„Józef Weyssenhoff” – książki

Weyssenhoff poetycko i obrazowo ukazuje piękno natury i koloryt Kresów, zalety sąsiedzkiej przyjaźni oraz dobro i urok przywiązania do swojskości, tradycji i normalności; daje Czytelnikowi odetchnąć ozdrowieńczym duchem puszczy.

Początek dwudziestego stulecia. Hulaszcza, materialistyczna francuska Riwiera z Niceą i Monte Carlo i pełen zabytków przeszłości włoski Rzym. Wszędzie zaś Polacy pośród międzynarodowego towarzystwa. On - Jerzy Dubieński - czarnooki zblazowany poszukiwacz własnej drogi, trochę poeta, trochę sybaryta, trochę kobieciarz, trochę idealista. Ona - Anna Oleska - śliczna, prostolinijna, dziarska wdowa z małą córeczką i... niedostępnym opiekunem. A pomiędzy nimi: piękna egzotyczna intrygantka Fernanda de Sertonville i rodzina z pełnym hipokryzji, gołosłownym systemem wartości oraz krąg hedonistycznych znajomych. Weyssenhoff zmusza do myślenia, zadając pytania o kondycję moralną rodaków, ich poplątane pojęcie dobra i zła, dziwne życiowe cele i wybory czy błędne rozumienie etykiety, moralności i honoru.

Przełom XIX i XX wieku. Holenderskie Haga i Amsterdam. Niemieckie Berlin i Katowice. Polsko-rosyjska i... żydowska Warszawa. Austro-węgierski Kraków.On Tadeusz Sworski młody poszukujący prawdy patriota zaangażowany w rewoltę 1905 roku, otrzeźwiony, gdy widzi jej drugie dno. Ona Hela Latzka zmysłowa, wyemancypowana, niesforna, zdecydowanie dążąca do celu, tajemnicza i zagadkowa femme fatale.A pomiędzy nimi: destrukcyjna, amoralna namiętność, pogłębiające się różnice światopoglądowe, brutalne interesy obcych mocarstw, gwałty, przemoc i bezwzględność rewolucyjnego szału.

Powieść świetnego stylisty, celującego w opisie przyrody i życia łowieckiego. Pisarz odtworzył w całym ich bogactwie obrazy lasów i puszcz, wschodów i zachodów słońca, sceny z życia nocnego i porannego ptaków i innych leśnych stworzeń.

Magiczna północno-wschodnia Litwa na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku.Dzika, bujna przyroda, gorące, żywiołowe charaktery oraz... polowania, polowania i jeszcze raz polowania.On - Michał Rajecki - zamożny dwudziestodwuletni student, zapalony myśliwy na wakacjach w rodzinnym majątku.Ona - Warszulka Łaukinisówna - śliczna jak marzenie osiemnastoletnia dziewczyna z litewskiego ludu.Zauroczeni sobą od pierwszego spojrzenia.A pomiędzy nimi: niedojrzałość i naiwność,rozbieżne zapatrywania na rzeczywistość i przyszłość,a także niebagatelne różnice społeczne, kulturowe i majątkowe.Weyssenhoff, w tej niemal autobiograficznejopowieści, przedstawiając uroki swobodnegożycia bliskiego naturze, krok po krokuprowadzi bohaterów tam, gdzie porywy uczućzastępuje rozwaga i odpowiedzialność.

Weyssenhoff użył metody trudnej i szczególnie niebezpiecznej: wypadki 1905 i 1906 roku przepuścił przez tępą duszę swego bohatera, Apolinarego Budzisza, narodowego demokraty, malowanego z chłodną ironią, a częściej jeszcze z realizmem zbyt łatwym. Pierwsza seria „Dni politycznych” Narodziny działacza zanalizowała ironicznie narodziny działacza takiej tężyzny, jakiej był pan Apolinary Budzisz. W drugiej części W ogniu autor stawia Budzisza wobec serii wypadków lat 1905-1906. Autor rozwija epizody narodowo-demokratyczne pana Budzisza i jego towarzyszy politycznych. Mętna, szlagońska ideacja pana Budzisza, historia jego projektu założenia wyższej szkoły umiejętności politycznych, jego polityczne stosunki z arystokracją, udział w delegacji do Petersburga, stosunki z oszustem politycznym - panem Sartorem, postawa na wiecu politycznym, organizowane przez niego wybory i humorystyczny zgoła wzrost jego powagi politycznej - to znajdziecie w Dniach politycznych. (Na podstawie recenzji zamieszczonej w Nowej Gazecie, 9 grudnia 1908 r.)

Wileńszczyzna i Kowieńszyczna początków XX wieku. Kraj kwitnący, pełen lasów i jezior. Pełen też zwolenników unii i radykalnych Litwomanów, gorącogłowych patriotów i zimnokrwistych ugodowców. On – Kazimierz Rokszycki – dwudziestoośmioletni pogodny, stanowczy i przedsiębiorczy ziemianin z Królestwa Polskiego. Ona – Krystyna Chmara z domu Sołomerecka – piękna, młoda wdowa, dzielna i sumienna idealistka, szlachcianka Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od pierwszych chwil złączeni pokrewieństwem dusz. A pomiędzy nimi: łgarstwa, pomówienia i potwarze rozpowszechniane przez wrogów ich związku oraz misternie plecione sieci intryg. Weyssenhoff, zarazem poważnie jak i z lekkim przymrużeniem oka, odmalowuje bogaty obraz zapatrywań na przyszłość Polski na Litwie oraz na wspólną historię zjednoczonych narodów.