„Joanna Szadura” – książki

Niniejsza publikacja jest to zbiór artykułów naukowych traktujących kwestię szerokorozumianej historii mówionej. Książka ukazuje postrzeganie historii mówionej na gruncie różnych dyscyplin naukowych.

Monografia zbiorowa jest czwartym tomem serii wydawniczej poświęconej problematyce językowo-kulturowej. W całym cyklu miejsce szczególne zajmuje tematyka związana z tradycją wschodniej Polski i pogranicza kulturowego. Redaktorzy nie pomijają jednak problemów badawczych współczesnego folkloru, zauważając istotną rolę, jaką w rozwoju tradycji odgrywają nowe środki komunikacji. W najnowszej publikacji czytelnicy znajdą teksty poświęcone kulturze wschodniej Polski, dotyczące funkcjonowania sacrum w przestrzeni Świętej Góry Grabarki, widowisk typowych dla pogranicza (Landart Festiwalu i Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej) czy teatru obrzędowego na Podlasiu i Polesiu. W tomie zamieszczono również wywiad z Bożenną Pawliną Maksymiuk, założycielką Nadbużańskiego Uniwersytetu Ludowego w Husince. Publikacja zawiera też analizy etnolingwistyczne (poświęcone rekonstrukcji utrwalonych w polskiej konceptosferze obrazów bratka i św. Marcina) i literaturoznawczą (skupioną na twórczości Cypriana Godebskiego) oraz syntezę poświęconą roli kategorii ustności w rozwoju historii mówionej. W zakresie folkloru współczesnego autorzy tekstów skupili się na zagadnieniach związanych z komunikacją środowiskową (socjolekt policyjny), polityczną (agresja w języku polityków oraz pragmatyka obietnic wyborczych), internetową (wykorzystanie hasztagów) i niewerbalną (na przykładzie strategii komunikacyjnych wykorzystywanych w programach rozrywkowych).

„Zagadnienia trwałości, sposobu przekazywania i przemian kultury tradycyjnej od lat są przedmiotem ożywionej dyskusji naukowej. Do tej tematyki sięgnęli prelegenci organizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS, Pismo Folkowe. Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego oraz Akademickie Centrum Kultury Chatka Żaka UMCS konferencji Kultura - tradycja – kontynuacja. Spotkanie odbyło się w ramach XXVI Festiwalu Muzyki Ludowej Mikołajki Folkowe w 2016 roku. Niniejszy tom jest podsumowaniem dyskusji, jakie miały wówczas miejsce”. Ze Wstępu

O czym jest ta książka? Na pewno nie jest o czasie ujmowanym jako wielkość fizyczna. Jest o człowieku i o tym, jak człowiek czas rozumie, jak go przeżywa, mierzy, segmentuje, ocenia, jak wpisuje weń swoje życie. Traktuje o czasie jako „nieuniknionym fakcie życia społecznego i istnienia kulturowego” – ujmowanym jako kluczowa kategoria kulturowa, na której nadbudowana została tożsamość każdej wspólnoty. Mówi o czasie społecznym, polskim, związanym z różnymi obszarami naszego bycia w świecie – regulowanym rytmami natury, rytmem biologicznym życia człowieka oraz związanym z historią i tradycją. Czasie, którego rozumienie zostało zakodowane w zwyczajach, obrzędach oraz języku.