziej osobista książka Amosa Oza, klucz do całej jego twórczości. Opowieść o miłości i mroku Amosa Oza to historia kilku pokoleń jego rodziny na Litwie i Ukrainie oraz po przybyciu do Palestyny. Tłem opowieści jest dramatyczny okres w historii narodu żydowskiego: druga wojna światowa i Holokaust, mandat brytyjski nad Palestyną, narodziny Państwa Izrael i konflikt z Arabami. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o latach dzieciństwa autora na przedmieściach Jerozolimy i wczesnej młodości w kibucu. Ojciec, pedantyczny racjonalista, i tajemnicza, wrażliwa matka stanowili nie najlepiej dobraną parę. Miłość rodziców ginęła w mroku rozczarowań i frustracji, nostalgii za Europą. Amos Oz po raz pierwszy odsłania ciągle niezabliźnioną ranę, jaką zadało mu samobójstwo matki. Jest to jedna z najważniejszych książek pisarza, klucz do zrozumienia całej jego twórczości.

Ponadczasowa opowieść o miłości i stracie Studentka literatury hebrajskiej Hannah poznaje studenta geologii Michaela. Pobierają się, dość szybko jednak – mimo udanego małżeństwa i macierzyństwa – Hannah zaczyna odczuwać pustkę, ucieka w marzenia senne. Pojawiają się w nich bliźniacy, jej towarzysze zabaw z dzieciństwa, raz jako wybawcy, innym razem – oprawcy. Oz mistrzowsko maluje postępujący rozpad małżeństwa, wyrafinowanie delikatną kreską, z wyczuciem, ukazując zarazem panoramę Jerozolimy lat pięćdziesiątych XX wieku. Powieść (uznaną przez krytykę za izraelską Panią Bovary przetłumaczono na kilkadziesiąt języków, na jej podstawie powstał amerykańsko-izraelski film „Michael Sheli”. Amos Oz (1939-2018), prozaik, eseista i publicysta, najpoczytniejszy na świecie pisarz izraelski. Walczył w wojnie sześciodniowej i Jom Kipur, działał na rzecz pokoju między Izraelem a Palestyńczykami. Był laureatem wielu międzynarodowych nagród literackich (m.in. Nagrody Literackiej Izraela, Nagrody Księcia Asturii, Nagrody Heinego i Nagrody Franza Kafki), jego książki przełożono na 37 języków. Wymieniano go także jako kandydata do literackiego Nobla. Spośród bogatego dorobku Oza DW Rebis wydał m.in. Rymy życia i śmierci, Wśród swoich, Judasza, autobiograficzną Opowieść o miłości i mroku, którą w 2015 roku zekranizowała Natalie Portman, oraz zbiór esejów Do fanatyków. Trzy refleksje.

Poruszająca historia dramatu małżeńskiego opowiedziana w listach. Po siedmiu latach od rozwodu Ilana przerywa gorzkie milczenie i pisze list do byłego męża, światowej sławy wykładowcy, eksperta od fanatyzmu Aleksandra Gideona. Prosi o pomoc w sprawie ich dorastającego syna Boaza, który sprawia kłopoty. Tak rozpoczyna się między nimi intensywna korespondencja, w którą włączają się też obecny mąż Ilany, bardzo religijny, zaangażowany politycznie i pragnący odbudować Kraj, jej mieszkająca w kibucu siostra, makiaweliczny prawnik Aleksa i sam Boaz. W serii listów – emocjonalnych, ironicznych, poruszających i dowcipnych – byli małżonkowie próbują rozszyfrować „czarną skrzynkę” swego małżeństwa, które okazało się katastrofą. I wszystko wskazuje na to, że nadal będzie wywierać przemożny wpływ na ich życie. Dzięki galerii różnorodnych, barwnych postaci Amos Oz z ogromną wrażliwością pokazuje meandry ludzkiej psychiki, zadawnione ból i cierpienie, z którymi każdy usiłuje radzić sobie na własny, ułomny sposób. Kreśli także żywy obraz współczesnego izraelskiego społeczeństwa.

