Historia naturalna ludzkiego myślenia

Jak powstaje świadomość? W jaki sposób biologiczne procesy zachodzące w naszym organizmie przekształcają się w treści umysłu i subiektywne odczucia? Czy emocje są przeciwieństwem myślenia? Dlaczego słabością robotów jest brak kruchego ciała? Antonio Damasio, jeden z czołowych badaczy ludzkiego umysłu, wyjaśnia, jak biologia, neuronauka, psychologia i sztuczna inteligencja wyposażyły nas w narzędzia do odkrywania tajemnic świadomości. Wykorzystując swoją wszechstronną wiedzę, łączy w harmonijną całość pozorne sprzeczności: ciało i umysł, serce i rozum. Stanowczo podkreśla przy tym różnicę między świadomością a procesami poznawczymi i emocjonalnymi. W tym celu przygląda się zdolnościom poznawczym innych żyjących organizmów oraz sztucznej...

Jak to się stało, że spośród dziesiątków tysięcy gatunków jedynie my opanowaliśmy niebywałą zdolność mówienia? W swojej fascynującej książce światowej sławy antropolog i psycholog ewolucyjny Robin Dunbar rozwija autorską wizję powstania języka – tego najpotężniejszego narzędzia komunikacji, jakim dysponują ludzie. To również opowieść o tym, jak zdrady, kłamstwa i oszustwa – a także silna presja na to, by to wszystko ograniczyć, uczyniły nas ludźmi. „W tej książce nie tylko uważnie przyjrzę się temu, co robimy z językiem, lecz także postaram się znaleźć odpowiedzi na bardziej fundamentalne pytania dlaczego mamy język, skąd on się wziął i jak dawno powstał. Będzie to zaczarowana podróż pełna przeskoków z jednego nieoczekiw...

Epoka zachodnioeuropejskiego Oświecenia często jest zwana Wiekiem Rozumu, który w XVIII wieku reprezentują "oświeceni" filozofowie. Jednak przyczyn powstania tego potężne ruchu umysłowego, którego skutki do dziś odczuwamy, trudno byłoby upatrywać w swobodnej, spontanicznie zrodzonej, racjonalnej myśli. Można wypowiedzieć twierdzenie: nie byłoby Oświecenia gdyby ponad dwa wieki wcześniej nie było Reformacji. A skoro tak, to jak do tego doszło? Jakie przemiany zaszły w łonie europejskiego protestantyzmu, które doprowadziły w XVIII wieku do pojawienia się tego laickiego nurtu w Europie Zachodniej? W niniejszej monografii, na przykładzie Anglii, zostały przeprowadzone procesy stopniowego odchodzenia od religii chrześcijańskiej, opartej na biblijnym Objawieniu, ku c...

Jaki jest twój sposób myślenia? Co nasze mózgi mówią o nas samych? Jak wykorzystać potencjał własnego mózgu i efektywnie pracować z innymi? Sposoby, w jakie ludzie wykorzystują górną i dolną część mózgu określają cztery podstawowe tryby poznawcze, czyli ogólne sposoby myślenia leżące u podstaw naszego stosunku do świata i interakcji z innymi ludźmi. To tryb działania, obserwatora, stymulacji i adaptacji. Zgodnie z teorią Kosslyna i Millera, każdy z nas ma charakterystyczny dla siebie tryb poznawczy, który wpływa na to jak odnosimy się do innych i jak radzimy sobie w różnych sytuacjach. Dzięki kwestionariuszowi zawartemu na początku książki czytelnik może szybko ocenić, który tryb najlepiej określa jego własny dominujący sposób myślenia i wyk...

Trzech filozofów. Trzy perspektywy. Jedno pojęcie. Czym jest rozumienie? Mało jest w filozofii pytań równie doniosłych, a równocześnie wymykających się jednoznacznej odpowiedzi. Takie pytania są wymagające: zmuszają do intelektualnej pokory i ciągłego ponawiania myślowego wysiłku. Ale równocześnie narzucają się nam z wielką siłą, domagając się rozwiązania. W Sporze o rozumienie czytelnik znajdzie próbę spojrzenia na rozumienie z trzech różnych perspektyw: filozofii inspirowanej matematyką i fizyką, filozofii uprawianej w kontekście nauk kognitywnych oraz filozofii zakorzenionej w tradycji fenomenologicznej i hermeneutycznej. Autorzy są przekonani, że „zrozumieć rozumienie“, albo przynajmniej przybliżyć się do tego celu, można tylko wtedy, gdy u...

Tom obecny dotyczy epoki renesansu, a ściślej, okresu od upadku Konstantynopola w 1453 r. do pokoju augsburskiego w 1555 r. Ze słowem renesans dziś kojarzą nam się przede wszystkim wielkie dzieła malarskie, rzeźbiarskie i architektoniczne, o których poniżej nie będzie mowy. Jeśli chodzi o filozofię był to okres martwy: filozofia islamu praktycznie zanikła (z wyjątkiem może Persji), chrześcijańska scholastyka dogorywała, a niczego w jej miejsce jeszcze nie zaproponowano. (...) Jeśli o „naukowy” obraz świata chodzi, to można ten okres nazwać „odchodzeniem od Ptolemeusza”, zarówno jeśli chodzi o jego geografię, jak i astronomię. Najpierw żądni zysków żeglarze (ale nie badacze) wyruszyli na transoceaniczne wyprawy, co rychło doprowadziło do rewolucyjn...

