„Bochenek Mirosław” – książki

Mikołaj Kopernik był autorem pierwszych polskich dzieł ekonomicznych, w których przedstawił oryginalne i ponadczasowe koncepcje, m.in. teorię kruszcową pieniądza, a także precyzyjnie sformułował prawo wypierania z obiegu pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy. Wykazał również negatywne skutki psucia pieniądza oraz opracował program reformy monetarnej. Chociaż tymi koncepcjami wyprzedził swoją epokę, jego rozprawy nie zostały opublikowane za jego życia. Szybko popadły w zapomnienie i przez 300 lat pozostawały nieznane. Z tego też powodu należne mu zasługi bezpodstawnie przypisano innym twórcom. Od drugiej połowy XIX w. literaturę fachową zdominował pogląd, że zasadę wypierania z obiegu pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy sformułował Thomas Gresham. Za sprawą przyznania autorstwa tej prawidłowości angielskiemu finansiście i doradcy królowej Elżbiety I wszystkie zasługi, cały splendor i sława przypadły jemu. Celem książki jest przedstawienie ewolucji poglądów na temat psucia pieniądza oraz podstawowego prawa rządzącego jego obiegiem, jakim jest prawo wypierania pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy, wyeksponowanie najważniejszych dokonań w zakresie teorii ekonomii autorów, którzy są uznawani za twórców tego prawa, a także owoców niemal dwustuletniej debaty polskich autorów na temat poglądów ekonomicznych M. Kopernika.

Wprowadzenie / 9 Rozdział 1. Rozwój kategorii wartości przed powstaniem nauki ekonomii / 19 1. Kategorie wartości wykoncypowane przez Herodota i Arystotelesa / 20 2. Ustalenia rzymskich prawników na temat wartości / 23 3. Wkład św. Tomasza z Akwinu do rozwoju koncepcji wartości / 28 4. Wartość według reprezentantów merkantylizmu oraz krytyków tej doktryny: Jeana Bodina, Williama Petty?ego, Johna Locke?a, Johna Lawa, Richarda Cantillona i Jamesa Steuarta-Denhama / 30 5. Zagadnienie wartości w rozważaniach fizjokratów ? François Quesnay, Anne Robert Jacques de Turgot i Guillaume-François Le Trosne / 38 Rozdział 2. Zobiektywizowane teorie wartości jako fundament ekonomii w szkole klasycznej / 45 1. Dwie wersje teorii wartości Adama Smitha: zależnej od pracy oraz zależnej od kosztów produkcji / 48 2. Uwagi Jeremy?ego Benthama oraz Christiana von Schlözera o wartości / 60 3. System teoretyczny ekonomii Davida Ricardo oparty na udoskonalonej teorii wartości uzależnionej od pracy / 65 4. Użyteczność i koszty produkcji jako przyczyny wartości według Jeana Baptiste?a Saya / 75 5. Pogląd Frédérica Claude?a Bastiata o wartości wypływającej z usług stanowiących zaoszczędzoną pracę / 86 6. Zsyntetyzowanie nauki o wartości szkoły klasycznej przez Johna Stuarta Milla / 93 7. Rozważania Fryderyka Floriana Skarbka o przyczynach wartości / 102 Rozdział 3. Teoria wartości według twórców ekonomii heterodoksyjnej / 111 1. Pożyteczność i wartość u Adama Heinricha Müllera / 114 2. Powiązanie wartości z pracą zaoszczędzoną przez Henry?ego Charlesa Careya / 115 3. Koncepcja wartości Wilhelma Georga Friedricha Roschera jako reprezentatywne ujęcie nurtu historycznego / 117 4. Kategoria wartości oparta na teorii energii społecznej ? propozycja Zygmunta Herynga / 120 5. Rozważania Stanisława Grabskiego o wartości jako zjawisku społeczno-gospodarczym/ 126 Rozdział 4. Kategoria wartości w nurcie myśli socjalistycznej / 141 1. Połączenie wartości z bogactwem przez Jeana Charles?a Léonarda Simonde?a de Sismondiego / 143 2. Koncepcja wartości dodatkowej Williama Thompsona i Thomasa Hodgskina / 147 3. Teoria proporcjonalności wartości produktu Pierre?a Josepha Proudhona / 148 4. Teorie wartości i wartości dodatkowej Karola Henryka Marksa / 158 5. Leona Winiarskiego krytyczna analiza Marksowskiej teorii wartości oraz wartości dodatkowej / 161 [...]

Autor przedstawił ewolucję poglądów na temat racjonalności w polskiej teorii ekonomii od drugiej połowy XVIII w. do ostatniej dekady wieku XX. Ponieważ tradycyjne ujęcie racjonalności, wg autora, nie odpowiada wyzwaniom współczesnej gospodarki, zaproponował nową koncepcję, w której uwzględnił kwestie zaspokojenia potrzeb podstawowych, pełnego zatrudnienia, równowagi ekologicznej, liberalizacji handlu światowego, redukcji wydatków zbrojeniowych, zmiany struktury konsumpcji oraz zmiany hierarchii wartości z mieć na być. Rozważania autora mają charakter interdyscyplinarny, przemyślenia ekonomiczne przeplatają się z dociekaniami podejmowanymi przez filozofów, prakseologów, ekologów i psychologów. Takie ujęcie pozwala lepiej zrozumieć złożoność koncepcji racjonalności, a jej wdrożenie mogłoby poprawić stan gospodarowania człowieka.