Powieść o naturze przyjaźni i zdradzie Zimą 1959 roku Szmuel Asz przerywa studia na Uniwersytecie Hebrajskim ze względu na osobisty kryzys wywołany pogorszeniem się sytuacji materialnej, porzuceniem przez dziewczynę oraz poczuciem, że jego praca magisterska pt. Jezus w oczach Żydów utknęła w martwym punkcie. Szukając pracy zarobkowej, znajduje anons z ofertą: dotrzymywanie towarzystwa starszemu niepełnosprawnemu człowiekowi w zamian za zakwaterowanie i skromne wynagrodzenie. I tak Szmuel spędza zimę w domu pracodawców, zyskując tam potrzebny czas i spokój i prowadząc ożywione dyskusje z podopiecznym, w których przewijają się wątki zdrady i wierności, marzycielstwa, obłędu i racjonalności w dziejach narodu żydowskiego oraz w relacjach pomiędzy zwaśnionymi narodami i religiami. Ogniskują się one wokół postaci Judasza Iskarioty, który zdaniem Szmuela odgrywa kluczową rolę we wszystkich żydowskich polemikach z chrześcijaństwem od starożytności aż po czasy nowożytne. Ponadto w życiu mieszkańców domu, staruszka i jego tajemniczej, fascynującej Szmuela synowej, kilka spraw spowija głębokie milczenie…

Osiem nowych, przeplatających się opowiadań, w których Amos Oz powraca duchem do miejsca i czasu, z których wyrosła jego twórczość. "Wśród swoich" to lektura przejmująca, hipnotyzująca, przedstawione sytuacje i postacie są niezwykle realistyczne, dzięki czemu pozwalają zajrzeć poza zasłonę czasu i kultury, a zarazem, jak zwykle u Oza, dotykają doświadczeń uniwersalnych i ważnych - spraw, o których zazwyczaj się nie rozmawia. Akcja ośmiu opowieści rozgrywa się w kibucu pod koniec lat pięćdziesiątych, to jest w miejscu i czasie, w których Amos Oz przeżywał młodość i dojrzewał do pierwszych literackich kroków. Są to portrety postaci snujących intymne marzenia i doznających bolesnych doświadczeń - lęku, niespełnionych nadziei i tęsknot, poczucia straty - pozostających w cieniu tyleż śmiałego, ile naiwnego marzenia syjonistycznych pionierów o stworzeniu nowego człowieka i społeczeństwa. Spod sielankowego obrazu wyłania się ułomna ludzka natura, przewijają się charakterystyczne dla Oza motywy - osamotnienie, niemożność nawiązania autentycznych więzi. Amos Oz, eseista, prozaik i publicysta, najpoczytniejszy na świecie izraelski pisarz. Studiował literaturę i filozofię na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Walczył w wojnie sześciodniowej oraz w wojnie Jom Kipur. Od lat działa na rzecz pokoju między Izraelem a Palestyńczykami. Został uhonorowany literacką Nagrodą Izraela oraz licznymi nagrodami międzynarodowymi, a jego książki przełożono na trzydzieści siedem języków. Od kilku lat wymienia się go wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla.

Najbardziej osobista książka Amosa Oza – klucz do całej jego twórczości Opowieść o miłości i mroku Amosa Oza (ur. 1939) to historia kilku pokoleń jego rodziny na Litwie i Ukrainie oraz po przybyciu do Palestyny. Tłem opowieści jest dramatyczny okres w historii narodu żydowskiego: druga wojna światowa i Holokaust, mandat brytyjski nad Palestyną, narodziny Państwa Izrael i konflikt z Arabami. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o latach dzieciństwa autora na przedmieściach Jerozolimy i wczesnej młodości w kibucu. Ojciec, pedantyczny racjonalista, i tajemnicza, wrażliwa matka stanowili nie najlepiej dobraną parę. Miłość rodziców ginęła w mroku rozczarowań i frustracji, nostalgii za Europą. Amos Oz po raz pierwszy odsłania ciągle niezabliźnioną ranę, jaką zadało mu samobójstwo matki. Jest to jedna z najważniejszych książek pisarza, klucz do zrozumienia całej jego twórczości.