Ludwig Wittgenstein (1889–1951), austriacki filozof analityczny znany głównie z dwóch dzieł: wczesnego „Tractatus logico-philosophicus” (1921, jedyna jego książka wydana za życia) i późnych „Dociekań filozoficznych” (1953), w ostatnich miesiącach przed śmiercią wiele pisał i część prac pozostawił niedokończonych. Do tego okresu należą: tom „O pewności” (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2014) i niniejsze uwagi o barwach spisywane prawdopodobnie w latach 1950–1951. Wittgenstein w typowej dla siebie formie krótkich notatek i w nawiązaniu do „Farbenlehre” Goethego rozważa po trosze fenomenologicznie szczególne zjawisko barw i ukazuje ich zaskakującą dla nas, biegłych w komputerowych formatach RGB i CMYK, problematyczność. Nic tu nie jest jasne a...

CZY ŚWIADOMOŚĆ TO TYLKO AKTYWNOŚĆ MÓZGU? CO DZIEJE SIĘ W NASZYM MÓZGU PODCZAS MISTYCZNEJ EKSTAZY? CZVM JEST PLURALIZM RELIGIJNY? JAK GO POGODZIĆ Z WŁASN PRAKTYK WIARY? John Hick podejmuje wyzwanie rzucone przez naturalistyczne koncepcje umysłu, według których doświadczenie religijne można wytłumaczyć naukowo jako wytwór procesów zachodzących w naszym mózgu. Hick w fascynujący sposób opisuje przeżycia związane z doświadczeniami religijnymi oraz metody ich obrazowania. Przekonuje jednak, że nie są one złudzeniami i posiadają pewną wartość ? zależną nie od wyznania osoby, która ich doświadcza, lecz od skutków, jakie przynoszą: od tego, jak wpływają na życie ludzi i funkcjonowanie społeczeństw. ?Biorąc pod uwagę, że wszystkie religie wydają się...

„> Krótkie wprowadzenie” – ? książki, które zmieniają sposób myślenia! Książka dla wszystkich, którzy chcieliby się dowiedzieć, jak działa ludzki mózg. Zawiera zarys podstawowej wiedzy na temat neuronauki poznawczej: dziedziny, która w ostatnich latach ma ogromny wpływ nie tylko na wiele gałęzi nauki, lecz także na to, jak zwykli ludzie postrzegają umysł i jego działanie. Autor, przedstawiając wyniki badań obrazowych mózgu, rozprawia się z podstawowymi nieporozumieniami z nimi związanymi, a także zapoznaje czytelnika z problematyką ludzkiego poznania. Omawia percepcję, uwagę, pamięć, rozumowanie, podejmowanie decyzji, kontrolę poznawczą i działanie. Zastanawia się również nad perspektywą najbliższych odkryć i badań w neuronauce. Interdyscyp...

Krótki kurs filozofii to błyskotliwe wprowadzenia w prace kluczowych filozofów i najważniejsze idee filozofii. Autorami poszczególnych tomów serii, wydanej w oryginale przez Oxford University Press, są wybitni specjaliści prezentowanych obszarów. Ludwig Wittgenstein był jednym z najbardziej oryginalnych filozofów XX wieku, którego wpływ wykracza daleko poza samą filozofię, obejmując też m.in. literaturę, lingwistykę, antropologię, psychologię i socjologię. Jego idee dały początek wielu nowym osiągnięciom w filozofii języka, filozofii umysłu i logice. W niniejszym wprowadzeniu A.C. Grayling przystępnie omawia wczesną i późną filozofię Wittgensteina, różnice i powiązania między nimi, a także wpływ jego poglądów na dwudziestowieczną filozofię analit...

Czy naukowe i filozoficzne argumenty przeciwko wolnej woli są wystarczające, by porzucić wiarę w jej istnienie? Przeważnie wydaje nam się, że kontrolujemy nasze działania i decyzje. A jednak najnowsze odkrycia naukowe sugerują, że wolna wola to złudzenie i jesteśmy całkowicie zdeterminowani przez zdarzenia z przeszłości. W tej książce Balaguer wciąga czytelnika w intrygujące polemiki z przeciwnikami teorii o wolnej woli, analizuje rozmaite odkrycia naukowe, przypatruje się problemowi z różnych perspektyw: neuronaukowej, filozoficznej, religijnej i psychologicznej. ?W ciągu ostatnich kilku lat wiele osób twierdziło, że nauka pokazała nam, iż istoty ludzkie nie mają wolnej woli. Gdyby to była prawda, nie byłoby to takie wspaniałe. I byłoby również zaskakuj�...

Nowa powieść Szczepana Twardocha, inspirowana polarnymi wyprawami autora. Wielka podróż przez Arktykę - ocean, łagry, miłość i przemoc. Pochodzący z Górnego Śląska Konrad Widuch jest weteranem Wielkiej Wojny, komunistą całym sercem oddanym rewolucji. Po wojnie razem z Karolem Radkiem wyjeżdża do sowieckiej Rosji i wciela w życie proletariacki porządek, walcząc w szeregach Konarmii w wojnie 1920 roku. Rewolucja jednak pożera własne dzieci. Podczas czystek 1937 roku towarzysz Widuch jako „stary bolszewik” zostaje aresztowany, skazany i wysłany do łagru, z którego jednak ucieka i tak zaczyna się jego podróż przez śniegi, lody i tundrę. Uchodząc przed sowiecką sprawiedliwością w towarzystwie niewidomego wora w zakonie i błatnej imieniem Ljubow, Widuch tra...