Bieg z przeszkodami

Trzeci tom nowej historii IV Korpusu Pancernego, który walczył na froncie wschodnim w ostatnich miesiącach II wojny światowej. W ostatnich miesiącach II wojny światowej, po upadku Budapesztu 12 lutego 1945 r. i nieudanej próbie przebicia się IX Korpusu Górskiego SS, jedyną rzeczą, jaką mógł zrobić IV. SS-Panzerkorps, było cofnięcie się na linię dogodniejszą do obrony i ufortyfikowanie kluczowego miasta, Białogrodu Królewskiego. Weterani SS-Obergruppenführera Gillego, wyczerpani po trzech próbach odsieczy w styczniu 1945 r., przewyższani liczebnie przez stale rosnące siły 3. Frontu Ukraińskiego marszałka Tołbuchina, okopali się i szykowali na długi okres działań defensywnych. Adolf Hitler nie zapomniał jednak o węgierskim teatrze działań ani o jego boga...

Książka ?Przyczółek Łęknica/Muskau 1945? to kolejna pozycja Wydawnictwa Archiwum ? System, która ukazała się w serii ?Śląsko-łużyckie bitwy i kampanie?. Tym razem autorzy korzystając z dostępnych źródeł rosyjskich i niemieckich, szczegółowo opisali przebieg walk nad Nysą Łużycką w rejonie dzisiejszej Łęknicy i Bad Muskau. Od końca lutego 1945 roku Niemcy utrzymywali w tym rejonie przyczółek na wschodnim brzegu Nysy Łużyckiej, który, pomimo podejmowanych wcześniej prób, został zlikwidowany przez Armię Czerwoną dopiero w kwietniu 1945 roku, już podczas operacji berlińskiej. To doskonała pozycja nie tylko dla miłośników historii, regionu, ale także dla poszukiwaczy tropiących ślady II wojny światowej w terenie.

W przypadku reporterskiej twórczości Hugo-Badera włóczęga ? niespieszne przemieszczanie się, często bez wyraźnego celu, dla samej przyjemności wędrowania i obserwacji ? jest czymś więcej niż wątkiem, motywem, toposem czy sposobem ukształtowania narracji, jak np. w pasażach tekstowych. To model reporterskiego życia, nieodłączny element autokreacji tekstowego ?ja?, życiopisarska strategia, bez której nie sposób interpretować całościowo twórczości tego autora. Z rozdziału 1 * Izabella Adamczewska-Baranowska w swej opowieści próbuje podsumować tytułową włóczęgę autora ? szkicuje hipnotyzujący portret reportera-chuligana, błękitnego ptaka opuszczającego wąskie ramy prasy, by w Szamańskiej chorobie ?odlecieć? w rejony literatury. Śledząc wątki zwią...

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie postanowił przypomnieć historię wojny obronnej w formie popularyzatorskich artykułów, które we wrześniu 2019 r. - w 80. rocznicę walk - pojawiły się na łamach pięciu dodatków do Dziennika Polskiego. Zebrane teksty złożyły się na książkę Od września do października. Kampania polska 1939. Na kartach 26 artykułów autorzy, w większości pracownicy krakowskiego Oddziału IPN, w przystępny sposób opisują genezę II wojny światowej, polskie przygotowania do obrony, przebieg bitwy granicznej i kolejnych walk, a także konsekwencje przegranej. Uwzględniono przy tym aspekt polityczny, międzynarodowy, militarny, jak i społeczny. Szczególną uwagę poświęcono obronie Polski południowej, od Górnego Śląska po Lwów....

Jeden z żołnierzy, który wyleciał w powietrze na minie, ale przeżył, tyle że bez nóg, poprosił kolegów o spirytus, bo było mu zimno w? nogi. Podano mu kubek. Wypił. Podano następny, chciałoby się rzec ?na drugą nóżkę?, wypił. I tak zasnął na wieki z uśmiechem na ustach. W żadnej armii świata alkohol nie odgrywał takiej roli jak w Armii Czerwonej. Codzienny przydział żołnierza wynosił 100 gram wódki. Ale to było o wiele za mało na potrzeby rosyjskiego sołdata. Dlatego wódka stała się w Armii Czerwonej walutą wymienialną na wszystko. ?Za nią można było otrzymać wszystko, nawet zegarki? ? pisze Szumlin. Tragiczna ?pijana wojna?, w której życie prostego żołnierza było najtańszym towarem. Wstrząsający obraz wojny autora, któremu udało się pr...

Autor, korzystając zarówno ze źródeł rosyjskich jak i niemieckich szczegółowo przedstawił przebieg działań militarnych na przyczółku malczyckim. Warto dodać, że jest to pierwsza tego typu publikacja, która opisuje ten epizod drugiej wojny światowej rozgrywający się nad Odrą od końca stycznia do 9 lutego 1945 roku.

Opracowanie znanego historyka śląskiego Jerzego Klistały wypełnia istotną lukę w poznaniu losów dużej grupy Polaków poddanych długotrwałemu prześladowaniu przez Niemców. Dotarł on do materiałów ze śledztw prowadzonych przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, której prace kontynuuje obecnie Instytut Pamięci Narodowej. Są to zeznania byłych więźniów obozów internowania i pracy przymusowej utworzonych przez Niemców na terenie Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego. W obozach tych, założonych w 1942 roku, przetrzymywano bez wyroku, bezterminowo rodziny polskie z terenów Żywiecczyzny, Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego. Panował w nich rygor pobony jak w obozach koncentracyjnych, racje żywnościowe były głodowe, brak było...

Leksykon jawi się pionierskim opracowaniem naukowym. Nie tylko ukazuje skalę sowieckich represji w Polsce, proces masowych aresztowań i wywózek żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego, losy tysięcy Polaków w powojennej rzeczywistości, ale także proces sowietyzacji naszego państwa. Leksykon uzupełnił w znacznym stopniu polską bibliografię naukową. (z recenzji dr. hab. D. Roguta)