Akcja książki rozgrywa się w Jerozolimie w 1947 roku, „niecały rok przed tym, nim Brytyjczycy opuścili kraj i z zamętu wojny wyłoniło się państwo Izrael”. Bohater książki, Profi, zmaga się z problemami dojrzewania, ale czas historyczny, w którym żyje, narzuca mu etos wojownika. Profi wie, że wroga należy nienawidzić, jednak wbrew sobie zaprzyjaźnia się z sympatycznym brytyjskim policjantem. Koledzy oskarżają go o zdradę. Chłopak zastanawia się nad problemem lojalności i zdrady w kontekście specyficznego miejsca i czasu, ale sens tych rozważań jest uniwersalny. Pantera w piwnicy jest opowieścią o dorastaniu Profiego i o dziecięctwie Izraela. Opowieścią prostą i głęboką, lekką i poważną, ironiczną i czułą. Oz pisze tak, że czasy i miejsca ożywają, a świat, w który nas wprowadza, jest prawdziwy i namacalny – ma smak, kolor i zapach. Amos Oz, prozaik eseista i publicysta, najpoczytniejszy na świecie pisarz izraelski. Walczył w wojnie sześciodniowej i Jom Kipur, od lat działa na rzecz pokoju między Izraelem a Palestyńczykami. Jest laureatem wielu międzynarodowych nagród literackich, jego książki przełożono na 37 języków, od lat wymienia się go wśród kandydatów do literackiego Nobla. Spośród bogatego dorobku Oza DW Rebis opublikował m.in.: Sceny z życia wiejskiego, Rymy życia i śmierci,Wśród swoich, Judasza oraz Opowieść o miłości i mroku, którą w 2016 roku zekranizowała Natalie Portman.

Opowiadania o wspomnieniach, które mimo usilnego wypierania ich ze świadomości wciąż powracają. Turysta odwiedzający sielankową wieś Tel Ilan ujrzy ponadstuletnie zabudowania, wysmukłe cyprysy, zielone pagórki i sady. Kawałek Toskanii w sercu Izraela. Pod spokojną powierzchnią kryją się tu jednak tajemnice i zagadki: ktoś kopie nocami pod domem starego Pesacha Kedema. Tajemnicza postać chowa się w sypialni u Lewinów. I nie wiadomo, dlaczego agent nieruchomości został zamknięty na klucz w piwnicy domu zmarłego pisarza.W tej fikcyjnej wsi rozgrywa się akcja wszystkich (poza ostatnim) opowiadań z nowego tomu Amosa Oza. Jest to swoiste izraelskie Macondo, miejsce wyraziste, wibrujące, dynamiczne. Nade wszystko jednak Sceny z życia wiejskiego to mistrzowskie portrety postaci wędrujących z jednego opowiadania do drugiego, między tym, co już utraciły, a tym, co mają dopiero utracić. Autor z wielkim wyczuciem kreśli sylwetki bohaterów, ich losy i doświadczenia, pozwalając nam wniknąć w dramat ludzkiego życia.

Opowieść o miłości, samotności i odwiecznym marzeniu o nieśmiertelności Dotknij wiatru, dotknij wody Amosa Oza jest książką magiczną. Jest poezją i muzyką. Opowieścią o miłości i samotności. O ludziach szukających ucieczki przed wrogim światem i o ich odwiecznym marzeniu o nieśmiertelności. Ale i o tym, jak wszystko – drzewa, kościelne wieże, nawet drobne przedmioty materialne – sięga tęsknie wzwyż, pragnie uwolnić się od cielesności, ulecieć w sferę ducha. Początkowo akcja rozgrywa się w Polsce – ale w Polsce ze snu, o jakiej opowiadała Ozowi matka – a potem przenosi się do Ziemi Obiecanej, gdzie bohater książki, marzycielski syn zegarmistrza z miasta M. chroni się przed wojną i nareszcie znajduje ukojenie.

Mieszkańcy odciętej od świata wioski żyją w strachu przed nocą i pobliskim lasem. Przed wieloma laty bowiem, gdy dorośli byli jeszcze dziećmi, nocą zniknęły z wioski wszystkie zwierzęta. Dla dzieci to tylko powtarzana cicho historia. O wydarzeniach owej nocy wiadomo jedynie, że za zniknięcie zwierząt odpowiada demon Nehi. Maja i Mati, których wspólny sekret odsuwa od rówieśników, czyniąc obiektem kpin, zbierają się na odwagę i zapuszczają w las, by odkryć prawdę o zwierzętach i o Nehim. Historię wyprawy Mai i Matiego ku prawdzie można odczytać na kilka sposobów: jako współczesną bajkę adresowaną zarówno do dzieci, jak i do dorosłych, przypowieść o losie outsiderów w nietolerancyjnym społeczeństwie lub krytykę relacji historycznych zaciemniających obraz rzeczywistości.